Народная прымета абвяшчае: калі буйны град здасца — на шчасце. Так паведамленне ў гаджэце, якое выпадкова ўсплыла, намякнула мне, што ў гэтай камандзіроўцы трэба будзе назіраць за цікавым відовішчам. І падставай для паездкі на Гожскі палігон сталі не сюрпрызы нябеснай канцылярыі, а баявыя стрэльбы падчас кантрольных заняткаў з баявой стральбой вайскоўцаў рэактыўнай артылерыйскай батарэі рэактыўнага артылерыйскага дывізіёна БМ-21 «Град».
Палявы выхад рэактыўнага артылерыйскага дывізіёна адной з артылерыйскіх воінскіх часцей Гродна падыходзіць да свайго лагічнага завяршэння. За гэты час воіны-артылерысты выканалі шэраг агнявых задач, у тым ліку і ў складаных метэаралагічных умовах з закрытых агнявых пазіцый, а таксама артылерыйскай разведкі і карэкціроўкі агню з прымяненнем беспілотных лятальных апаратаў.
Дарэчы, на ўзбраенні рэактыўнага артылерыйскага дывізіёна знаходзіцца савецкая рэактыўная сістэма залпавага агню (РСЗА) БМ-21 «Град». Яна прызначана для паражэння жывой сілы, небраніраванай тэхнікі і бронетранспарцёраў у раёне засяроджвання, артылерыйскіх і мінамётных батарэй, камандных пунктаў, а таксама для вырашэння іншых задач у розных умовах баявой абстаноўкі.
Яе смела можна лічыць «унучкай» легендарнай «Кацюшы», якая абараняла нашу Радзіму ў гады Вялікай Айчыннай вайны. БМ-21 «Град» была прынята на ўзбраенне ў 1963 годзе. Аднак і ў нашы дні «Град» не страціў сваёй актуальнасці на полі бою.
Гэтая сістэма стала адной з самых масавых у гісторыі. «Град» выдатна зарэкамендаваў сябе ў дзясятках войн і лакальных канфліктаў, выдатна працаваў у любых раёнах Афрыкі і Азіі. Ён аказаўся запатрабаваным ня толькі ў СССР — да пачатку 1990-х гадоў гэтая машына знаходзілася на ўзбраенні ў больш як пяцідзесяці дзяржаў. Сістэма «Град», як і аўтамат Калашнікава, увасабляе сабой моц савецкай зброі.
— Інтэнсіўная баявая падрыхтоўка ў дывізіёне вядзецца круглы год, і ў прафесіяналізме кожнага ваеннаслужачага і боегатоўнасці дывізіёна ў цэлым сумнявацца не даводзіцца, — адзначыў у гутарцы намеснік камандзіра 350-й групы артылерыі па ідэалагічнай рабоце падпалкоўнік Міхаіл Трапашка. — Але аб’ектыўную ацэнку ўзроўню падрыхтоўкі падраздзялення пакажуць комплексныя кантрольныя заняткі па кіраванні агнём. Вы ўбачыце на свае вочы, як зладжана працуюць нашы хлопцы.
У лютым на Гожскім палігоне сапраўды шмат анамалій. Яшчэ ўчора палігон быў накрыты снежнай коўдрай, а сёння наш уазік імчыцца па вясновай бездаражы. Да пачатку стральбы застаюцца лічаныя хвіліны. Праехаўшы значную частку палігона, мы нарэшце дабіраемся да пазіцый «багоў вайны».
РСЗА БМ-21 «Град» — на агнявых пазіцыях. Разлікі загрузілі рэактыўныя снарады ў пакеты і замерлі ў чаканні цэлі. І вось цішыню палігона парушаюць галасы рэактыўшчыкаў. Гэта асаблівая «разыначка» градаўскіх падраздзяленняў: каманды на агнявых пазіцыях падаюцца голасам, і баявую работу тут можна пачуць. Зрэшты, калі кожны ведае сваё месца і парадак дзеянняў, лішнія словы не патрэбны. Таму з баявых машын даносяцца выключна кароткія і выразныя каманды і значэнні вылічаных установак.
Нарэшце, старшы афіцэр рэактыўнай артылерыйскай батарэі лейтэнант Станіслаў Нікіценка атрымлівае з камандна-назіральнага пункта даныя па цэлях, перадае іх разліках.
— Мэта 201, калона тэхнікі. Прыцэл 189, — чуюцца каманды на агнявой пазіцыі.
Экіпаж заняў месцы ў кабіне.
— Залп!
Раптам паветра раздзіраюць рэактыўныя снарады, і дзясяткі вогненных коп’яў за лічаныя секунды ляцяць у бок цэляў. Відовішча — зачаравальнае!
Праз некалькі імгненняў, даведаўшыся пра папярэднія вынікі паражэння і атрымаўшы новую задачу, афіцэр Нікіценка працягвае баявую работу.
І зноў гучыць працяглы і аглушальны залп. На гэты раз працуе ўся батарэя. Нязменнымі застаюцца толькі дакладныя і зладжаныя дзеянні ўсяго ланцужка: ад камандзіра дывізіёна да нумара разліку баявой машыны. Што красамоўна сведчыць: моц грознай зброі — у надзейных руках. І вось праз нейкіх пяць-шэсць секунд удалечыні раздаліся прыглушаныя парывы — чарговы раз патрапілі ў цэль.
— Разлікі выконвалі задачу па знішчэнні калоны тэхнікі ўмоўнага суперніка, якая рухаецца, — патлумачыў Станіслаў Нікіценка. — Для гэтага мы выбудавалі нашы баявыя машыны ў лінію і ўлічылі папраўкі па цэлі. Пасля чаго і здзейснілі баявую стральбу. Стральбу мы вялі з РСЗА «Град» штатнымі рэактыўнымі снарадамі на далёкасці больш за дзевяць кіламетраў. На працягу ўсяго мінулага тыдня ў нас праходзілі заняткі без баявой стральбы. Мы займалі баявыя пазіцыі з маршу, наводзіліся і адпрацоўвалі вучэбныя цэлі.
Самі вайскоўцы, кажучы аб кантрольным занятку, не хавалі свайго захаплення баявой стральбой БМ-21 «Град».
— Калі страляюць «Грады», мурашкі па скуры бягуць, — падзяліўся намеснік камандзіра ўзвода малодшы сяржант Віктар Паўлюшчаў. — Такое запамінаецца! Служба падабаецца, у дывізіёне ў нас склаўся вельмі дружны калектыў. Я нават задумваюся працягнуць службу па кантракце.
Такім чынам, з галоўным выпрабаваннем палявога выхаду — комплексным кантрольным заняткам — гродзенскія артылерысты паспяхова справіліся, у чарговы раз прадэманстраваўшы высокую вывучку і прафесіяналізм, як і належыць «багам вайны».
Алег НЯКАЛА
Фота аўтара
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
