Пісьмо Дзеду Марозу. Як папрасіць у яго адчуванне свята?

Пісьмо Дзеду Марозу я знайшла... у супермаркеце, які спецыялізуецца на продажы будаўнічых матэрыялаў. Там сярод процьмы шпалераў, ламінату, сантэхнікі перад святамі цэлы аддзел выдзелілі пад навагодні «рыштунак». На стэндзе побач з каляднымі вянкамі і пасярэбранымі галінкамі яно і вісела. Дакладней, яны. Іх было некалькі: ад таннейшых, на простай альбомнай паперы, да дарагіх — на кардоне, з бліскучымі літарамі. Сэнс адзін і той жа і ў духу нашага шалёнага часу: малому аўтару пісьма трэба ўпісаць толькі сваё імя і просьбу, што падарыць. Усё астатняе — і «Дарагі Дзед Мароз», і нават «Увесь год я была паслухмянай дзяўчынкай (ці паслухмяным хлопчыкам, прадаюцца розныя варыянты)» — ужо аддрукавана-напісана прыгожым курсівам... Бацькі бралі гэтыя «пісьмы» з ахвотай: цана пытання — некалькі рублёў, затое адразу атрымаеш ад нашчадка і радасць ад такога прыгожага пісьма, якое і пісаць не трэба, а ўсё роўна нібыта сам напісаў, і заяўку на навагодні падарунак.

Я таксама ўжо працягнула было руку да гэтых пісьмаў, каб купіць малым (уявіла, якое б было літаральна парасячае захапленне ў мяне, калі б такі цуд мне прынеслі на пачатку 80-х мінулага стагоддзя), але перадумала. Па-першае, няхай пішуць самі. Хай сабе і з памылкамі, і з калякамі-малякамі. Бо і так пішуць рукой усё менш і менш, асабліва калі асвояць клавіятуру тэлефона і камп’ютара. Па-другое, ёсць у гэтых гатовых пісьмах штосьці штучнае, няшчырае. Як, дарэчы, і ва ўсёй гэтай катавасіі з заяўкамі Дзеду Марозу і з падарункамі нібыта ад яго імя. Нібыта ў інтэрнэт-краме штосьці купляеш: «Заказ аформлены, дастаўка будзе 31.12»...

Хтосьці запярэчыць: павінна ж у дзіцяці быць адчуванне чараўніцтва і казкі на Новы год. Згодна, больш за тое, як па мне, дык гэтае ж адчуванне павінна быць і ў дарослых. Але, прызнайцеся шчыра, ці з’яўляецца яно ў вас, калі з выпучанымі вачыма лётаеце па крамах (як варыянт — носіцеся па прасторах анлайн-гандлю) у пошуках «тых самых» робата, машынкі, лялькі, якія ваша дзіця (ці ўнук або ўнучка — тут увогуле цяжкі выпадак, бо як гэта — каб дзядуля ці бабуля не выканалі просьбу) заказала Дзеду Марозу. Вы адчуваеце сябе тым самым Дзедам Марозам, казачным чараўніком? Ці хутчэй замучаным чалавекам, якому, акрамя іншых жыццёвых турбот, яшчэ і гэтая на галаву звалілася? Бо калі машынка будзе не таго колеру, а на ляльцы сукенка не таго фасону — гэта ж можа атрымацца не свята, а скандал з боку «заяўніка». Бо Дзед Мароз не можа памыляцца!

Я, магчыма, тут трохі гратэску і дадала, але перакананая, што сутнасць перадала дакладна. А яшчэ вось што самае галоўнае ва ўсім гэтым «спічы» — ці не адкупляемся мы такім чынам ад дзіцяці: падарунак ад Дзеда Мароза купіў — заяўка выканана. Што яшчэ больш трэба?

У кожнага, канешне, свой уласны досвед. Я вось, напрыклад, ніколі ў Дзеда Мароза не верыла, дый старэйшыя мне ўсіх гэтых баек пра падарункі, якія невядома адкуль з’яўляюцца навагодняй раніцай — пры ўмове добрых паводзін, канешне ж, — не расказвалі. Гэты самы навагодні Дзед заўсёды быў проста набітай ватай цацкай, якую ставілі пад ёлкай, ды пераапранутым старшакласнікам у школе, ці вадзіцелем дзядзькам Іванам («калгасны» Дзед Мароз прыязджаў у вёску, атабарваўся ў чыёй-небудзь хаце, мы яму чыталі вершыкі, а ён даваў нам падарункі, у якіх кожны год былі нязменныя вельмі смачныя цукеркі «Тузік»). Але адчуванне цуду і чараўніцтва — было, дый яшчэ якое!

Яно было ў заснежанай змерзлай ялінцы, якую бацька прыносіў з лесу, і яна, пакрысе адтаючы, напаўняла хату фантастычным водарам свята. Яно было ў старым, з абабітымі жалезам вугламі чамадане, у якім ляжалі ёлачныя цацкі, — мне дазвалялася іх выкласці радкамі на канапу, а ўжо пасля з бацькамі мы вешалі іх на галінкі. Яно было нават у вялізных бацькавых валёнках — ён іх абуваў толькі, калі ішоў па елку, і яны таксама былі нязменным святочным атрыбутам. Яно — і гэта самае галоўнае — было ў мітусні 31-га чысла, калі хтосьці прыязджаў, кагосьці чакалі, бывала, дарогу замятала, і тады бацька запрагаў каня і ехаў сустракаць кагосьці з вячэрняга аўтобуса — на Новы год, паводле няпісанага правіла, павінна была сабрацца ўся сям’я. А яшчэ прыходзілі стрыечныя, кумы, сваты — у вёсцы ж радні хапае. І ў гэтым гармідары было так здорава, дзецям дазвалялася бегаць па хаце, раскладваць на вялікім рассунутым стале відэльцы, расстаўляць талеркі і шклянкі, вылізваць слоічкі з-пад маянэзу (хто каштаваў той маянэз, ведае, якая гэта смаката). За сталом віншаваліся, гаманілі і спявалі, і дзецям ніхто не загадваў ісці спаць, «бо ўжо позна», і можна было запальваць бенгальскія агні і есці мандарыны, якія ў вясковай хаце з’яўляліся толькі на Новы год. А потым ішлі праводзіць па дамах гасцей, і гулялі ў снежкі, і качаліся ў гурбах, не толькі дзеці, але і дарослыя, і не таму што п’яныя, а таму што свята і весела... А на наступныя дні чараўніцтва працягвалася, бо паштальёнка цётка Надзя ў сваёй пузатай сумцы прыносіла паштоўкі — цэлымі пачкамі, іх дасылалі далёкія і блізкія сваякі, сябры, знаёмыя адусюль — і з Усць-Каменагорска, і з суседняй вёскі. Яны былі вільготныя ад снегу і пахлі сіверам, з іх я рабіла «выставу» — раскладвала і расстаўляла ў зале на канапе, і хутка сесці на ёй ужо не было дзе…

А як жа падарункі, спытаеце? Пару пакункаў з цукеркамі, што давалі бацькам на працы. Бацькаў — страхавога агента — быў багацейшы, туды сыпалі нават жменю «марскіх каменьчыкаў», мамін — настаўніцкі — больш бюджэтны, але затое там была салодкая плітка з кракадзілам Генам на абгортцы — амаль шакалад…

Толькі не ў іх, не ў падарунках — няважна ад каго, ад таты з мамай ці ад самога Дзеда Мароза — было для дзіцяці тое свята. Яно, напэўна, і сёння так застаецца. Вось пра гэта, уласна, і хацела сказаць.

Алена ЛЯЎКОВІЧ

Прэв’ю: pixabay.com