Запозненая вясна знешне нагадвае гераіню «Службовага рамана» Людмілу Пракопаўну (Мымру), якой прыгажосць і жаночы шарм былі непатрэбныя. Шэрую непрыкметнасць дзелавой дамы перамагло каханне. Вясну-красну беларусы гукаюць і зазываюць ад зімовай Масленіцы на асфальтавых пляцоўках, вясковых падворках і гістарычных лакацыях, водзячы карагоды і спяваючы гучныя песні. Прычым выкананне, пранікнёнае высокімі пачуццямі, у народнікаў-фалькларыстаў не горшае, чым ва ўзорнага хору абласнога ўзроўню. Аднак вясна нешта марудзіць (можа, цану набівае, як усе прыгажуні) і не спяшаецца расцвітаць усімі сваімі фарбамі.
У першую нядзелю красавіка на тэрыторыі дома-музея Янкі Купалы адбылося маштабнае, з магічнымі абрадавымі элементамі, народнае свята «Гуканне вясны». Традыцыйная цішыня знакамітай мясцовасці, дзе нарадзіўся вялікі пясняр, была парушана крэатыўнымі беларусамі, якія прыехалі на Маладзечаншчыну з розных куткоў краіны. Калі на чыгуначным прыпынку «Вязынка» з электрычкі высыпаў народ, дагэтуль перапоўненыя вагоны засталіся амаль пустымі. Гуляць, вясну клікаць — справа адказная і агульная, і цікавая сваім тэатралізаваным відовішчам. Прыбраная ў нацыянальныя кашулі моладзь з гарачымі позіркамі, бацькі з дзецьмі, кабеты і дзядзькі (прадстаўнікі і прыхільнікі гістарычна-этнічных суполак і гуртоў ад розных рэгіёнаў) гукалі вясну так, што папяровыя птушачкі, падвешаныя на дрэўцах, ад гукавой вібрацыі сталі круціцца хутчэй. Драўляную танцпляцоўку на трываласць выпрабоўвалі аматары іскрамётнай «Лявоніхі», «Полькі-Янкі», «Крыжачка» і іншых народна-брэндавых танцаў.
Чарку на пасашок ніхто нікому афіцыйна не прапаноўваў, але ж для абрадавага падабенства гасцінная спадарыня музыкам-валачобнікам налівала з глінянага гарлачыка нейкі добры напой, і закусіць давала каўбасой «пальцам пханай». На кірмашы стаялі чэргі за пачастункам, чаем, кавай. Мёд ад вясковых пчол (так рэкламаваў свой тавар адзін з пчаляроў, быццам бы існуюць гарадскія пчолы), гарбата на зёлках, майстар-клас па вырабе сыру з дэгустацыяй — і хлеба, і відовішчаў хапала ўсім. Звычайна сумныя рамеснікі страпянуліся, бо людзі падыходзілі да іх вышыванак, кубачкаў, саламяных і драўляных вырабаў і перакупленага шырспажыву і нават бралі штосьці. Напрыклад, хітом продажу сталі гліняныя свістулькі, якімі ў асноўным маладыя бацькі затыкалі дзецям рот: і «па тэме», і кароткі адпачынак ад бясконцых «чаму» і «хачу». Хлопчыкам і дзяўчынкам з сярэдняй школы № 159 Мінска, удзельнікам фальклорнага гурта «Явар», свістулькі і выпечаныя з цеста птушкі дасталіся як рэквізіт для выступлення (артыстам шанцуе калі-небудзь.)
Галоўнымі рэжысёрамі грандыёзнага фэсту ў Вязынцы «Гуканне вясны» традыцыйна выступіла (ва ўсіх сэнсах) Студэнцкае этнаграфічнае таварыства. «Гу-у-у!» — як задобрылі вясну, так адразу і пацяплела! У любым выпадку не трэба грашыць на надвор'е, таму што ў прыроды няма дрэннага надвор'я, аб чым спявала некалі Аліса Фрэйндліх, якая выконвала ролю Людмілы Пракопаўны.
Тамара ХАМІЦЭВІЧ
фота аўтара
Летась зафіксавана зніжэнне колькасці выпадкаў гібелі на вытворчасці.
Карэспандэнты «Звязды» пабачылі, як праходзяць рэпетыцыі.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
