Каб «Чорная пятніца» не стала дзіркай у сямейным бюджэце

Мы сёння жывём у эпоху, калі махлярства ў сезон зніжак — рэальная пагроза, якая можа сапсаваць настрой і балюча ўдарыць па кішэні. Але калі мы будзем прытрымлівацца простых правіл, то зможам пазбегнуць падману і здзейсніць удалыя пакупкі. Пра тое, як не трапіць у рукі да ашуканцаў, мы спыталі ў эксперта і дырэктара кампаніі правайдара электронных плацяжоў Assіst Belarus Вячаслава Сеніна.

Наш спецыяліст упэўнены, што сапраўды сезон зніжак — гэта час, калі ашуканцы актывізуюць сваю дзейнасць і спрабуюць падмануць ахвотных да танных тавараў пакупнікоў. На яго погляд, існуе некалькі тыпаў махлярства, якія могуць сустрэцца ў сезон зніжак. Яны могуць быць звязаныя з падробкай або недакладнасцю інфармацыі аб тавары, з крадзяжом асабістых даных або грошай, з невыкананнем абавязацельстваў па дастаўцы або гарантыі, з незаконным выкарыстаннем брэндаў або лагатыпаў і інш.

Ашуканцы могуць дзейнічаць як у інтэрнэце, так і ў рэальных крамах, выкарыстоўваючы розныя схемы і хітрыкі. Каб не стаць ахвярай махлярства ў сезон зніжак і робячы шопінг анлайн, наш эксперт нагадаў тры спосабы, з дапамогай якіх лягчэй за ўсё падманваюць пакупнікоў.

Асноўным спосабам з’яўляецца падробка сайтаў. «Ціхія» злачынцы могуць стварыць сайты, якія выглядаюць як сапраўдныя інтэрнэт-крамы, але на самай справе з’яўляюцца пасткамі для крадзяжу асабістых даных або грошай пакупнікоў. Яны могуць выкарыстоўваць даменныя імёны, якія падобныя на вядомыя брэнды, або адпраўляць лісты са спасылкамі на такія сайты. Каб не трапіць на такія лжэсайты, трэба правяраць адрас сайта ў браўзеры, наяўнасць знака бяспекі (замок або https), а таксама водгукі і рэйтынгі сайта ў інтэрнэце. Будзьце ўважлівыя да дэталяў. Правярайце кантактную інфармацыю, палітыку вяртання і гарантыі, умовы дастаўкі і аплаты, характарыстыкі і стан тавару, наяўнасць сертыфікатаў і ліцэнзій і іншае. Не давярайце слепа рэкламе, фатаграфіям або водгукам, якія могуць быць падробленымі або скажонымі.

Другая «засада» хаваецца ў недакладнай інфармацыі аб тавары. Ашуканцы могуць прапаноўваць тавары па занадта нізкіх цэнах, але пры гэтым хаваць або скажаць інфармацыю аб характарыстыках, стане, тэрмінах дастаўкі або гарантыі на тавар.

Каб не купіць няякасны або падробку, трэба параўноўваць цэны і апісанні тавараў на розных сайтах, чытаць водгукі іншых пакупнікоў, а таксама правяраць наяўнасць кантактнай інфармацыі і палітыкі вяртання тавару ў прадаўца. Параўноўвайце цэны і прапановы. Не спяшайцеся рабіць пакупку, калі цана здаецца занадта нізкай ці зніжка занадта вялікай. Параўнайце цэны і ўмовы на розных сайтах або ў розных крамах, паглядзіце гісторыю змены цэн. Даведайцеся аб падатках, зборах, дастаўцы і іншых дадатковых выдатках. Не купляйце тавары ці паслугі, якія не адпавядаюць вашым патрэбам або чаканням, толькі таму, што яны танныя ці акцыйныя.

Трэцяя праблема, з якой мы можам сутыкнуцца, датычыцца фішынгу і іншых шкодных праграм. Ашуканцы могуць адпраўляць лісты або паведамленні з прапановамі аб зніжках або падарунках на «Чорную пятніцу», але пры гэтым патрабаваць перайсці па спасылцы або спампаваць файл, які можа ўтрымліваць вірус або шпіёнскую праграму.

Каб не заразіць свой камп’ютар ці смартфон, трэба быць асцярожным з адкрываннем невядомых або падазроных спасылак або файлаў, а таксама выкарыстоўваць антывірусную праграму і абнаўляць яе рэгулярна. Абараняйце свае асабістыя даныя і грошы. Не паведамляйце свае даныя, такія, як нумар тэлефона, адрас, нумар карты, пароль, код пацвярджэння і іншыя, нікому, хто просіць іх па тэлефоне, па электроннай пошце, па СМС або ў сацыяльных сетках. Не пераходзьце па падазроных спасылках ці не спампоўвайце невядомыя файлы, якія могуць утрымліваць вірусы ці шпіёнскія праграмы.

Не аплачвайце тавары ці паслугі загадзя, калі вы не ўпэўнены ў надзейнасці прадаўца. Выкарыстоўвайце бяспечныя спосабы аплаты, такія, як банкаўская картка і электронны кашалёк. Захоўвайце чэкі, пацвярджэнні, дагаворы і іншыя дакументы, звязаныя з купляй.

Звяртайцеся па дапамогу ў выпадку праблемы

Калі вы сутыкнуліся з махлярствам або нядобрасумленным прадаўцом, не маўчыце пра гэта, лічыць Вячаслаў Сенін.

Паведаміце аб праблеме ў службу падтрымкі прадаўца, у банк, у МУС, у органы па абароне правоў спажыўцоў, у СМІ або ў сацыяльныя сеткі. Патрабуйце вяртання грошай, замены тавару, кампенсацыі страт або іншых мер, якія забяспечаны законам. Пакідайце водгукі і скаргі на сайтах, якія збіраюць інфармацыю аб ашуканцах і нядобрасумленных прадаўцах, каб папярэдзіць іншых пакупнікоў.

«Каб не стаць ахвярай махляроў у сезон зніжак, трэба быць уважлівым і крытычным да любых прапаноў, якія здаюцца занадта добрымі, каб быць праўдай. Таксама трэба правяраць крыніцы інфармацыі, параўноўваць цэны і ўмовы, а таксама абараняць свае асабістыя даныя і электронныя прылады. Толькі так можна здзейсніць бяспечныя і выгадныя пакупкі на „Чорную пятніцу“. Акрамя ўсяго іншага, трэба быць уважлівым не толькі пакупнікам, але і прадаўцам. Калі паслугі правайдара электронных плацяжоў таннейшыя, чым на рынку, то гэта сведчыць: бяспека плацяжоў вашых кліентаў заўсёды будзе пад пагрозай. Інвеставаць у абарону даных — гэта адзін з галоўных бізнес-працэсаў кожнага ўдзельніка ланцужка ў электроннай камерцыі. Сёння, калі штучны інтэлект развіваецца з кожным днём усё больш актыўна і ашуканцы гэта разумеюць, у іх вельмі шмат спакусы, каб выкарыстоўваць гэтыя тэхналогіі ў сваіх супрацьпраўных дзеяннях у дачыненні да анлайн-шопінгу», — кажа Вячаслаў Сенін.

Сяргей КУРКАЧ