Галоўны урач Наталля Саевіч аб уроках пандэміі, жаночым лідарстве і ролі пазітыўнага мыслення

Яна працавала галоўным урачом клінікі менш за два гады, калі пачалася пандэмія. Калектыў пад яе кіраўніцтвам не толькі годна справіўся з новым выклікам, але і стаў яшчэ больш згуртаваным. З галоўным урачом 3-й гарадской клінічнай бальніцы ім. Я. У. Клумава Наталляй Саевіч пагутарылі аб уроках пандэміі, жаночым лідарстве і ролі пазітыўнага мыслення.

«Мы сталі яшчэ больш згуртаванымі»

— Наталля Іванаўна, чаму выбралі медыцыну?

— Доктарам марыла стаць з дзяцінства. Нашай суседкай была жанчына, якая прайшла Вялікую Айчынную вайну, па прафесіі — медсястра. Я часта гасцявала ў яе, слухала яе расповеды аб служэнні сваёй справе. Бацькі выхавалі ў мяне імкненне дапамагаць людзям. У дзявятым класе ўжо дакладна ведала, што стану ўрачом, рыхтавалася і ў 1988 годзе паступіла ў Мінскі медінстытут на педыятрычны факультэт.

— Як складаўся Ваш шлях у прафесіі?

— Скончыўшы вучобу, працавала доктарам-неанатолагам, педыятрам. А затым стала ўрачом для дарослых — тэрапеўтам, педыятрычны факультэт дае такую магчымасць. Але пры тым душэўнае, цёплае стаўленне да пацыентаў у мяне, як у педыятра, захавалася. Скончыла клінічную ардынатуру на кафедры тэрапіі ў 3-й гарадской клінічнай бальніцы ім. Я. У. Клумава, працавала тут шаснаццаць гадоў доктарам-пульманолагам. Пасля васьмі гадоў у гарадской клінічнай бальніцы № 10 вярнулася ў «тройку» у якасці галоўнага ўрача.

— Вы працавалі кіраўніком менш за два гады, калі пачалася пандэмія. На Вас абрынулася мноства пытанняў, якім трэба было шукаць нестандартныя рашэнні, і вялікая адказнасць. Ці не пашкадавалі ў той момант, што пагадзіліся заняць гэтую пасаду?

— Не пашкадавала. Наадварот, умацавалася ў меркаванні, што кіраўнік не толькі павінен умець знаходзіць выйсце са складаных сітуацый, але і быць у гэты момант разам са сваім калектывам. Пачуццё панікі, якое з’явілася напачатку, трэба было вельмі хутка нейтралізаваць. Наша бальніца прымала пацыентаў з Covid-19, усе ўрачы працавалі як інфекцыяністы, афтальмолагам даводзілася лячыць пнеўманію. Для іх гэта быў зусім новы вопыт, а я — пульманолаг, раней сутыкалася са свіным грыпам. Штодзень рабіла з калегамі абходы пацыентаў. Калі супрацоўнікі бачылі, што галоўны ўрач таксама надзявае ахоўны касцюм, ходзіць у ім па 8 гадзін, то разумелі: па-іншаму нельга. Гэтак жа працавалі і мае намеснікі. Дзякуючы такому вопыту яднання наш калектыў згуртаваўся яшчэ больш.

— А што асабіста Вам дапамагло ўзяць пад кантроль пачуццё трывогі, панікі ў пачатку пандэміі?

— Магчыма, тое, што я — жанчына. А жанчыны, на мой погляд, больш сабраныя ў складаных сітуацыях. Мужчынам уласціва думаць глабальна, жанчына шукае выйсце менавіта тут і цяпер, зыходзячы з канкрэтных абставін. Тады наша сістэма аховы здароўя спрацавала дакладна, быў хутка наладжаны выпуск сродкаў індывідуальнай абароны менавіта ў Беларусі, і медыцынскія работнікі былі імі забяспечаны. А калі здаралася так, што нехта з калегаў захворваў і быў шпіталізаваны, мы з дапамогай прафсаюза збіралі ім смачныя і карысныя перадачы, каб яны хутчэй папраўляліся. Кожны ведаў, што без падтрымкі не застанецца.

— Сярод тых, хто суткамі не бачыўся з роднымі вясной 2020 года, быў і Ваш сын Андрэй, у той час — студэнт 6-га курса медуніверсітэта. Што адчувала мама, чый сын быў на перадавой барацьбы з невядомым вірусам?

— Андрэй працаваў у рэанімацыі 10-й клінікі. Мы не бачыліся па 7-10 дзён. У медустановах тады стварылі пакоі адпачынку, дзе супрацоўнікі рэанімацыі маглі правесці час да наступнага дзяжурства. Пачуцця страху за сына ў мяне не было, наадварот, была гордасць за яго, бо студэнты — не супрацоўнікі клінікі, кожны з іх мог у любы момант сысці. Андрэй застаўся і працаваў нароўні з калегамі старэйшага ўзросту. І я разумела: сын правільна выбраў прафесію і робіць тое, што павінен. Да пандэміі ён паспеў папрацаваць санітарам на хуткай дапамозе, фельчарам, набыў каштоўны для ўрача вопыт. Цяпер — аспірант РНПЦ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі ім. М. М. Аляксандрава, будучы анколаг, працуе ў раённай бальніцы хірургам. Упэўнена, сын будзе ісці па абраным ім шляху годна, медыцына — яго пакліканне.

«Кожная жанчына — гаспадыня на сваім месцы»

— Ці складана жанчыне ў такі няпросты час, як наш, быць кіраўніком шматпрофільнай клінікі?

— Калі жанчына можа кіраваць калектывам з двух-трох чалавек, то можа і буйным прадпрыемствам. Паўтару: жанчына-лідар бачыць усё крыху пад іншым ракурсам, чым мужчына. Нават на рамонт у арганізацыі яна глядзіць з уласцівым ёй эстэтычным пачуццём. Вобразна кажучы, калі для мужчыны важна, каб цвік быў добра ўбіты, то для жанчыны гэтага недастаткова — ёй трэба, каб на гэтым цвіку вісела прыгожая карціна. Жанчына знаходзіць правільную тактыку работы з калектывам, яна кіраўнік і адначасова — разам са сваімі калегамі. 

Вясной і летам пацыенты называюць нашу бальніцу «астраўком прыгажосці» — усюды пасаджаны кветкі, гэта не выпадкова: у нашым калектыве 80% жанчын, сярод загадчыкаў аддзяленнямі — 70%. Кожная на працоўным месцы — гаспадыня, і не важна, невялікае гэтае аддзяленне або шматпрофільная клініка. Гаспадыня павінна ведаць, як правільна размеркаваць даходы, як падтрымаць парадак і ўпрыгожыць свет вакол сябе. Жанчына-лідар нароўні з мужчынам выходзіць сёння на першы план, яе ўклад у развіццё дзяржавы, безумоўна, вялікі. Пры гэтым яна заўсёды застаецца жанчынай.

— У 3-й гарадской бальніцы імя Я. У. Клумава сёлета юбілей — 195 гадоў. Чым жыве ўстанова сёння?

— Клініка актыўна развіваецца, асабліва пасля выхаду з пандэміі. Нам сапраўды амаль дзве сотні гадоў, у нас на тэрыторыі некалькі помнікаў архітэктуры, якія мы не маем права перарабляць. У выніку крыху цеснавата, але гэта не перашкодзіла на базе клінікі стварыць апошнім часам інавацыйныя цэнтры. У нас працуе скрынінгавы цэнтр каларэктальнага раку, дзе мы робім каланаскапію з анестэзіяй для ранняга выяўлення раку тоўстага кішэчніка. Актыўна развіваецца родадапамога. Наша клініка славіцца сваёй афтальмалагічнай службай — адной з найлепшых у рэспубліцы, дзе ўкаранёна нямала інавацыйных тэхналогій. Наш цэнтр рэцінальнай паталогіі (захворванняў сятчаткі вока) — адзіны ў Мінску, тут мы выкарыстоўваем дастаткова вялікую колькасць новых прэпаратаў. І, вядома, з’яўляючыся шматпрофільнай клінікай, аказваем усе віды медыцынскай дапамогі пацыентам.

— Бальніца ўдзельнічае ў пілотным праекце па аказанні дзяржустановамі медыцынскіх паслуг на платнай аснове па выхадных днях. Пацыенты ацанілі перавагі такога падыходу?

— Гэты пілотны праект у нас працуе ўжо год. Яго высока ацэньваюць не толькі пацыенты, але і супрацоўнікі. Выходзячы на працу ў суботу, дактары, асабліва хірургі-афтальмолагі, могуць істотна павысіць свой заробак. Пацыенты, прыязджаючы да нас у пятніцу, застаюцца на аперацыю, а ў нядзелю яны ўжо дома. Акрамя таго, заробленыя сродкі даюць магчымасць умацаваць матэрыяльна-тэхнічную базу ўстановы. Так што праект апраўдаў сябе з усіх бакоў.

— У «тройцы» — адзін з найстарэйшых радзільных дамоў Мінска. Як лічыце, што трэба для таго, каб шчаслівых маці і шчаслівых дзяцей станавілася больш?

— Сапраўды, кожны чацвёрты жыхар Мінска з’явіўся на свет у радзільным доме нашай бальніцы. Дарэчы, у нас — адзіны ў горадзе радзільны дом, дзе ёсць школа падрыхтоўкі да партнёрскіх родаў. Сёння нямала татаў хочуць бачыць нараджэнне свайго дзіцяці. У нядаўнім Пасланні Прэзідэнта нашай дзяржавы беларускаму народу і Парламенту вялікі блок пытанняў датычыўся сямейнай палітыкі, дэмаграфіі. Дапамога, якую дзяржава аказвае шматдзетным сем’ям, дарагога каштуе. У нашым радзільным доме створаны максімальна камфортныя ўмовы: зроблены добры рамонт, закуплены спецыяльныя крэслы для родадапамогі. Ёсць палаты сумеснага знаходжання, дзе матулю з дзіцем могуць наведваць сваякі.

«Пазітыўнае мысленне вядзе да поспеху»

— Бывае, за працай і сямейнымі ролямі жанчыне не хапае часу на асобаснае развіццё і новыя веды, складана рухацца наперад у прафесіі — гэта пра Вас?

— Не пра мяне. Імкнуся так арганізаваць свой дзень, каб усё паспяваць. Пандэмія навучыла нас працаваць анлайн, і цяпер я актыўна гэтым карыстаюся: наведваю відэаканферэнцыі, дзе можна ўдасканаліць свае прафесійныя веды. Хаджу на ёгу, якая дапамагае эмацыянальна ўдасканальвацца. Наведваю басейн, бо ад фізічнай формы жанчыны залежыць яе здароўе. Люблю бываць у музеях, тэатрах, да пандэміі падарожнічала. Мне падабаецца танцаваць, з захапленнем хадзіла на народныя, лацінскія танцы, ёсць жаданне навучыцца танга.

— На спартакіядзе Вы занялі другое месца па шашках…

— Гэты від спорту вучыць бачыць перспектыву, умець прадказаць, што будзе праз два-тры крокі: трапіш ты «ў дамкі» або будзеш збіты супернікам. І як ніякі іншы, характарызуе мой стыль работы. Для мяне важна разумець, што будзе праз паўгода, праз год у нашай клініцы, выйдзем мы «ў дамкі» або саступім лідарства. І мне вельмі прыемна, што маім супернікам, які заняў у спаборніцтве па шашках першае месца, таксама была жанчына — галоўны ўрач Цэнтральнай раённай паліклінікі № 34 Савецкага раёна Наталля Дзяргач.

— Цяпер шмат гаворыцца пра ролю пазітыўнага мыслення ў рэалізацыі паспяховай жыццёвай стратэгіі. Наколькі гэта важна для Вас? І ў чым сакрэт Вашага жыццёвага поспеху?

— Мой сакрэт просты. Раніцай іду на працу з радасцю. Свеціць сонца ці ідзе дождж, усміхаюся кожнаму дню. Калі ты пазітыўна глядзіш на рэчы, то разумееш, як правільна арганізаваць свет вакол сябе, каб усё атрымлівалася. Цалкам згодная з тым, што пазітыўнае мысленне дапамагае прыйсці да поспеху. 

Алена БРАВА

Фота Юліі РАМАНЬКОВАЙ

Праект створаны пры фінансавай падтрымцы ў адпаведнасці з Указам Прэзідэнта № 131 ад 31 сакавіка 2022 года.