Адзін дзень выхадных заўсёды можна прысвяціць невялікай вандроўцы. У лістападзе кароткі светлавы дзень, і каб паспець усё ўбачыць, не варта ехаць далёка. Тым больш, што вакол Мінска шмат цікавых мясцін.
Усяго за 27 кіламетраў ад Мінска знаходзіцца гарадскі пасёлак Смілавічы. Сусветную вядомасць Смілавічам падарылі Хаім Суцін і Шрага Царфін, якія нарадзіліся тут. У энцыклапедыях пра іх пішуць як пра французскіх мастакоў яўрэйскага паходжання. Так, Хаім Суцін і Шрага Царфін — з плеяды выбітных майстроў «Парыжскай школы» — знакамітай супольнасці мастакоў з розных краін, якія атабарыліся ў Францыі. У часы Суціна і Царфіна ў «Парыжскай школе» былі і іншыя нашы суайчыннікі: Марк Шагал і Восіп Цадкін з Віцебска, Міхаіл Кікоін з Гомеля, Роберт Генін з Магілёўскай вобласці, Яўген Знак з цяперашняга Уздзенскага раёна, Осіп Любіч з Гродна, Пінхус Крэмень са Шчучынскага раёна.
Дык вось, у Смілавічах ёсць музей «Прастора Хаіма Суціна», у якім вельмі душэўна раскажуць пра знакамітых землякоў. І ўсё гэта пад кубачак кавы ў адной з трох залаў музея, якая стылізавана пад французскую кавярню.
Другая цікавая лакацыя — музей кампазітара Станіслава Манюшкі. У Смілавічы ён пераехаў у 2019 годзе, а паўстагоддзя размяшчаўся ў школе пасёлка Азёрны Чэрвеньскага раёна. Музей унікальны тым, што ён — адзіны ў свеце. Станіслаў Манюшка, калі хто не ведае, стваральнік беларускай нацыянальнай класічнай оперы. А вось як яна называлася і хто аўтар лібрэта, раскажуць у музеі.
На пытанне: а якім бокам Манюшка да Смілавічаў, ёсць адказ. Па-першае, тут яго хрысцілі ў касцёле, які не захаваўся да нашых дзён, па-другое, маёнтак Убель, у якім ён нарадзіўся, недалёка. На месцы маёнтка зараз санаторый «Волма».
А ў саміх Смілавічах у стадыі рэканструкцыі сядзібна-паркавы комплекс Манюшкаў-Ваньковічаў. У свой час палац належаў дзеду кампазітара, таксама Станіславу.
Яшчэ адна мясцовая цікавостка — Смілавіцкая валюшна-лямцавая фабрыка. Гэта адзінае месца ў нашай краіне, дзе вырабляюць валёнкі.
Ля прахадной фабрыкі ёсць фірмовая крама, у суботу яна працуе да16 гадзін, у нядзелю — выхадны. А які будзе графік у вялікія выхадныя, можна ўдакладніць праз сайт фабрыкі.
Наведванне музея «Прастора Хаіма Суціна» магчыма па папярэднім запісе па нумары: +375 (29) 769-83-85
Візіт у музей Станіслава Манюшкі можна забраніраваць па тэлефонах: +375 (1714) 28-9-23, +375 (1714) 23-2-42
Са Смілавічаў можна трымаць шлях у вёску Малыя Ляды Смалявіцкага раёна. Тут размешчаны мужчынскі праваслаўны манастыр. Да візіту можна падрыхтавацца, зазірнуўшы на яго сайт.
Падарожнікам часам цікава вяртацца ў тыя мясціны, дзе некалі былі ўпершыню. Малыя Ляды гадоў 25 таму — гэта храм, а побач, у жылым корпусе манастыра — Лядзенская базавая школа. Цяпер тэрыторыя манастыра знаходзіцца за самавітай агароджай, жылы корпус адрэстаўраваны, зараз у ім, як і павінна быць, келлі.
У царкву пры манастыры прыязджае нямала паломнікаў. Для іх і для турыстаў ёсць уся неабходная інфраструктура. Карыстаецца папулярнасцю манастырская чайная. Тут пажылы манах спрытна ладзіць з кава-машынай, тэрміналам. Найбагацейшы выбар выпечкі, чайныя зборы, мёд — традыцыйны набор для такіх месцаў. Але рэцэпты ў кожнага свае. «Вось гэта печыва паспрабуйце адразу, яно асабліва смачнае, калі цёплае», — раіў манах. Печыва дзівоснае, а хлеб, прывезены з манастыра, даўжэй захоўваўся, чым завадскі.
Даведацца пра найлепшы час для наведвання кляштара ў якасці турыстаў можна па тэлефоне: +375 (1776) 37-2-92
Аграгарадок Блонь знаходзіцца за 60 кіламетраў ад Мінска. Тут у старажытнай сядзібе размяшчаецца Пухавіцкі раённы краязнаўчы музей.
Як часта бывала на тэрыторыі сучаснай Беларусі, за некалькі стагоддзяў маёнтак не раз мяняў гаспадароў. Апошнім уладальнікам маёнтка, у якім акрамя сядзібнага дома, былі вадзяны млын, сыраварня, крухмальны завод і іншыя вытворчасці, стаў Іосіф Бонч-Асмалоўскі. Стацкі саветнік набыў сядзібу па вельмі выгаднай цане.
Адзіны сын Іосіфа, Анатоль захапіўся рэвалюцыйнымі ідэямі, далучыўся да народнікаў. Перакананні каштавалі маладому чалавеку адлічэння з Пецярбургскага ўніверсітэта, таму ў 1879 годзе ён вярнуўся ў маёнтак бацькі, які не падзяляў поглядаў сына. Зрэшты, канфлікту бацькоў і дзяцей не наканавана было разгарэцца, таму што вяртанне Анатоля амаль супала са смерцю яго бацькі. Апошні аставіў завяшчанне на карысць сына, але з умовай, што ён не мае права прадаваць маёмасць.
Анатоль быў двойчы жанаты, ад двух шлюбаў у яго сямёра дзяцей. Цяпер яго нашчадкі жывуць у Расіі, Германіі, Швейцарыі. Яго праўнучка, пісьменніца Марына Бонч-Асмалоўская склала генеалагічнае дрэва роду. Яна сабрала сваякоў з усіх краін, каб разам наведаць сядзібу ў Блоні. Прадстаўнікі роду Бончаў-Асмалоўскіх прыехалі ў музей з падарункамі — прывезлі некалькі рэчаў, якія належалі Анатолю.
Акрамя кабінета Бонч-Асмалоўскага, у музеі прадстаўлены і іншыя экспазіцыі: «Народны побыт краю»; «У гады ліхалецця. Вайна»; «Знакамітыя людзі краю»; «Літаратурная Пухавіччына».
Яшчэ адзін варты ўвагі аб’ект у Блоні — унікальная драўляная Троіцкая царква, пабудаваная ў 1826 годзе. З тых часоў у храме захоўваецца абраз Найсвяцейшай Багародзіцы, асабліва шанаваны вернікамі.
А калі з Блоні пераехаць у Мар’іну Горку, то там працуе мастацкая галерэя музея, у якой прадстаўлены карціны Генрыха Бржазоўскага, Леаніда Гоманава, Барыса Рэпіна, Аляксандра Пашкевіча і іншых, скульптара Аляксандра Фінскага. А яшчэ ёсць экспазіцыі, прысвечаныя Якубу Коласу і Алесю Бачылу, прыродзе Пухавіччыны.
Адным словам, культурнае жыццё ёсць і за МКАД. Галоўнае, каб было жаданне да яго далучыцца.
Маргарыта ДРАЗДОВА
Фота аўтара
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
