Пяшчотная рука Прасвятой Дзевы цягнецца да лілеі, якую падае ёй арханёл... Дзівосныя мальвы, рамонкі і браткі развінаюць шаўковыя пялёсткі на арнаце... Ружы, выразаныя з дрэва, аздабляюць царскія вароты, а вылепленыя з парцаляны, упрыгожваюць сервіз... У Нацыянальным мастацкім музеі праходзіць незвычайная выстава «Невядомае аб вядомым. Пра што кажуць кветкі».
На мове кветак з гледачом гаварылі мастакі ўсіх эпох. Глядач пагружаецца ў мора кветкавых сімвалаў, чытае таемныя пасланні, зашыфраваныя ў творах розных жанраў, можа прасачыць гісторыю флорасімволікі ў розных краінах і культурах. Ёсць шанец убачыць экспанаты з фондаў музея, якія раней не выстаўляліся, напрыклад, арнаты XIX стагоддзя. Яны знаходзяцца ў першай зале, дзе можна палюбавацца і на старажытныя абразы. Пышныя раслінныя гірлянды на іх, намаляваныя, выцесненыя ці выразаныя на рамах, сімвалізуюць рай. Белая лілея ўвасабляе бязгрэшную Дзеву Марыю, ружа ў руцэ маленькага Хрыста нагадвае пра яго будучыя пакуты…
У наступнай зале — карціны мастакоў розных эпох, ад фламандскага жывапісу XVII стагоддзя да Івана Хруцкага і прадстаўнікоў так званай Парыжскай школы Кікоіна, Любіча, Царфіна... «Марная марнасць» — так называўся ў XVIII стагоддзі від нацюрмортаў з кветкамі, які быў алегорыяй хуткаплыннасці жыцця, аднак талент мастака захаваў іх для вечнасці.
Кветкі можна пабачыць і на талерках, распісаных Пікаса ў ягоным непаўторным стылі, і на народных посцілках... Народнаму мастацтву прысвечана асобная зала. Выцінанкі, кашулі, ручнікі, саломка... Асобнае захапленне выклікаюць столінскія цікеткі — калі палешукі прадавалі насенне кветак, малявалі на маленькіх дошчачках, як будзе выглядаць расліна.
У апошняй зале — карціны сучасных мастакоў, Цвіркі, Жолтака, Каткова, Беляніцкага, Ахрэмчыка, Майсеенкі ды іншых майстроў. Для кагось кветкі — сімвал роднай зямлі, для кагось — алегорыя балючай памяці, або палкага кахання... Але першае, што прываблівае тут увагу — жывая кветка, якая на вачах развінае свае пялёсткі... На экране можна пабачыць у паскораных здымках працэс ператварэння бутона ў кветку. Варта пасядзець на лаўцы, сузіраючы адвечнае відовішча, памедытаваць пад ціхую музыку... І нават адчуць водар кветак.
Выстава працягнецца да 13 лістапада, наведаўшы яе, абыякавым не застаняцеся.
Людміла РУБЛЕЎСКАЯ
Фота аўтара
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?
