Самадзейнасць — гэта дзейнасць

Выйшаў другі том кнігі «Творчыя калектывы беларусаў замежжа». У выданні сабрана шмат цікавай і карыснай інфармацыі пра таленавітых супляменнікаў з розных краін.

Нагадаем, першы том кнігі пабачыў свет напрыканцы 2019 года. І мы пра тое пісалі: «Самадзейныя: родныя, надзейныя». — ГР, 02.10.2019. У ім пададзены матэрыялы пра развіццё, станаўленне творчых суполак беларусаў за мяжой. У Рэспубліканскім цэнтры нацыянальных культур упэўнены: з выхадам 2‑га тома выдання нацыянальна-культурная прысутнасць беларусаў у свеце, на розных кантынентах стала яшчэ больш відавочнай.

Пра розныя суполкі, творчыя гурты піша наша газета. І ўсё ж — далёка не пра ўсе! Бо ў свеце дзейнічае каля 200 творчых беларускіх калектываў. Звесткі пра іх сабралі супрацоўнікі РЦНК: кіраўнік аддзела народнай творчасці, кандыдат філалагічных навук Алесь Лозка і намесніца дырэктара РЦНК Валянціна Грышкевіч. Па словах аўтараў, найбольш пашыраныя за мяжой ансамблі беларускай песні, асабліва ў Латвіі, Літве, Польшчы, Расіі, Эстоніі. А танцавальных калектываў значна менш. Апошнім часам зменшылася й колькасць калектываў тэатральных. Ёсць хоры, харавыя капэлы, фальклорныя, харэаграфічныя, вакальныя, вакальна-харэаграфічныя, інструментальныя, вакальна-інструментальныя, фолк-рокавыя ансамблі. Ёсць і творчыя аб’яднанні мастакоў, пісьменнікаў, а таксама сямейныя, жаночыя, мужчынскія, дзіцячыя ды іншыя творчыя суполкі.

Узроставы дыяпазон удзельнікаў калектываў — ад дзяцей да пенсіянераў. Прычым у беларускіх творчых гуртах знаходзяць сабе месца для самарэалізацыі не толькі беларусы ды нашчадкі былых перасяленцаў з зямлі нашай Бацькаўшчыны: «літвіны», «літвякі», «палешукі», «палачаны», «палякі з мовай беларускай», «віленцы», «магілёўцы», «самаходы» ды іншыя нашы суродзічы ў расійскай Сібіры, Казахстане. Ёсць выхадцы з беларускіх сем’яў і з паселішчаў Зямлі Беларускай. Нават ёсць такія беларусы ў замежжы, якія нікуды й не перасяляліся — прыкладам, ва усходняй Польшчы. Значная частка калектываў — змешанага тыпу: напрыклад, беларусы, украінцы й рускія. Адпаведна й рэпертуар — змешаны, як, напрыклад, у Сербіі: там ёсць вакальны ансамбль «Раса».

Цікава, што ў некаторых краінах творчыя калектывы паяднаныя, працуюць супольна ў культурных цэнтрах. І наша газета нямала піша, напрыклад, пра справы, праекты Цэнтра беларускай культуры ў латвійскім Даўгаўпілсе, а гэта ж — установа тамтэйшай гарадской думы. Плённа працуе і дзяржаўная бюджэтная ўстанова Новасібірскі цэнтр беларускай культуры — у Сібіры, у Расіі. У розных краінах аматары самадзейнай творчасці збіраюцца на фэсты беларускай песні: як, напрыклад, у Латвіі, Літве, Польшчы, Расіі.

Кожныя тры гады творчыя калектывы спевакоў, музыкаў, танцораў, а таксама й мастакі, пісьменнікі, майстры дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва запрашаюцца ў сталіцу Беларусі на вялікі Фэст мастацтваў беларусаў свету. Мяркуецца, што пройдзе ён і сёлата. Да таго ж кіраўнікі аматарскіх калектываў мастацкай творчасці прыязджаюць штогод у РЦНК на тыднёвую творчую стажыроўку: яна ладзіцца з удзелам прафесійных калектываў мастацкай творчасці Беларусі. Каб быць у курсе спраў — падтрымлівайце кантакты з РЦНК, з беларускімі дыппрадстаўніцтвамі ў замежжы.

Першы і другі тамы кнігі «Творчыя калектывы беларусаў замежжа» былі выдадзены ў межах падпраграмы «Беларусы ў свеце» Дзяржпраграмы «Культура Беларусі» на 2016–2020 гады.

Ганна ЛАГУН