Рэспубліканскі тэатр беларускай драматургіі «з дрыжыкамі ў каленках» абвясціў, што з 5 чэрвеня будзе чакаць гледачоў непасрэдна ў сваёй глядзельнай зале. Новы «сезон» у афлайн-рэжыме РТБД пачне са свайго вузлавога спектакля «Бетон» Яўгена Карняга. Між тым меры самаізаляцыі ўсё яшчэ рэкамендаваныя, а тэатры па ўсім свеце ўсё яшчэ выкладваюць свае пастаноўкі, каб гледачы маглі ўбачыць іх на дамашнім экране. Мы прапануем не ўпускаць гэтых магчымасцяў і працягваць, нават седзячы дома, адкрываць для сябе іпастасі сучаснага тэатра. У чарговай падборцы, якая на наступным тыдні можа арганізаваць вам утульны вечар, знойдуцца Шэкспір (куды ж без яго), Остэрмаер, Мэт, Вагнер і сімвал рэвалюцыі.
З Шэкспіра і пачнём. На беразе ракі Тэмзы ў Лондане ёсць такі тэатр «Глобус» — месца оўпэн-эйр спектакляў і паломніцтва турыстаў. У «Глобуса» доўгая, хоць і з перапынкамі, і займальная гісторыя. Ён пабудаваны на сродкі групы акцёраў, сярод якіх быў і наш ужо класік Уільям Шэкспір — драматург з'яўляўся адным з акцыянераў тэатра, а таксама яго пастаянным аўтарам, то-бок у «Глобусе» адбываліся прэм'еры адмыслова для яго створаных шэкспіраўскіх твораў. Праз нейкі час драўляны будынак згарэў, потым яго ўзнавілі, але хутка «Глобус» закрылі пурытане і ўрэшце ён быў зруйнаваны. Гэта адбылося ў 1644 годзе. Толькі ў 1989-м былі знойдзены рэшткі шэкспіраўскага тэатра, і «Глобус» вырашылі ўзвесці наноў. З ярусамі сядзячых месцаў, дваром для «стаячых» білетаў і адкрытай планіроўкай — таму спектаклі тут іграюцца толькі ў цёплую пару года. Дык вось у час кавіда «Глобус» мае цэлую праграму анлайн-паказаў сваіх пастановак — запісы выкладваюцца на YоuTubе-канал і даступныя гледачу цягам, напрыклад, двух тыдняў. Пакуль што можна паглядзець «Макбета» і «Зімнюю казку», а з 1 чэрвеня ў доступе акажацца свежая камедыя «Віндзарскія насмешніцы», пасля яе — «Сон у летнюю ноч». Варта дадаць, што ўсё гэта — не проста класічны Шэкспір, а сучасныя вынаходлівыя спектаклі з гумарам і актуальнымі павевамі.
Ад лонданскай выдатнасці да берлінскай — «Шаўбюнэ» з'яўляецца адным з найвядомейшых нямецкіх тэатраў і славіцца актуальным рэпертуарам і высакакласнай рэжысурай. Хоць бы вось работамі Томаса Остэрмаера — мастацкага кіраўніка тэатра з 2009 года і славутага сёння актуалізатара класічных твораў. Будынак, у якім знаходзіцца «Шаўбюнэ», некалі з'яўляўся першым урбаністычным комплексам Берліна з кінатэатрам на 1800 месцаў, а ў 1981 годзе быў перароблены пад патрэбы тэатра, прычым так, што тут можна іграць тры спектаклі адначасова. Свае пастаноўкі, ад самага стварэння ў 1962-м, «Шаўбюнэ» паказвае амаль кожны дзень ужо з 22 сакавіка: за гэты час на сайце калектыва можна было ўбачыць каля пяцідзесяці спектакляў, у тым ліку аўтараў, што зрабілі гэты тэатр тым, чым ён ёсць сёння, — Петэра Штайна, Сашы Вальц альбо ўласна Остэрмаера. Апошняга можна паглядзець і на наступным тыдні: 2 чэрвеня, напрыклад, «Шаўбюнэ» пакажа анлайн-пастаноўку Остэрмаера «Таўстуны ў спадніцах» паводле п'есы Нікі Сільвера. Анлайн-паказ будзе суправаджацца абмеркаваннем пастаноўкі з удзелам самога рэжысёра. А на 6 чэрвеня запланавана трансляцыя другога спектакля Остэрмаера — «Прафесара Бернхардзі» паводле Артура Шніцлера. Праграма распісаная на цэлы тыдзень — знайсці яе можна на сайце тэатра, адно што не кожнае выкладзенае відэа суправаджаецца субцітрамі.
Музыка напрасткі са славутага будынка ў нью-ёркскім Манхэтэне, дзе на сценах красуюцца фрэскі Марка Шагала, а са сцэны для тысяч адначасова выконваюцца сусветныя шэдэўры. Мы ўсё пазбягалі недасяжнага Мет, таму што парада слухаць найвыбітнейшыя творы ў выкананні найвыбітнейшых музыкантаў і салістаў здавалася банальнай. Але без Метраполітан-опера нельга: сёння гэта адна з самых прэстыжных оперных пляцовак, выступленне ў Мет для спевака — усё роўна што вяршыня музычнай кар'еры. Будынак быў у свой час узведзены адмыслова для заснаванай у 1880 годзе опернай трупы. Кожны сезон, а ён працягваецца сем месяцаў, Мет паказвае 200 оперных пастановак, якія бачыць 800 тысяч чалавек. Многія з тых опер цяпер можна глядзець анлайн: праграма распісана на кожны дзень, запісы спектакляў застаюцца ў доступе на 23 гадзіны, што хоць неяк здымае нязручнасць з-за розніцы ў часе. На наступным тыдні на сайце Мет можна паслухаць оперы «Саламея» Рыхарда Штрауса, «Лулу» Альбана Берга, «Анёл-знішчальнік» Томаса Адэса, «Тоска» Джакома Пучыні, нарэшце, «Пурытане» Вінчэнца Беліні з удзелам вядомай нам Ганны Нятрэбка. Трансляцыі аб'яднаны рубрыкай Nіghtlу Ореrа Strеаms, якая лёгка знаходзіцца на сайце трупы.
Раз пайшла такая песня, зойдзем у яшчэ адзін оперны тэатр, таксама вядомы і прэстыжны, але нашмат маладзейшы, — у Нідэрландскую нацыянальную оперу. Яна месціцца ў будынку ў Амстэрдаме, дзе апроч яе працуюць балетная трупа і сімфанічны аркестр, а таксама гарадскі муніцыпалітэт. Стопера — так называецца гэты комплекс — планавалася дзесяцігоддзямі, а была адкрыта толькі ў 1986 годзе, тады нацыянальная опера сюды і пераехала. Назву, дарэчы, некаторыя з'едліва расшыфроўваюць як заклік спыніць оперу (stор ореrа). Але будынак — гэта адно, сама ж оперная трупа была створана пасля Другой сусветнай вайны, і сёння яна супрацоўнічае з Ла Скала і Мет, запрашае вядучых артыстаў, мае высакакласны, асабліва нахвалены хор і ўвогуле з'яўляецца адной з найпрэстыжнейшых арганізацый у сваім відзе мастацтва. Сёння на сайце Нідэрландскай нацыянальнай оперы і Нідэрландскага балета можна паглядзець адразу некалькі опер Рыхарда Вагнера: да 7 чэрвеня даступныя «Золата Рэйна», «Валькірыя», «Зігфрыд» і «Гібель багоў» — цэлая калекцыя для фанатаў нямецкага класіка.
Гэта, напэўна, найстарэйшы з прапанаваных тэатраў у яшчэ адной сусветнай культурнай сталіцы — парыжскі неакласічны будынак, у якім сёння месціцца «Адэон», у 1782 годзе быў адкрыты каралевай Марыяй-Антуанетай, а ў 1784-м даў прэм'еру п'есы «Шалёны дзень, альбо Жаніцьба Фігаро» П'ера Бамаршэ. Напачатку тэатр меркаваўся для трупы «Камедзі Франсэз», якая раскалолася, калі краіну напаткала Рэвалюцыя, — потым ён пабыў палітычнай трыбунай, назваўся Тэатрам Роўнасці і ўрэшце стаў «Адэонам» — тым самым, дзе дэбютавала Сара Бернар, дзе ставіліся антыўрадавыя п'есы і які сёння з'яўляецца адным з трох носьбітаў звання «Тэатр Еўропы». «Адэон» можна лічыць сімвалам асветы і рэвалюцыі, прынамсі, і ў тым, і ў другім ён браў актыўны ўдзел. Падчас майскіх падзей 1968 года, напрыклад, тэатр даў прытулак бунтуючым студэнтам, за што яго кіраўнік быў звольнены. Сёння «Адэон» — гэта актуалізацыя класікі, сучасныя аўтары і гастролі замежных труп, што на парыжскай сцэне іграюць спектаклі на роднай мове. У дні кавіда на сваім сайце ён робіць «Тэатр на канапе», дзе сёння можна знайсці, у дадатак да Вагнера ў Нідэрландскай нацыянальнай оперы, яшчэ адну фанпадборку — гэтым разам Мальера. Паглядзець можна адразу тры спектаклі — «Школу жонак», «Мізантропа» і «Тарцюфа», усё ў пастаноўцы рэжысёра Стэфана Браўншвейга.
Вольга МІЦКЕВІЧ
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
