Кніга Мэцью Бароўза «Будучыня: рассакрэчана» распавядае пра самыя важныя трэнды, якія вызначаць, як будзе выглядаць свет праз 15 гадоў. Урыўкі з яе прапаноўваем нашым чытачам.
Чалавецтва пастарэе
Не менш важная і тэндэнцыя росту сярэдняй працягласці жыцця, якую мы назіраем ва ўсім свеце. У маі 2013 года Сусветная арганізацыя аховы здароўя ААН апублікавала звесткі, якія дэманструюць «павышэнне сярэдняй працягласці жыцця ў свеце з 64 гадоў у 1990 годзе да 70 гадоў у 2011-м», і гэта істотны рост. Зніжэнне назіралася толькі ў Паўночнай Карэі, ПАР, Лесота, Зімбабвэ і Лівіі.
Хутка старэючыя краіны могуць сутыкнуцца з запаволеннем росту ВУП і нават стагнацыяй. «Пажылым» дзяржавам будзе нялёгка правесці рэформы пенсійнай сістэмы і праграм па ахове здароўя — і арганізаваць фінансаванне для падтрымкі маламаёмных пенсіянераў, — пры гэтым не абцяжарваючы маладыя пакаленні, якія вымушаны будуць аплачваць пенсійныя праграмы. Урады краін з адносна высокім сярэднім узростам — 45-50 гадоў — могуць быць вымушаны істотна скараціць выдаткі і павялічыць падаткі. Хуткі рост колькасці азіяцкіх і афрыканскіх меншасцяў у заходнееўрапейскіх краінах з нізкім узроўнем нараджальнасці рызыкуе падарваць народную згоду і выклікаць рост рэакцыйных настрояў у палітыцы. І мы не ведаем, да чаго ўсё гэта прывядзе.
Грамадства, якое старэе, можа і не стаць той катастрофай, якой яно было б, калі б фізічная праца ўсё яшчэ была жыццёва важнай патрэбай, як на многіх гістарычных этапах. Прагрэс у галіне аховы здароўя, пра які ішла гаворка крыху вышэй, напэўна палепшыць якасць жыцця пажылых, што дазволіць ім даўжэй заставацца працаздольнымі.
Памочнік або канкурэнт?
У пачатку 2014 года прайшло паведамленне, што адзін з наймагутных суперкамп'ютараў у свеце — японскі K. — стварыў найбольш дакладную сімуляцыю чалавечага мозгу з тых, якія калі-небудзь існавалі. Ёй патрабуецца 40 хвілін на тое, каб прайграць адну секунду чалавечай мазгавой дзейнасці. Навукоўцы мяркуюць, што сімуляцыя працы мозгу ў поўным аб'ёме будзе магчымая тады, калі з'явяцца яшчэ больш магутныя камп'ютары. Хутчэй за ўсё, гэта адбудзецца ў наступныя 10 гадоў. Разуменне канструкцыі чалавечага мозгу і здольнасць стварыць яго маюць шырокае прымяненне ў медыцыне пры лячэнні такіх захворванняў, як хваробы Альцгеймера, Паркінсона і мноства іншых парушэнняў працы мозгу. Гэта таксама дасць істотны стымул у працы над стварэннем штучнага інтэлекту і выкарыстанні вялікіх даных.
Даследаванні ў вобласці штучнага інтэлекту некалькі прасунуліся наперад у тым, што тычыцца імітацыі мазгавой дзейнасці, але ўдалая сімуляцыя дзейнасці чалавечага мозгу, зробленая не так даўно японскім камп'ютарам, дапаможа рушыць наперад у яе разуменні. Тут неабходна таксама зрабіць крок наперад у развіцці алгарытмаў, якія выкарыстоўвае камп'ютарная праграма для аднаўлення працы мозгу. Пошук больш эфектыўных алгарытмаў вырашэння праблем стаў для даследаванняў у вобласці штучнага інтэлекту першачарговай задачай.
Алгарытмы і інтэрнэт рэчаў, які ўсё часцей называюць інтэрнэтам усяго, — саюз, заключаны на нябёсах, які ўносіць істотны ўклад у навуку, ахову здароўя, эфектыўнае выкарыстанне рэсурсаў і разумныя гарады. Аднак разам вялікія даныя і алгарытмы могуць прывесці да масіраванай атакі на асабістую інфармацыю. Больш за тое, ёсць вялікі патэнцыял для злоўжыванняў алгарытмамі прагназавання. Ужо сёння страхавыя кампаніі і камісіі па ўмоўна-датэрміновым вызваленні выкарыстоўваюць прагнозныя алгарытмы, каб вылічыць рызыкі; у ЗША ўсё больш месцаў, дзе праца паліцыі ажыццяўляецца на аснове прагназавання, пасля апрацоўкі звестак выбіраюцца вуліцы, групы або асобныя людзі, якія становяцца аб'ектамі больш пільнай увагі.
Атака робатаў
Нават у краінах, якія развіваюцца, робаты могуць замяніць мясцовую рабочую сілу ў такіх галінах, як электроніка, што адмоўна адаб'ецца на ўзроўні мясцовых заробкаў. Кампанія Fохсоnn — кітайскі вытворца прадуктаў Аррlе — як вядома, плануе замяніць 80% супрацоўнікаў робатамі.
Выкарыстанне робатаў не будзе абмяжоўвацца рабочым месцам або побытам. Аўтаномныя рухальныя апараты, у тым ліку культавы беспілотны аўтамабіль ад Gооglе, могуць ужо ў бліжэйшыя 10 гадоў запоўніць нашы аўтастрады. Доўгатэрміновым наступствам укаранення беспілотных аўтамабіляў і іншых аўтаномных транспартных сродкаў можа стаць радыкальнае змяненне спосабаў выкарыстання аўтамабіляў, якое адаб'ецца на транспартнай інфраструктуры і выкарыстанні гарадскіх тэрыторый. Беспілотныя аўтамабілі падштурхнулі б да рэарганізацыі гарадоў і змен у гарадскім ладзе жыцця. Рабатызаваныя транспартныя сродкі, асабліва калі разам з іх з'яўленнем змяняюцца схемы валодання імі і іх выкарыстання, мелі б разбуральныя наступствы для сусветнай эканомікі, у першую чаргу для аўтамабільнай прамысловасці.
Вялікую пагрозу абяцаюць прарывы ў праграмным забеспячэнні, з'яўленне праграм, якія могуць выконваць працу высокакваліфікаваных працаўнікоў хутчэй і акуратней. Неверагодныя магчымасці пошукавых машын, такіх як Gооglе Sеаrсh або Mісrоsоft Bіng, заснаваных на магутных алгарытмах ранжыравання, істотна пераўзыходзяць чалавечыя: пашукавікі могуць прасейваць мільярды пунктаў звестак у пошуках адказу на запыт. Іншыя магутныя алгарытмы замяняюць адвакатаў пры дапамозе функцыі еDіsсоvеrу, скануючы мільёны юрыдычных дакументаў з велізарнай хуткасцю, неверагоднай дакладнасцю і меншымі матэрыяльнымі выдаткамі, чым людзі. Рэнтгенаўскія здымкі камп'ютарамі апісваюцца нашмат больш дакладна, чым рэнтгенолагамі. Пастаянна павышаецца якасць анлайн-перакладчыка Gооglе Trаnslаtе за кошт аналізу велізарных аб'ёмаў інфармацыі і прасунутых алгарытмаў. Адным словам, многія прафесіі або нават сферы дзейнасці будуць з часам цалкам ліквідаваныя са з'яўленнем рэвалюцыйнага праграмнага забеспячэння.
Гэта падводзіць нас да важнага пытання: ці будзе пры гэтым стварацца больш працоўных месцаў, чым знішчацца. На справе ніхто гэтага з упэўненасцю сказаць не можа, але асцярогі выказваюць нават тыя эканамісты, чые тэорыі прадракаюць з'яўленне з попелу знішчаных працоўных месцаў такіх новых прафесій, якія мы сёння і ўявіць сабе не можам. Нядаўняя справаздача АЭСР адкрыла нам вочы на некаторыя факты, якія палохаюць: згодна з праведзенымі даследаваннямі, новыя тэхналогіі былі на 80% вінаватыя ў 4-працэнтным памяншэнні долі сусветнага ВУП, што прыпадае на працоўны клас, якое адбылося за апошнія 20 гадоў. Затое тыя нешматлікія, хто валодаў кваліфікацыяй і талентам у тых галінах, дзе пачалі прымяняцца новыя тэхналогіі, а таксама менеджмент і ўладальнікі карпарацый, — памножылі сваё багацце.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
