Падчас сёлетняй прыёмнай кампаніі ўстановы сярэдняй спецыяльнай і прафесійна-тэхнічнай адукацыі прымуць амаль 70 тысяч выпускнікоў. Самымі запатрабаванымі як у абітурыентаў, так і на рынку працы з’яўляюцца прафесіі інжынернага профілю, апрацоўчай і будаўнічай сфер. З’явяцца сёлета і новыя спецыяльнасці, запатрабаваныя на высокатэхналагічных вытворчасцях.
Як праінфармавала намеснік начальніка галоўнага ўпраўлення прафесійнай адукацыі — начальнік упраўлення прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі Міністэрства адукацыі Аляксандра Пятрова, падчас сёлетняй прыёмнай кампаніі выпускнікоў чакае 226 каледжаў (нагадаем, што, згодна з новым Кодэксам аб адукацыі, усе ўстановы прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі аб’яднаны цяпер адной назвай) і 37 іншых устаноў. Гэта гімназіі-каледжы мастацтваў, вучылішчы алімпійскага рэзерву і філіялы ВНУ, якія навучаюць па праграмах сярэдняй спецыяльнай і прафесійна-тэхнічнай адукацыі.
Пераважна на ўзровень прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі паступаюць выпускнікі 9-х класаў. Усяго навучальныя ўстановы прымуць каля 40 тысяч выпускнікоў на сярэднія спецыяльныя праграмы і каля 27 тысяч — на прафесійна-тэхнічныя. Некаторыя паступаюць у такія навучальныя ўстановы, каб атрымаць прафесію і выйсці на рынак працы, іншыя разглядаюць іх як першую прыступку для атрымання далейшай адукацыі.
— Можна абраць спецыяльнасці і пайсці развівацца ў пэўнай сферы, напрыклад, галіне будаўніцтва, можна ў працэсе навучання змяніць траекторыю, калі вы разумееце, што абраная сфера не апраўдала чаканні, — адзначыла Аляксандра Пятрова. — Самымі запатрабаванымі на рынку працы з’яўляюцца выпускнікі, якія атрымалі прафесійна-тэхнічную адукацыю, прафесію, прайшлі практыку на прадпрыемстве і навыкі эксплуатацыі абсталявання, а потым перайшлі на ўзровень сярэдняй спецыяльнай адукацыі, атрымаўшы кіраўніцкія, канструктарскія, праекціровачныя кампетэнцыі. Ну і найвышэйшы кампанент яны могуць атрымаць на ўзроўні вышэйшай адукацыі. Такія спецыялісты традыцыйна ў сферы тэхнікі і тэхналогій з’яўляюцца запатрабаванымі, і ў рэальным сектары эканомікі на іх вялікі попыт.
Самы значны ў структуры сярэдняй спецыяльнай адукацыі — інжынерны профіль, спецыялісты для апрацоўчай і будаўнічай галін, гэта больш за трэць навучэнцаў. Вялікімі з’яўляюцца такія профілі падрыхтоўкі, як ахова здароўя, сацыяльная абарона, сельская, лясная, рыбная гаспадаркі, ветэрынарыя і педагагічныя спецыяльнасці.
— Гэтыя спецыяльнасці вельмі запатрабаваныя эканомікай, дастаткова папулярныя і ў абітурыентаў. Профілі педагогіка і ахова здароўя, напрыклад, — адны з лідараў па высокім прахадным бале на спецыяльнасці сярэдняй спецыяльнай адукацыі. Гэта матываваныя выпускнікі, якія свядома выбіраюць пэўныя сферы і развіваюцца далей. Па інтэграцыі з вышэйшай адукацыяй педагогіка з’яўляецца адной з лідзіруючых сфер. Атрымаўшы педагагічную спецыяльнасць сярэдняй спецыяльнай адукацыі, вялікая доля выпускнікоў паступае затым у ВНУ — як на дзённую, так і на завочную формы. Папулярнай, канешне, з’яўляецца завочная форма навучання, — расказала Аляксандра Пятрова.
Што датычыцца прафесійна-тэхнічнай адукацыі, то тут таксама лідзіруе інжынерная, апрацоўчая і будаўнічая галіны. Падрыхтоўка па гэтых спецыяльнасцях займае ўвогуле больш за 70%.
Тут выпускнікі, як правіла, маюць не менш за дзве прафесіі, якія дазваляюць ім быць больш запатрабаванымі.
— У сельскай гаспадарцы ёсць сезонныя прафесіі, запатрабаваныя ў пэўны час. Наяўнасць другой прафесіі дазваляе працаваць круглы год. Напрыклад, гэта трактарыст і адначасова слесар па рамонце. Гэта папулярная звязка, і такія спецыялісты запатрабаваны цягам усяго года, — прывяла прыклад спецыяліст.
У бягучым годзе плануецца адкрыццё дзвюх новых спецыяльнасцяў для падрыхтоўкі рабочых — «Тэхнічная эксплуатацыя мехатронных сістэм электроннай вытворчасці» і «Вытворчасць вырабаў мікра- і нанаэлектронікі». Гэта спецыяльнасці для высокатэхналагічных вытворчасцяў. Таксама плануецца набор па новай спецыяльнасці «Эксплуатацыя сродкаў вымярэння» з прысваеннем кваліфікацыі «Тэхнік-метролаг».
Аляксандра Пятрова паведаміла, што ва ўсіх рэгіёнах праводзяцца кірмашы мэтавай падрыхтоўкі — пляцоўкі для сустрэчы абітурыентаў, іх бацькоў і заказчыкаў кадраў, дзе ў рэальным рэжыме можна абмеркаваць умовы па будучым навучанні і рабоце. Дарэчы, менавіта ў гэты час прадпрыемствы вызначаюцца, ці патрэбны ім спецыялісты, якія будуць навучацца на ўмовах мэтавай падрыхтоўкі. Лічбы прыёму сфарміруюць на аснове іх заявак.
— Абітурыенты і іх бацькі бачаць, якія прадпрыемствы заявіліся на заключэнне дагавораў па мэтавай падрыхтоўцы і могуць абраць пэўную арганізацыю, заключыць дагавор з арганізацыяй. Далей адбываецца асобны конкурс ва ўстанове адукацыі падчас прыёмнай кампаніі. Падкрэслю, што ў адрозненне ад сістэмы ВНУ на ўзровень прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі набор на мэтавае навучанне ажыццяўляецца падчас звычайнай прыёмнай кампаніі — у тыя ж тэрміны, якія ўстаноўлены для абітурыентаў на агульных падставах. Гэта даволі працяглы час, можна пад’ехаць на прадпрыемства, заключыць дагавор і прэтэндаваць на асобны конкурс. Многія арганізацыі выкарыстоўваюць стымуляцыйныя меры для сваіх работнікаў і падчас навучання даюць пэўную сістэму заахвочванняў, але гэта неабходна абмяркоўваць падчас заключэння дагавораў, — праінфармавала Аляксандра Пятрова.
З якімі прадпрыемствамі супрацоўнічае ўстанова адукацыі, можна пацікавіцца і ў самім каледжы. Там таксама сарыентуюць абітурыента, куды можна звярнуцца для заключэння дагавора аб мэтавай падрыхтоўцы.
Даныя пра ўсе ўстановы адукацыі ёсць на сайце Міністэрства адукацыі. Там жа, а таксама на сайце Рэспубліканскага інстытута прафесійнай адукацыі маюцца абноўленыя даведнікі для выпускнікоў. У саміх навучальных установах можна даведацца, калі яны праводзяць майстар-класы і дні адкрытых дзвярэй.
— Мы рэкамендуем наведаць гэтыя ўстановы адукацыі, паглядзець умовы, у якіх вы будзеце вучыцца і пражываць, пазнаёміцца з калектывам, каб зразумець, ці ваша гэта ўстанова адукацыі. І, канешне, аптымальны варыянт — наведаць прадпрыемства, якое з’яўляецца базавым для гэтай установы адукацыі. Паглядзець умовы, рабочае месца для таго, каб уяўляць, якую сферу эканомікі вы выбіраеце. Установа адукацыі — гэта шлях дасягнення пэўных кампетэнцый, што спатрэбяцца на вашым прафесійным шляху, які будзе доўжыцца не 2-3 гады, а значна больш, таму загадзя мець уяўленне будзе не лішнім, — параіла абітурыентам Аляксандра Пятрова.
Алена КРАВЕЦ
Фота Віктара ІВАНЧЫКАВА
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
