«Іскандэр» на варце нашай краіны

«Іскандэр» — ідэальная зброя стрымлівання. 

Узбраенне, канструктарскія распрацоўкі якога знаходзяцца пад грыфам «сакрэтна». Наймагутнейшы аператыўна-тактычны комплекс, аналагаў якому няма ў свеце. Цяпер ён стаіць на варце нашай краіны.

Навіна аб тым, што ў Беларусь на баявое дзяжурства заступілі ракетныя комплексы «Іскандэр», у лічаныя гадзіны абляцела ўвесь свет. І гэта зразумела. Узбраенне настолькі магутнае, што адным сваім выглядам астуджае гарачыя галовы вар’ятаў, чыя рыторыка апошнім часам стала занадта агрэсіўнай. Але цяпер не пра палітыку, а пра комплекс.

Трапляе ў цэль з мінімальным адхіленнем

Узбраенне названа ў гонар Аляксандра Македонскага, якога на Усходзе празвалі «Іскандэрам». Іканаграфія малявала палкаводца ў двухрогім шлеме. Аператыўна-тактычны комплекс мае дзве ракеты. Вось такі сімвалізм. Яго галоўная задача — нанясенне ракетных удараў па асабліва важных малапамерных і плошчавых цэлях у глыбіню войскаў праціўніка. Гэта могуць быць камандныя пункты, бункеры, пускавыя ўстаноўкі, аэрадромы. Самі ракетчыкі сцвярджаюць, што ракета «Іскандэра» здольная «ўвагнаць калок у зямлю» на зададзенай адлегласці. На адлегласці сотні кіламетраў ракета трапляе ў цэль з верагоднасцю адхілення не больш чым у пяць метраў.

Людзі, якія не вельмі разбіраюцца ў ваеннай тэхніцы, думаюць, што «Іскандэр» — гэта адна машына. Гэта не так. Комплекс складаецца з шасці. Гэта і камандна-штабная машына, машына жыццезабеспячэння, пускавая ўстаноўка, машына, якая зараджае, аўтамабіль рэгламенту і тэхнічнага абслугоўвання. Запуск адной ракеты забяспечваецца такой колькасцю тэхнікі.

Да гэтага комплексу падыходзяць два тыпы ракет: балістычныя і крылатыя. Балістычная ракета пасля запуску падымаецца на вышыню ў 40 кіламетраў, трапляе ў стратасферу і ляціць па гарызантальнай траекторыі. Пакідае стратасферу толькі перад тым, як трапіць у цэль. Прынцып работы крылатай ракеты іншы. Яна падымаецца на вышыню 150 метраў і таксама па гарызантальнай траекторыі ляціць да цэлі. Балістычная ракета лічыцца больш эфектыўнай, бо няўлоўная для любых сродкаў супрацьпаветранай абароны.

Камфортны ў ваджэнні

Кажучы аб асноўных характарыстыках комплексу, хуткасць палёту складае 2100 м/с, найбольшая вышыня траекторыі — 100 км, мінімальная далёкасць палёту — 50 км, максімальная — 500 км. Час пуску ракеты з маршу складае ўсяго 16 хвілін. Экіпаж запускае яе з адвольнага месца, не пакідаючы кабіны. Інжынерная падрыхтоўка стартавай пазіцыі, топагеадэзічнае і метэаралагічнае забеспячэнне не патрабуецца.

Распрацоўшчыкам шасі з’яўляецца наша айчыннае прадпрыемства — Мінскі завод колавых цягачоў. Максімальная скорасць руху — да 60 км. Гэтай машыне не трэба пераадольваць бездарожжы. Яна прызначаная для іншага: выйсці на баявую пазіцыю, адпрацаваць задачу і хутка ўцячы.

Счапленне, тормаз, газ, каробка перадач, ручнік — практычна ўсё як у звычайнай машыне, але гэта не лічачы ўсіх астатніх невядомых мне кнопак. Калі зрабіць невялікі агляд на тэст-драйв гэтай машыны, то скажу: ехаць на ёй вельмі прыемна. Мне ўдавалася кіраваць вялікай колькасцю ваеннай тэхнікі, і ўсюды ёсць адна праблема — звязаная з аглядам з кабіны ўнутры: там нічога ніколі не відаць. А тут у цябе проста вялізны плацдарм для агляду тэрыторыі, што вельмі камфортна. Калі не браць у разлік тое, што ты перавозіш балістычную ракету…

Транспартна-зараджальная машына створана на аналагічнай базе, як і пускавая, і нясе на борце яшчэ дзве ракеты. Для зараджэння асноўнай устаноўкі выкарыстоўваецца кран, інтэграваны ў канструкцыю, і разлік з двух чалавек. Поўная маса машыны складае 40 тон.

Камандна-штабная машына — гэта, па сутнасці, мозг усяго комплексу. Тут размешчана месца камандзіра батарэі, радыётэлеграфіста і камандзіра АСК. Менавіта гэтыя людзі кіруюць баявым разлікам, які знаходзіцца ў пускавой устаноўцы. Адсюль падаецца каманда на пуск ракеты.

Машына жыццезабеспячэння прызначана для пражывання асабовага складу. Унутры ўсё па-армейску проста. У гэтым пакоі можа размясціцца шэсць чалавек са складу баявога разліку. У наступнай вайскоўцы могуць паесці і нават памыцца.

Так, «Іскандэр» у страі — падзея для краіны. Сёння мы жывём у такі час, калі гучна расказваць аб узбраенні — ужо неабходнасць. Бо толькі так можна астудзіць гарачыя галовы дзеячаў з недружалюбных краін, якія, не хаваючы, накіроўваюць зброю да нашых граніц.

Ганна ЧЫЖ-ЛІТАШ

Фота з архіва аўтара