Нацыянальны форум атлетаў трэці раз сабраў у штаб-кватэры НАК Беларусі спартсменаў, трэнераў, функцыянераў і экспертаў з Беларусі і Расіі. Спорт па праве называюць універсальным сродкам зносін, а зносіны у самім спорце, як правіла, будуюцца на адкрытасці і шчырасці. Звяртаючыся да ўдзельнікаў форуму, прэзідэнт Нацыянальнага алімпійскага камітэта Рэспублікі Беларусь Віктар Лукашэнка падкрэсліў, што дзякуючы такім зносінам спартыўныя чыноўнікі ведаюць, чым дыхаюць спартсмены і ў якім напрамку трэба рухацца. Прэзідэнт НАК Беларусі заявіў, што, нягледзячы на адхіленне спартсменаў і іншыя цяжкасці, галоўнай мэтай застаецца ўдзел у Алімпійскіх гульнях 2024 года ў Парыжы. Таму зверыць гадзіннікі і разам вызначыць, у якім напрамку рухацца, асабліва важна. Выконваючы галоўныя задачы Нацыянальнага форуму атлетаў, беларускія і расійскія спартсмены расказалі, чым дыхаюць і што іх хвалюе. Падчас экспертнай дыскусіі яны адказалі на самыя злабадзённыя пытанні.
Пытанне 1. Як рэагаваць на неадназначныя заяўленні Міжнароднага алімпійскага камітэта і рэкамендацыі, пры выкананні якіх беларускія і расійскія спартсмены могуць вярнуцца на міжнародныя турніры?
«Умовы, якія прад'явіў МАК, на мой погляд, непрымальныя, але трэба прымаць да ўвагі іншыя рэчы. Мы правялі аналіз і ўбачылі, што колькасць дзяцей, якія займаюцца тэнісам, напрамую залежыць ад выступленняў нашых вядучых тэнісістаў. Я лічу, што нашы спартсмены павінны прадстаўляць нашу краіну, таму што гэта напрамую ўплывае на наш падмурак — дзіцячы спорт. Нашы спартсмены ў любым статусе паказваюць дзецям, што нават у складаных умовах можна дабіцца высокіх вынікаў», — адзначыў Сяргей Рутэнка, старшыня Беларускай федэрацыі тэніса.
Трохразовая алімпійская чэмпіёнка па сінхронным плаванні Ала Шышкіна заўважыла, што Расія больш за 25 гадоў з'яўляецца лідарам сусветнага сінхроннага плавання. Па яе словах, за гэты год упаў узровень чэмпіянатаў Еўропы і свету, бо без лідара маляўнічасць і яркасць гэтага спорту пацьмянела. Узнімалася пытанне, ці варта змагацца за ўдзел у Алімпійскіх гульнях альбо лепей праводзіць альтэрнатыўныя спаборніцтвы, дзе ўсё будзе пабудавана на сумленнай справядлівай барацьбе. Ала Шышкіна заўважыла, што тут сітуацыя дваякая: «Пайсці і абарваць сувязі — гэта самае лёгкае, што можна зрабіць. Варта працягваць змагацца. Я ўпэўнена, што трэба весці дыялог. Калі ёсць магчымасць праводзіць паралельныя старты, то чаму не, калі гэта не будзе супярэчыць нашаму ўдзелу ў сусветным алімпійскім руху».
Пытанне 2. Наколькі беларуска-расійскія старты сталі альтэрнатывай міжнародным?
Лідар беларускага канькабежнага спорту, прызёр кубкаў свету Ігнат Галавацюк заўважыў, што ў гэтым сезоне каманда адчувала вялікую канкурэнцыю ад расійскіх таварышаў. А маладым беларускім канькабежцам сумесныя турніры далі вялікі вопыт і паказалі, да якога ўзроўню трэба імкнуцца, паколькі ў Расіі шмат рэкардсменаў, прызёраў і чэмпіёнаў вядучых турніраў. Хаця, як прызнаўся Ігнат, вопытным спартсменам, якія пабачылі Алімпійскія гульні, чэмпіянаты свету, хочацца адчуць дух барацьбы з рознымі сапернікамі, паколькі гэта павялічвае матывацыю.
Пытанне 3. Ці не ўпадзе ўзровень беларускіх і расійскіх спартсменаў пасля вяртання на міжнародную арэну?
«Галоўнае, каб узровень скандынаваў, не дай бог, не ўпаў», — іранічна заўважыла намеснік старшыні камісіі спартсменаў НАК Беларусі біятланістка Людміла Калінчык. Яна падкрэсліла, што ў гэтым сезоне ва ўдзельнікаў міжнародных спаборніцтваў па біятлоне не было такіх моцных сапернікаў, як Антон Смольскі, Дзінара Алімбекава-Смольская, Эдуард Латыпаў, якія заўсёды давалі бой. «На працягу ўсяго сезона нашы спартсмены паказвалі стабільнасць і прафесіяналізм. Сумесны Кубак садружнасці паказаў, што нашы біятланісты не страцілі матывацыю, а іх дух перамогі стаў яшчэ мацнейшым. Калі сітуацыя вырашыцца, мы абавязкова ўбачым сваіх спартсменаў на п'едэстале», — адзначыла Людміла Калінчык.
Ала Шышкіна звярнула ўвагу, што самі спартсмены ў многіх відах хочуць, каб беларусы і расіяне вярнуліся на міжнародную арэну. Яна прывяла нядаўні вельмі красамоўны прыклад з плавання. Расіянка Яўгенія Чыкунова аднавіла сусветны рэкорд на дыстанцыі 200 метраў брасам — 17,55 секунды. «Так, так, так! Ты проста разграміла яго, дзетка. Мае віншаванні! Як бы я хацела моцна абняць цябе», — так спартсменку ў сваіх сацыяльных сетках павіншавала алімпійская чэмпіёнка з ПАР Таццяна Скунмакер, былая ўладальніца гэтага рэкорду.
Сяргей Рутэнка ў працяг тэмы нагадаў словы Прэзідэнта аб тым, што ні адзін дыпламат не робіць столькі, колькі спартсмен, які падымаецца на першую прыступку п'едэстала. Ёсць над чым падумаць.
Пытанне 4. Як цяпер утрымліваць матывацыю і дзе яе шукаць?
Асабліва гэта пытанне актуальнае для відаў спорту, якім ужо прыадчынілі дзверы на міжнародную арэну. Нядаўна такая добрая навіна прыйшла і да барцоў. «Мы арганізавалі працу так, што нашым спартсменам няма калі апамятацца і думаць, што ім не хапае стартаў. Натуральна, бракуе канкурэнцыі, ёсць жаданне пабароцца з рознымі сапернікамі. Нашы спартсмены да гэтага гатовы максімальна», — расказала Васіліса Марзалюк, старшы трэнер нацыянальнай каманды па барацьбе.
Проста ў гэтым годзе не было нікому. Але арганізаваць спаборніцтвы і вучэбна-трэніровачныя зборы барцам лягчэй, чым, напрыклад, фрыстайлістам. Галоўны трэнер нацыянальнай зборнай па фрыстайле Міхаіл Курловіч расказаў, што сёлета жыццё камандзе ўскладніла адсутнасць прывычных умоў для трэніровак, большасць баз знаходзяцца за мяжой. Па яго словах, упершыню ў гісторыі спартсмены пачалі трэніраваць скачкі ў сярэдзіне студзеня, на два з паловай месяцы пазней, чым звычайна. «Наконт матывацыі — у фрыстайле ёсць такі выраз: «пераможаш сябе — пераможаш увесь свет». Трампліны не даруюць слабасці — нездарма фрыстайл лічыцца самым экстрэмальным відам спорту ў алімпійскай праграме. Каманда ў нас маладая, перспектыўная, мы азначылі шлях, якім будзем ісці ў цяперашняй сітуацыі. Прырода стварае алмазы пад найвышэйшым ціскам, і мы справімся», — падзяліўся Міхаіл Курловіч. Зараз фрыстайлісты рыхтуюцца да наступнага сезона, не ведаючы, як ён будзе праходзіць. І нявызначанасць, па словах галоўнага трэнера, — самае цяжкае.
Пытанне 5. Якія новыя магчымасці для беларускіх і расійскіх спартсменаў адкрывае цяперашняя сітуацыя?
Як заўважыў рэктар Расійскага міжнароднага алімпійскага ўніверсітэта Леў Белавусаў: «Няма ліха без дабра. Стала менш спаборніцтваў, але стала больш часу. Трэба скарыстацца гэтай магчымасцю, каб забяспечыць сваю будучыню. У сусветнай адукацыі гэта завецца «паралельнай кар'ерай». І вы можаце яе рабіць, застаючыся дзеючым атлетам, паглыбіцца ў адукацыйны працэс. Немагчыма стаць добрым кіраўніком, калі ты проста добры спартсмен. Трэба шмат ведаць, умець і карыстацца назапашаным досведам».
Па словах Льва Белавусава, любое пачынанне складаецца з трох этапаў: першы — задумацца, другі — зрабіць выбар, трэці — зрабіць. «У вас сёння ёсць усе магчымасці, трэба проста іх убачыць і зрабіць для сябе выбар. І калі прыйдзе час пакінуць п'едэстал, вы не ўніз пойдзеце, а — убок і застаняцеся ў спартыўнай індустрыі», — звярнуўся рэктар РМАУ да ўдзельнікаў форуму. Дарэчы, за некалькі гадоў вучобу ў Расійскім міжнародным алімпійскім ўніверсітэце прайшлі больш за 200 беларусаў.
Праз усю дыскусію чырвонай стужкай праходзіла адно пытанне — што рабіць спартсменам, як працаваць ва ўмовах, калі іх жыццё кардынальна змянілася. Прыгожую кропку ў гэтых разважаннях паставіла бронзавы прызёр Алімпійскіх гульняў па мастацкай гімнастыцы Любоў Чаркашына: «Я да гэтага часу памятаю свае слёзы на Алімпійскіх гульнях. Я стаяла тады на трэцім месцы з бронзавым медалём. Не было ў мяне магчымасці спяваць гімн, стоячы на першым месцы. Я спявала яго ўнутры сябе, гледзячы на свой сцяг, — гэта дарагога варта. І мяне могуць зразумець толькі тыя, хто стаяў на п'едэстале, хто бачыў свой сцяг і спяваў гімн сваёй краіны. Гэта немагчыма растлумачыць. Я разумею кожнага спартсмена, разумею, што гэта частка спорту, за якую кожны спартсмен трымаецца. Не можа існаваць спорт у такім нейтральным выглядзе. Ты павінен за нешта змагацца. Дзеля таго, каб праславіць сваю краіну, сваё імя, свой від спорту, каб увесь свет даведаўся пра тваю краіну.
Валерыя СЦЯЦКО
Фота Лізаветы ГОЛАД
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
