Мікракрэдыты па новых правілах. Што змянілася?

У нашай краіне 27 красавіка ўступае ў сілу Указ Прэзідэнта № 394 «Аб прадастаўленні і прыцягненні пазык», прыняты для ўпарадкавання дзейнасці па рэгулярным прадастаўленні і прыцягненні пазык і ўзмацнення абароны правоў спажыўцоў фінансавых паслуг. Пракаментаваў нормы гэтага дакумента падчас анлайн-брыфінгу начальнік Галоўнага ўпраўлення рэгулявання некрэдытных фінансавых арганізацый Нацыянальнага банка краіны Дзмітрый Набздораў.

Да гэтай просьбы лепш прыслухацца

Дзмітрый Набздораў папрасіў ад імя Нацыянальнага банка кіраўніцтва мікрафінансавых арганізацый па магчымасці знізіць стаўкі і даць адтэрміноўкі плацяжоў тым кліентам, якія цяпер аказаліся ў складаных фінансавых умовах. Дадзеныя рэкамендацыі накіраваны і ў Асацыяцыю мікрафінансавых арганізацый, і ў Асацыяцыю лізінгадаўцаў, каб фінансавыя інстытуты ўважліва ставіліся да ўзніклай сітуацыі і пры наяўнасці дакументальна пацверджанага ад спажыўца фінансавай паслугі факту зніжэння альбо страты даходу ішлі насустрач у плане зніжэння працэнтных ставак, адтэрміновак, непрымянення пені, штрафу і няўстойкі.

Нацбанк абяцае маніторыць сітуацыю разам з Асацыяцыяй мікрафінансавых арганізацый. «Мы вельмі ўважліва будзем адсочваць, як на кожны зварот грамадзяніна зрэагавала тая ці іншая юрыдычная асоба. Гэтая інфармацыя будзе ўлічвацца пры планаванні праверак на наступнае паўгоддзе», — адзначыў прадстаўнік Нацбанка.

Больш не загоняць  у непад'ёмныя даўгі

Цяпер сума працэнтаў за ўвесь тэрмін карыстання мікрапазыкай не можа перавышаць двухразовай сумы пазыкі, а сума няўстойкі (штрафу, пеняў) не можа быць вышэйшай за палову сумы доўгу. Гэта значыць, калі вы ўзялі ў такой арганізацыі 200 рублёў, то сума працэнтаў не можа перавышаць 400 рублёў, штрафу за пратэрміноўку — 100 рублёў.

Не дапускаецца ўключэнне ў дагавор умоў аб спагнанні з пазычальніка павышаных працэнтаў за карыстанне мікрапазык у выпадку невыканання або неналежнага выканання абавязацельстваў па дамове. Як растлумачыў Дзмітрый Набздораў, захаваецца магчымасць датэрмінова пагасіць пазыку, а таксама ўстаноўка верхняга падзелу ставак па іх.

Прадстаўнік Нацбанка падкрэсліў, што дзеянне дакумента распаўсюджваецца і на новыя, і на раней заключаныя дагаворы. Арганізацыям даецца два месяцы на прывядзенне старых дагавораў у адпаведнасць з прынятымі дакументамі.

Паводле звестак Нацбанка, летась аб'ём выдадзеных мікрапазык вырас на 20 % да 2018 года — да 131 млн рублёў. Колькасць пазычальнікаў павялічылася на 8 %. Сярэдняя сума пазык складала 115 рублёў.

Ламбарды па новых правілах

Таксама гэтым дакументам зменены падыходы да фарміравання статутнага фонду ламбарда. Цяпер ён павінен быць сфарміраваны шляхам унясення грашовых сродкаў у памеры не менш чым мінімальны памер статутнага фонду, устаноўленага Нацбанкам. Чакаецца, што гэта дазволіць палепшыць фінансавае становішча ламбардаў і павысіць узровень адказнасці іх заснавальнікаў.

Пры гэтым пашыраны пералік відаў дзейнасці, дазволеных ламбардам. Яны могуць прадастаўляць мікрапазыкі грамадзянам пад заклад транспартных сродкаў без абавязку перадачы прадмета закладу ў ламбард, ажыццяўляць камісійны гандаль, захоўванне рэчаў і іх набыццё для рэалізацыі.

Пры ўзнікненні канфліктнай сітуацыі паміж пазычальнікам і пазыкадаўцам да звароту ў суд або Нацбанк абавязковым будзе прад'яўленне бакамі спрэчкі прэтэнзіі — пісьмовай прапановы аб добраахвотным рэгуляванні ўзніклай спрэчкі.

Рэклама і золата

Таксама ўказам устаноўлены патрабаванні да рэкламы як да дзейнасці па прыцягненні пазык. Яна павінна будзе змяшчаць поўную і дакладную інфармацыю аб рэкламадаўцах і рэкламаванай імі дзейнасці. Гэта патрабаванне распаўсюджваецца як на арганізацыі, уключаныя ў рэестр мікрафінансавых арганізацый, так і на любыя суб'екты, якія прадастаўляюць грашовыя сродкі ў пазыку.

У адпаведнасці з новаўвядзеннямі, членамі спажыўных кааператываў фінансавай узаемадапамогі (для атрымання фінансавання сваёй дзейнасці) змогуць стаць фізічныя асобы, якія вырабляюць сельгаспрадукцыю, ажыццяўляюць віды дзейнасці, калі выплачваецца адзіны падатак, а таксама суб'екты малога і сярэдняга прадпрымальніцтва.

Пасля ўступлення ў сілу змяненняў прадастаўляць пазыкі пад заклад рухомай маёмасці змогуць таксама дзяржаўныя юрыдычныя асобы, якія аказваюць бытавыя паслугі і зарэгістраваныя ў сельскай мясцовасці, а таксама тыя асобы, якія ажыццяўляюць скупку каштоўных металаў і камянёў для папаўнення Дзяржфонду каштоўных металаў і каштоўных камянёў.

Акрамя таго, для выключэння асобных нядобрасумленных практык прадастаўлення грашовых сродкаў абмяжоўваецца спектр рэчаў, якія могуць быць прадметам лізінгу па дагаворах зваротнага лізінгу, якія заключаюцца з фізічнымі асобамі. Цяпер, пачынаючы з 27 красавіка, імі могуць выступаць толькі транспартныя сродкі і жылыя памяшканні. Раней нараканні выклікалі здзелкі па прадастаўленні грамадзянам грашовых сродкаў пад высокія працэнты, якія афармляюцца ў выглядзе зваротнага лізінгу мабільных тэлефонаў і камп'ютарнай тэхнікі.

Сяргей КУРКАЧ