Нягледзячы на тое, што лагойскай вёскі Дальва ўжо даўно не існуе на геаграфічнай карце Беларусі, на месцы былога населенага пункта, што за пяць кіламетраў ад шашы Мінск — Віцебск, мінімум двойчы на год бывае шматлюдна.
Каб ушанаваць памяць мірных жыхароў, якія загінулі ад рук нямецка-фашысцкіх захопнікаў усяго за некалькі дзён да вызвалення сталіцы — 19 чэрвеня 1944 года, сюды едуць усе ад малога да вялікага. Да мемарыяльнага комплексу, што з'явіўся сярод лесу ў ліпені 1973-га, пры падтрымцы Лагойскага райвыканкама, мемарыяльнага комплексу «Хатынь», Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі, а сёлета і Беларускага фонду міру, ужо 44-ы год запар імчаць і напярэдадні Дня абаронцаў Айчыны і Узброеных Сіл нашай краіны.
Калі зіма бясснежная, то з павароту на былую вёску, у асноўным моладзь, трапляе бягом. Сёлета, як гэта бывае часцей, спаборнічаць у хуткасці школьнікі і вайскоўцы Лагойшчыны, а таксама студэнты некаторых сярэдніх і вышэйшых навучальных устаноў сталіцы плануюць на лыжах.
Але галоўная місія традыцыйнага агітпрабегу «Мінск — Хатынь — Дальва» — усё ж у тым, каб яшчэ раз сказаць, што памяць аб тых бязвінна пакараных 44 жыхарах (29 дзецях і 15 дарослых) апошняй спаленай гітлераўцамі падчас Другой сусветнай вайны разам з людзьмі вёскі жыве. І наўрад ці мы сёння ведалі б пра Дальву, каб не Мікалай Гірыловіч, тады падлетак, якому адзінаму пашчасціла не трапіць у тое вогнішча. Але разам з усёй вёскай, домам, суседзямі ў попел ператварыліся яго бацькі і трое братоў...
Справай усяго жыцця для Мікалая Гірыловіча стала захаванне памяці аб сваіх блізкіх і аднавяскоўцах. Пры падтрымцы нямногіх неабыякавых, а ў асноўным дзякуючы ўласным намаганням, амаль праз 30 гадоў пасля трагедыі на месцы спаленай вёскі з'явіўся мемарыяльны комплекс «Дальва». «Многія падышлі да пенсіі з лецішчамі, машынамі, а мы з вёскай-помнікам», — кажа ўдава Мікалая Гірыловіча Рыма Ігараўна.
Вераніка КАНЮТА
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
