Рэдка хто ў Кітаі не ведае “Алмазную сутру”. Менавіта яна стала першай ксілаграфічнай кнігай у Паднябеснай. І адбылося гэта ў 868 годзе нашай эры. Праўда, упершыню яе выявілі ў 1900 годзе ў Заходнім Кітаі. Папера ж нарадзілася таксама ў Кітаі – яшчэ ў 105 годзе. Магчыма, нават і раней выраблялася папера, а ў 105 годзе Цай Лунь удасканаліў яе вытворчасць. Выкарыстаў пры гэтым драўляную кару, анучы, рыбалоўныя сеткі. Кара была асноўнай сыравінай. З часам пачалі вырабляць і асабліва дарагую паперу – з сандалавай кары. Ад яе быў асабліва прыемны пах. Так папера выцясніла з розных службовых канцылярый бамбук і шоўк, якія дагэтуль выкарыстоўваліся для запісаў чарніламі…
Гэтыя і іншыя таямніцы, што паспрыялі нараджэнню кнігадрукавання ў Кітаі, можна будзе пачуць на Дні беларускага пісьменства ў Полацку 3 верасня а 11-й гадзіне на “Друкарскім двары XVI стагоддзя”. Якраз у гэты час вядомы калекцыянер старых паштовак, гісторык, член Саюза пісьменнікаў Беларусі Уладзімір Ліхадзедаў ладзіць прэзентацыю ўзноўленай па старых тэхналогіях кітайскай “Алмазнай сутры”.
– Другая з вядомых друкаваных у свеце кніг – “Алмазная сутра” не можа не прывабліваць, - дзеліцца сваімі развагамі лаўрэат Прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь “За духоўнае адраджэнне” Уладзімір Ліхадзедаў. – А ўвогуле самім зваротам да ўзнаўлення гэтага помніка кніжнай культуры я хачу падкрэсліць важкасць стасункаў паміж народамі і культурамі. Ва ўсе часіны такія зносіны былі асновай міралюбства і гуманізма. Дык чаму зараз нам не шукаць еднасць у памкненнях да асэнсавання розных культур, да развіццяі ўмацавання паважлівага стаўлення да чужых здабыткаў?!.Якраз да станоўчага адказу на гэтае пытанне і скіраваны мой шматгадовы праект “У пошуках страчанага”. Францыск Скарына запачаткаваў сваю ўнікальную ініцыятыву па друкаванню кніг, пэўна ж, маючы ўжо нейкі досвед. Не выключана, што наш суайчыннік ведаў і пра кітайцаў і іх здабыткі ў галіне кнігавыдання.
Поруч з узноўленай “Алмазнай сутрай”на “Друкарскім двары…” можна будзе пазнаёміцца са скарынаўскай спадчынай. Дарэчы, “скарынаўскіх адрасоў” на свяце пісьменства ў Полацку звышдастаткова. На пляцоўцы ля помніка Р. Кандраценку будзе працаваць тэатр жывых фігур эпохі Ф. Скарыны. Будзе ладзіцца і “Скарынаўскі квэст”. Міністэрства сувязі і інфарматызацыі сумесна з Нацыянальнай бібліятэкай Беларусі арганізоўвае гашэнне маркі і паштовага канверта, прысвечаных 500-годдзю беларускага кнігадрукавання. А яшчэ – і міжнародны круглы стол беларускіх і замежных літаратараў “Дыпламатыя слова: Францыск Скарына ў сусветнай гуманітарнай прасторы і прэзентацыя кнігі Ф. Скарыны “Малая падарожная кніжка” з кнігазбору ААТ “Белгазпрамбанк”…
Алесь Карлюкевіч
«Дзесяцігоддзі школьнае харчаванне нашых дзяцей будавалася на аснове зборніка рэцэптур».
Што за таемнымі дзвярыма?
