Пад скураю — ціш

Марыя Бадзей

нарадзілася 10 красавіка 1997 года ў Ваўкавыску. Скончыла Ліцэй БДУ, студэнтка філфака БДУ. Пераможца конкурсу «Брама-Мар» (2015), выпускніца Школы маладога пісьменніка (2016). Умее рабіць яблычнае віно і любіць вандроўкі — але не дзеля пунктаў прыбыцця, а дзеля дарогі да іх.

---

---

Пад скураю — ціш

***

Мора любові выкінула мяне на бераг,

я ляжу на ім, думаю, я — не я,

адкусваю ад паветра па каліву,

глыбей закапваюся ў пясок,

не магу зразумець, хто я на гэты раз:

зацвярдзелае дрэва? Кіт? Ракушка? Бурштын? —

аскепак разбуранага палаца і сляза —

Зуб акулы? Костка пірата?

Я гляджу.

У высокім небе Хосэ д’Анкоста малюе ветахі

кітайскімі іерогліфамі.

Неба не падае, а акуратна спускаецца

Па канатах, вяровачных лесвіцах,

правальваецца у дзіркі закінутых сходаў у ноч —

звычайная справа —

я бачу ў ім знаёмыя абрысы

і не пазнаю іх.

Але стамлёныя яго хвалі, крыклівыя хвалі яго

перашліфуюць тое,

што запомніў пясок.

 

 

***

Вусцішны вусны дотык да гарачай шчакі

робіцца нечым большым, чым усё, што мы маем,

большым, чым я, большым, чым ты

ёсць
і, напэўна, будзем,

пад забытым трамваем —

слухай казку! —

ляжаць дзіцячыя цацкі:

усё, што мы колісь згубілі,

спяць каты, п’юць шляхі з зорных каўшоў,

я хацеў быў аднойчы прачнуцца і выйсці знянацку,

мяўкнуць сціпла: маю май. мяняю на малако. залажу ў мяхі.

я аднойчы паспрабаваў, але, ведаеш, азірнуўся, прыйшоў —

у цябе з вачэй пырскалі і каціліся знічкі,

паміраючай мовай пад тваімі рукамі спявалі імхі.

А я сядзеў і ўслухоўваўся

ў душы невядомых паэтаў,

галасы дрэў,

цішу.

 

 

***

Мора кідае на бераг хвалі прагорклай пяшчоты,

хвалі таго, што яднае паветра з табой.

Я пішу ўслых, я не трапляю ў ноты

зычных шыпячых, якія шапоча прыбой.

 

Ведаеш, гэта каменне, што дыхае на ўзбярэжжы,

створана з часу і з памяці — там, дзе сігналяць агні,

створана з  рэчаў, якія, зрэшты, не маюць межаў,

створана  з рэчаў, якія бяруць у палон камяні.

 

Бачыш, на гэтым  — крывавіць колераў захаду змова,

чуеш, на тым — расплятаюць маланкі праклён

замку падводнаму, разбітаму словам, адным толькі словам.

На, трымай аскялепак з яго, мой сонечны сон.

 

Бераг вятроў, і так горача-горача ступням,

ад успамінаў пячэ, ад прыгажосці — маўчыш,

толькі валоссе глытае кроплі і гукі,

толькі пальцы — каменне ў ваду,

а пад скураю — ціш.

 

***

Пасля кавалка горада ў роце суха і гэта напэўна

адзінае што ты можаш сказаць рыбам бегучы пад дажджом

калі на вейках тваіх павісаюць гукі

вусны-абрысы

маланкі выбіваюць новыя стужкі на старых мапах лёсаў

якія ты парвеш па швах пойдзеш іншай дарогай

напрасткі па брудзе па лужынах снезе

дзікі птах перабежчык-звярына

бо калі не хочаш біцца — то варта сыходзіць

часам, праўда, за гэты сыход давядзецца кусацца.

 

***

Познім летам захад паліць траву,

палымнеюць кастры,

кругавід спапяляюць, сплываюць у дымнае неба,

у якім на зямлю расхінаюцца рэдкія вокны,

і тамтэйшыя гаспадыні льюць за шыю табе вятры,

і тамтэйшыя жабракі не шкадуюць уласнага срэбра,

толькі стой ты пад ім, ад ягоных дотыкаў

мокні.

 

 

***

Гэта ўсё мова я вар’яцею бо я па-за межамі мовы

я ў віне перад мовай я глытаю яе і знову

вырастаюць на столі знакі з-пад падлогі сачацца зномы

мой пакой затопіць я не выпаўзу

з вокан

пальецца вада і раскінецца вокам шырока

толькі дому ўсё гэта выльецца бокам выблісне скокам

у прасторы дзе сонца далёка а дно за паўкрока

мова сыдзе і толькі фанетыка — песні і гукі

акуратна пастукаюць у скроні — пра іх не даложаць

я іх буду лавіць за хвасты і браць сабе ў рукі

я іх буду хапаць за дзюбы, цягнуць сабе ў ложак

стукай цемра ў мяне тры чацвёртыя дня разлівайся ў бутэлькі

тагабочныя голыя дрэвы бывайце здаровы

калі зможаце так

вам — трываць да вясны здагадацца.

слізкі вецер — у цябе сёння такая крывая хада.

а на небе — сляды як свярбячыя раны ад словаў

на мяне з іх ліецца чужое вар’яцтва чужое вар’яцтва

з неба падае ў вочы вада ў вочы вада