Сёлета на другасным рынку продажу кватэр у Мінску традыцыйнага для пачатку года рэзкага зніжэння пакупніцкай актыўнасці не адбылося. Як вынік — упершыню за 9 гадоў сярэдняя цана прададзеных кватэр перавысіла 1450 умоўных адзінак за квадратны метр.
У лютым папярэдніх падліках купілі звыш 1,5 тысячы кватэр, што на 27 % больш чым за папярэдні месяц. Але куды больш паказальны той факт, што бягучы попыт з'яўляецца максімальным для гэтага месяца, устанавіўшы новы рэкорд. Студзень і люты паказалі самы выніковы пачатак года за ўсю гісторыю назірання.
У той жа час, напрыклад, прапанова кватэр у базе жыллёвага партала Realt у параўнанні з папярэднім месяцам гэтак жа вырасла — на 40 %. Такі значны рост колькасці прапаноў аб продажы кватэр звязаны з тым, што на працягу лютага некаторыя сталічныя агенцтвы актыўна дадавалі значную колькасць аб’яў аб продажы кватэр у асобных новабудоўлях. Новыя кватэры ў табліцах прапаноў з’явіліся пераважна ў Маскоўскім, Цэнтральным і Кастрычніцкім раёнах. Але калі з разлікаў выключыць кватэры ў новабудоўлях, то выбар на другасным рынку за месяц, наадварот, скараціўся на 6 %.
Найбольшую перавагу пакупнікі традыцыйна аддавалі аднапакаёвым кватэрам. Іх доля ў агульным ліку здзелак складала 43 %, што крыху менш, чым у мінулым месяцы. У 32 % выпадкаў выбіралі двухпакаёвыя кватэры і ў 21 % — трохпакаёвыя.
Пры гэтым кватэры ў новых гатовых дамах, уведзеных у эксплуатацыю ў 2022–2023 гадах, куплялі радзей — у 9 % выпадкаў, што на тры працэнтныя пункты менш, чым у студзені.
Сярод раёнаў часцей за іншыя выбіралі Кастрычніцкі, Цэнтральны і Маскоўскі, радзей — Савецкі і Ленінскі. Менш, чым у іншыя месяцы, пакупнікі цікавіліся кватэрамі ў сучасных панэльных і каркасных дамах. Часцей выбіралі тыпавыя і старыя панэльныя дамы.
У студзені цана квадратнага метра ўсіх відаў кватэр павялічылася на 1 %, а ў лютым — яшчэ на 1,5 %. І гэта нядзіўна, бо, паводле законаў эканомікі, разам з ростам попыту расце і сярэдні кошт прададзеных кватэр у Мінску. На пачатак сакавіка сярэдняя цана жыллёвага «квадрата» вырасла да 1451 долара за квадратны метр, устанавіўшы новы рэкорд за 9 гадоў. Істотна падаражэлі аднапакаёвыя кватэры — плюс 1,8 %.
У залежнасці ад колькасці пакояў сітуацыя была наступнай (плюс медыяна абсалютных коштаў): аднапакаёвыя кватэры: 1561 долар за квадратны метр, дзе сярэдні кошт усяго памяшкання — $53 400; двухпакаёвыя кватэры: 1383 долары (плюс 1,2 %) — $62 800.
Трохпакаёвыя кватэры таксама дадалі, але значна менш — прыкладна 0,3 % за месяц — і склалі 1320 долараў ($83 000). Мінімальным быў попыт у лютым толькі на чатырохпакаёвыя кватэры, таму гаспадары такога жылля не адважыліся рухаць свой цэннік, які застыў на ўзроўні 1260 долараў за квадратны метр ($90 750).
Цэны на жыллё растуць менавіта ў сталіцы і ў абласных цэнтрах нашай краіны. Узнікае слушнае пытанне: чаму гэта адбываецца ў не самы багаты для насельніцтва час? Аналітыкі, блізкія да рынку нерухомасці, лічаць, што такім чынам вядзецца самае бяспечнае ўкладанне грошай. Раней былі варыянты па набыцці замежных каштоўных папер і замежнай валюты. На фінансавым рынку каштоўных папер сёння практычна няма ніякіх прапаноў, у тым ліку і айчынных карпаратыўных аблігацый. Не рашаецца цяпер больш багатая частка нашага насельніцтва адкладаць досыць вялікія сумы ў замежнай валюце. А жыллё менавіта ў Мінску — заўсёды ліквідны тавар.
Сярэдняя цана прапановы за люты паказала адмоўную дынаміку. У параўнанні з папярэднім месяцам яна знізілася на 2,1 % — да 1329 долараў за квадратны метр. Адбылося гэта ў першую чаргу за кошт размяшчэння вялікай колькасці аднатыпных аб’яў аб продажы кватэр у асобных новабудоўлях з больш нізкім коштам, чым у сярэднім па другасным рынку.
Па апісаных вышэй прычынах за люты мы назіраем зніжэнне сярэдніх цэн прапановы па ўсіх тыпах кватэр, а найбольшая — у аднапакаёвых (мінус 3,6 %). Даныя разлічаны з улікам кватэр у новабудоўлях, многія з якіх не маюць міжпакаёвых сцен і па змоўчванні трапляюць у катэгорыю аднапакаёвых кватэр, штучна прыніжаючы сярэдні кошт квадратнага метра дадзенай катэгорыі пры вялікіх плошчах. Але такія новабудоўлі без аздаблення і шмат чаго яшчэ можна лічыць другасным жыллём з вялікай нацяжкай.
Калі зрабіць разлікі, то, згодна з імі, без уліку новабудоўляў сярэдні кошт прапановы квадратнага метра ў лютым 2024 года складаў 1492 долары (плюс 1,1 % за месяц). За люты 2024 года ў большасці мікрараёнаў горада назіраўся рост сярэдніх цэн, значней за ўсё цэны прапановы на жыллё павялічыліся ў мікрараёнах Усход, Сцяпянка і Брылевічы.
Самая дарагая кватэра, набытая ў лютым, абышлася пакупніку ў 352 тысячы долараў (або 1625 долараў за квадратны метр) агульнай плошчай 216 квадратных метраў. Гэта пяціпакаёвая кватэра вялікага метражу. Знаходзіцца яна ў элітным жылым доме клубнага тыпу ў пяці хвілінах хадзьбы ад плошчы Перамогі і парку Горкага на вуліцы Захарава.
Сярод найбліжэйшых буйных гарадоў суседніх краін у параўнанні з папярэднім месяцам кошты ў доларавым эквіваленце выраслі толькі ў Варшаве — плюс 0,9 %, устанавіўшы новы цэнавы рэкорд (4 312 долараў за квадратны метр). У Маскве і Санкт-Пецярбургу цэны, наадварот, паказалі зніжэнне на 2,2 % і 2,8 % адпаведна (2971 і 2197 долараў).
Нашы лічбы (1451 долар) з’яўляюцца абсалютным рэкордным паказчыкам, які больш характэрны для вясны і пачатку лета, але не для самага пачатку года, калі людзі яшчэ знаходзяцца ў рэжыме чакання і глядзяць на тое, што будзе з курсам валют і з сітуацыяй на рынку. Апроч асноўнай прыводзяцца яшчэ тры прычыны. Гэта працяглая міграцыя пакупнікоў з першаснага рынку на другасны рынак па прычыне звужэння прапаноў новабудоўляў. Акрамя таго, гэта маленькая стаўка крэдытавання і стабільны абменны курс валют.
А цяпер навіна для тых, хто збіраецца будавацца, выкарыстоўваючы льготныя крэдыты. Сёлета ў Беларусі дзяржаўныя забудоўшчыкі змогуць узводзіць дамы, выкарыстоўваючы льготныя крэдыты, і ў далейшым прапаноўваць «квадраты» тым, хто мае ў гэтым патрэбу. На практыцы гэта значыць, што льготны крэдыт першапачаткова будзе атрымліваць не чаргавік, а дзяржаўны забудоўшчык пад 2 % гадавых у межах каштарыснага кошту будаўніцтва жылога дома. За гэтыя сродкі кватэра будуецца, а потым будзе перадавацца чаргавіку па дагаворах куплі-продажу. Па словах спецыялістаў, механізм такога жыллёвага будаўніцтва дазваляе забяспечыць стабільнае фінансаванне аб’екта і бесперапыннае яго будаўніцтва ў строга нарматыўныя тэрміны.
«Чаргавікі змогуць купіць гатовыя кватэры з аздабленнем, а не ўступаць у будаўніцтва на розных яго этапах, — тлумачаць у Міністэрстве архітэктуры і будаўніцтва. — Такім чынам, тых, хто мае патрэбу ў паляпшэнні жыллёвых умоў, вызваляць ад удзелу ў інвестыцыйным працэсе будаўніцтва.
Будучым навасельцам прапануюць кватэры ў канкрэтных жылых дамах, дзе кошт «квадрата» ўжо сфарміраваны. Яны змогуць з дзяржпадтрымкай выкупіць пабудаваныя кватэры, выкарыстоўваючы крэдыт у рамках указа Прэзідэнта краіны № 13 альбо № 240.
Праект гэтай навіны мае на ўвазе, што калі кватэры ў доме не будуць прададзеныя на працягу чатырох месяцаў пасля заканчэння будаўніцтва, іх выкупіць выканкам за бюджэтныя сродкі, а затым перавядзе ў арэнднае або сацыяльнае жыллё, альбо сталічныя метры будуць рэалізаваны праз аўкцыён.
Дзяржава будзе гандляваць цяпер і катэджамі. Днямі на рынку індывідуальнага будаўніцтва адбыўся прыкметны зрух — лясгасы пачалі прапаноўваць гатовыя дамы. Не хочаш дапякаць сябе з будоўляй — бяры драўляны катэдж (балазе праектаў шмат, ёсць з чаго выбраць), стаўляй яго на сваім участку і жыві.
Яшчэ раней свае паслугі рэкламавалі ДБК, гатовыя збіраць адно-двухпавярховыя панэльныя дамы для каго заўгодна. Але неўзабаве, магчыма, поле выбару яшчэ пашырыцца. Аб неабходнасці вярнуць дзяржаўны заказ на будаўніцтва індывідуальных дамоў сказаў прэм’ер-міністр краіны Раман Галоўчанка.
«Фізічным асобам неабходна даць магчымасць куплі гатовага індывідуальнага жылля замест самастойнага будаўніцтва, якое часта расцягваецца на доўгія гады, жыллё не ўводзіцца ў эксплуатацыю па розных прычынах», — лічыць прэм’ер-міністр.
На яго погляд, неабходна аднавіць такое паняцце, як дзяржаўны заказ у будаўніцтве жылля, меры для чаго ўжо прымаюцца. Рэгулятарам гэтых пытанняў выступае Мінбудархітэктуры. Сумесна з зацікаўленымі праведзена пэўная работа па выпрацоўцы падыходаў да пытання вырашэння назапашаных праблем у будаўніцтве і распрацаваны праекты адпаведных нарматыўна-прававых актаў (цэлы пакет). На думку міністэрства, іх рэалізацыя дасць магчымасць выканаць праграму жыллёвага будаўніцтва і сёлета, і ў пяцігодцы ў цэлым.
Мы неаднойчы пісалі пра тое, як ашуканцы падманваюць наіўных гасцей сталіцы, якія гатовыя пераводзіць невядомым грошы ў якасці броні за здымныя «квадраты». Гэтая схема разводу даўно на слыху, але ўсё роўна знойдуцца тыя, хто вырашыць праверыць яе ў справе. Падрабязнасцямі чарговай гісторыі пра лжэарэндадаўцаў падзяліліся ў Першамайскім РУУС сталіцы.
На гэты раз ахвярамі махляроў сталі трое жыхароў Мінска, якія вырашылі зняць сталічныя апартаменты. Аб’явы аб здачы кватэр знайшлі на адкрытых анлайн-пляцоўках. Калі падыходзячы варыянт быў знойдзены, не міргнуўшы вокам, перавялі ашуканцам грошы за бронь.
«У месенджары яны звязаліся з патэнцыяльнымі арэндадаўцамі, якія папрасілі ўнесці перадаплату, — расказвае падрабязнасці старшы інспектар Першамайскага РУУС Мінска Кацярына Дабравольская. — Пасля пераводу грошай "уладальнікі" кватэр перасталі выходзіць на сувязь, а таксама выдалілі аб’явы і перапіску».
Пацярпелыя пазбавіліся ў агульнай складанасці не толькі больш чым 1000 рублёў, але і абяцанага даху над галавой. Па факце махлярства ўзбуджана крымінальная справа.
У гэтым горадзе некалькі гадоў праварочвалі махінацыі «шэрыя рыэлтары», паведамілі ў Следчым камітэце. Двое знаёмых (аднаму з іх 47 гадоў, другому — 31) яшчэ ў 2022 годзе пачалі шукаць людзей, якія мелі даўгі па «камуналцы» і прыватызацыйных выплатах. Затым уціраліся ў давер і прапаноўвалі сваю дапамогу ў пагашэнні запазычанасці і далейшым продажы кватэры. Пасля яны абяцалі чалавеку купіць больш таннае жыллё і вярнуць астатнюю суму.
Аформіўшы даверанасці на сваё імя, мужчыны прадавалі нерухомасць звычайным пакупнікам, а былых гаспадароў перасялялі ў дамы з горшымі ўмовамі. Натуральна, ніякіх грошай ім не выплачвалі.
І ўсё ж злачынную схему ўдалося раскрыць. На сёння следчыя ўстанавілі двух пацярпелых, чыімі кватэрамі завалодалі «бізнесмены». Шкода склала больш за 90 000 рублёў.
У дачыненні да беларусаў распачата крымінальная справа паводле часткі 4 артыкула 209 КК РБ («Махлярства, учыненае ў асабліва буйным памеры»). Максімальнае пакаранне па гэтым артыкуле — 10 гадоў пазбаўлення волі.
Сяргей КУРКАЧ
Летась зафіксавана зніжэнне колькасці выпадкаў гібелі на вытворчасці.
Карэспандэнты «Звязды» пабачылі, як праходзяць рэпетыцыі.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
