Аляксандру Каршакевічу — 65 гадоў!

«Лепшы гандбаліст у свеце», «уладар пляцоўкі», «унікальны талент» — для гэтага гульца журналісты ніколі не шкадавалі кампліментаў. Нават той, хто нарадзіўся пазней за перамогі вялікага Мінскага СКА другой паловы 1980-х, абавязкова чуў пра гульню Аляксандра Каршакевіча. А яго вынаходства — кідок з «падкруткай», дзякуючы якому ён мог закідваць мячы ў вароты суперніка практычна з нулявога кута, увайшло ў гісторыю гандбола. Запатэнтаваць бы, каб ведалі, хто гэта прыдумаў. Але і без патэнтаў усе цудоўна ведаюць, хто такі Аляксандр Каршакевіч. Сёння алімпійскаму чэмпіёну спаўняецца 65! 

Спартыўную кар’еру ён мог бы зрабіць і ў футболе. Эдуард Малафееў, неаднойчы запрашаў таленавітага гульца ў Мінскае «Дынама». Але як сцвярджае Аляксандр Уладзіміравіч, футбол ён любіць і паважае, але не да такой ступені, каб дзеля яго сыходзіць з гандболу, якому належыць яго сэрца. 

Вялікага спартсмена Аляксандра Каршакевіча зрабіў вялікі трэнер Спартак Мірановіч. Яны цудоўна разумелі адзін аднаго. Аляксандр Каршакевіч ніколі не баяўся вялікіх нагрузак, якімі славіцца методыка Мірановіча, і працаваў сумленна. «У снежні 1979 гады я лёг на аперацыю, лячылі плячо. Урачы сказалі паўгода ўвогуле не трэніравацца. Я прыйшоў у залу, прысеў на лаўку. Ад Спартака Пятровіча прыляцела пытанне: „Саша, ты на алімпіяду жадаеш паехаць?“. Ну хто ж не жадае на алімпіяду. „Рука баліць, але ногі то цэлыя, ідзі бегай, рука потым падцягнецца“, — кажа мне Спартак Пятровіч. У ліпені 1980-го я ўжо гуляў на Алімпіядзе. Для сучасных спартсменаў гэта нерэальна», — адзначае чэмпіён. 

Менавіта Аляксандр Каршакевіч першы сярод беларускіх гандбалістаў увайшоў у склад зборнай Савецкага саюза. Ён жа першы з беларускіх гандбалістаў заваяваў алімпійскі медаль. Праўда, гісторыя гэта крыху сумная. На Алімпійскіх гульнях 1980-га года ў Маскве ў фінале гандбольнага турніру зборная СССР сустрэлася з камандай ГДР. Удзельнікам ключавога эпізоду ў гэтым матчы стаў Аляксандр Каршакевіч. Лёс алімпійскага золата вырашаўся ў авертайме, дзе беларускі гулец, на жаль, не змог зраўняць лік і перавесці гульню ў дадатковы час. Алімпійскімі чэмпіёнамі 1980 года сталі немцы, якія перамаглі з лікам 23:22.

«Прагучала сірэна. Я сышоў у іншую залу, спрабаваў асэнсаваць тое, што адбылося. Пасля матчу хлопцы чакалі мяне з допінг-кантролю, я доўга не мог здаць аналіз. Прыйшоў, сеў на задняе сядзенне ў аўтобусе і расплакаўся, малады ж. Выдатныя людзі Міша Ішчанка і Саша Анпілогаў далі мне сяброўскі падзатыльнік, сказалі, што срэбра алімпіяды ў 21 год — гэта вельмі добра, а золата ў мяне наперадзе. Яны мяне ў прытомнасць прывялі. Я да іх слоў прыслухаўся і паабяцаў сабе, што ўсё роўна буду алімпійскім чэмпіёнам. Хлопцы мяне супакоілі. Але ў Мінск мне вяртацца было сорамна. Былі нейкія дзіцячыя думкі, што на мяне пальцам будуць паказваць, што я не забіў. Уся краіна глядзела хатнюю алімпіяду, а тут я так „вызначыўся“. Валодзя Краўцоў запрасіў мяне да сябе пагасціць, аднавіцца. Я тры дні ў яго і прабыў. А бацькі ў Мінску кожны цягнік з Масквы сустракалі, дадому то я так і не патэлефанаваў», — успамінае Аляксандр Уладзіміравіч. 

Аляксандр Каршакевіч моцна пакутаваў пасля паражэння адзін раз (ва ўсякім разе, пра гэта дакладна вядома). Сапернікі Мінскага СКА былі ў падобным становішчы значна часцей. І лідарам каманды, ад якой пакутвалі гранды, быў менавіта Аляксандр Каршакевіч. І свой сакрэт ён не хавае: «Спартсмены павінны вытрымліваць нагрузкі. Без нагрузак ніводны від спорту не можа існаваць. Вынікі такіх складаных трэніровак бачылі ўсе балельшчыкі, якія на матчы СКА набівалі поўныя залы. Бачылі гэта і сапернікі. Мы часцяком гулялі з югаслаўскай камандай «Црвена Зорка». Яны нам расказвалі, што, калі на лёсаванні траплялася СКА-Мінск, іх агульная думка была — «Зноў СКА, зноў мы прайгралі». 

Дзякуючы такому падыходу, Аляксандр Каршакевіч выканаў дадзенае сабе абяцанне — у 1988 годзе на Алімпйскіх гульнях у Сеўле зборная Савецкага Саюза стала чэмпіёнамі. Затым былі кантракты з замежнымі клубамі, праца на пасадзе галоўнага трэнера жаночай зборнай. У жыцці Аляксандра Каршакевіча было шмат чаго. Нязменнай заставалася любоў да гандбола. «Гэта роднае, гэта жыве ў сэрцы. І нікуды не сыдзе», — дзеліцца Аляксандр Уладзіміравіч. І няхай сёння на матчы ён прыходзіць толькі як глядач, яго сэрца заўсёды на пляцоўцы. 

«Нагрузкі, падзенні — бясследна нічога не праходзіць. Але я ніколі не шкадаваў, што спорт так паўплываў на маё здароўе. Пахрамваю сёння, так. Але ў цэлым усё нармальна. У аднаго з нашых маладых гульцоў я неяк спытаўся пра нагрузкі. У адказ пачуў: „Потым кульгаць так, як вы я не хачу“. Я спытаў, чаму ён у спорт прыйшоў. Трэба не думаць, што будзе праз некалькі гадоў, трэба працаваць тут і зараз. Раней казалі, што спорт здароўе дае. Ага, добрае здароўе. Але, паўтаруся, я ні пра што не шкадую. Так было патрэбна». 

А як патрэбна, каб у нашым спорце было як мага больш такіх спартсменаў, як Аляксандр Каршакевіч.

Валерыя СЦЯЦКО