У сельскіх населеных пунктах пажылым людзям, адзінокім пенсіянерам, інвалідам асабліва цяжка самастойна справіцца з нарыхтоўкай паліва для ацяпляльнага сезона. Як чалавек падыходзіць да нарыхтоўкі дроў — такая яго гаспадарская самавітасць, перакананы вяскоўцы ў глыбінцы Гомельшчыны — Ельскім раёне. Мясцовыя жыхары падзяліліся з карэспандэнтам «Звязды», як рыхтуюцца да халадоў.
На вёсцы ў гаспадароў з пячным ці паравым ацяпленнем у дамах нарыхтоўка паліва — традыцыя. Для пажылога чалавека — у гэтым і свая псіхалогія: клопат перад зімой матывуе састарэлага рухацца, старацца, клапаціцца. «Паміраць збіраешся, а дровы рыхтуй», — перайначваюць вядомую прымаўку.
— Для пажылых, хто зусім адзінокі ці жыве адзін, зручна цяпер, што можна заказаць гатовае паліва. Вельмі добрыя ўжо парэзаныя і паколатыя дровы мне прывезлі і непасрэдна ў двары згрузілі. Аддала за шэсць «кубоў» 380 рублёў. Заказвала дровы змешаныя: сасна, бяроза, вольха і нават дуб трапляўся. Дзецям застаецца толькі прыехаць і памагчы скласці. Лічу, што гэта проста цудоўна, — дзеліцца сваім спосабам вырашэння паліўнага пытання Зінаіда Грыневіч — старэйшына вёскі Багуцічы Рамязоўскага сельсавета.
У іх населеным пункце ва ўсіх дамах ацяпленне ці пячное, ці паравое. Увогуле ж, у Багуцічах жыве крыху больш за сто чалавек. Большасць мясцовых — пенсіянеры. У залежнасці ад дастатку і патрэб для дома і гаспадаркі людзі па-рознаму падыходзяць да працэсу падрыхтоўкі дроў на зіму. Ёсць і такія гаспадары, хто і бярэцца за саманарыхоўку ў лясніцтве.
— Для паравога ацяплення некаторыя любяць купляць дубовыя дровы. Гэта ўжо і грошы іншыя, але ў каго ёсць магчымасць, — тлумачыць старэйшына. — Ёсць адзінокія пенсіянеры, для якіх цяжка самім заказваць дровы, то просяць мяне ці звязваюцца са старшынёй сельсавета. Да таго ж у нас у вёсцы працуе з пенсіянерамі пяць сацыяльных работнікаў. Яны таксама старым дапамагаюць у гэтым плане.
Для кіраўніка сельскага Савета, старэйшын, памочніка па тым ці іншым населеным пункце дапамагчы пажылым жыхарам на вёсцы падрыхтавацца да халоднага сезона — сацыяльна важнае пытанне.
У гэтым перакананы старшыня Рамязоўскага сельвыканкама Аляксандр Лявонаў.
Аляксандр Віктаравіч падзяліўся, што тут, на Ельшчыне, у лясным краі многія вяскоўцы з цеплынёй згадваюць, як у дзяцінстве з бацькамі ці дзядамі выязджалі на конях па дровы. Гэты паліўны клопат пачыналі зімой. Пілавалі-нарыхтоўвалі дровы «Дружбай», вазілі дадому з дзялянкі, потым калолі, складалі, каб за лета ўсё прасохла і ўжо ўвосень было гатова да ацяпляльнага сезона. Дроў традыцыйна нарыхтоўвалі вельмі шмат. Зімой палілі вялікую печ: гатавалі ежу не толькі для сям’і, але і для вялікай гаспадаркі.
На тэрыторыі Рамязоўскага сельсавета — дзевяць населеных пунктаў. Усе яны не газіфікаваныя. У людзей у дамах ацяпленне пячное і паравое.
— Наш сельсавет цягнецца амаль на пяцьдзясят кіламетраў ад мяжы з Мазырскім раёнам да прыгранічча з Украінай. У нас на тэрыторыі — Рамязоўскае лясніцтва, акрамя таго, частку населеных пунктаў абслугоўвае ДЛГУ «Ельскі лясгас». Як правіла, людзі пішуць заяву на атрыманне дроў, і адразу пасля аплаты трактар з лесу даставіць дровы па адрасе ў вёсцы, — тлумачыць Аляксандр Лявонаў.
Самы танны варыянт — заказ чурбакоў-метровак са змешанага лесу.
Калі хтосьці жадае дровы вызначанага віду — любяць вяскоўцы альховыя, бярозавыя дровы — тады з тыдзень — максімум два даводзіцца пачакаць.
— У Ельскім лясгасе ёсць новае абсталяванне, і людзям прапануюць гатовыя колатыя дровы розных ліставых парод. Гэта вельмі папулярная паслуга, бо пажылым у вёсках не трэба ўжо нікога будзе наймаць, каб дровы пакалоць. Такія заяўкі таксама выконваюцца хутка, чэргаў няма, — дадае Аляксандр Віктаравіч.
На тэрыторыі сельсавета тры гады таму адкрылася прыватнае прадпрыемства, якое займаецца лесапілаваннем. Тут нядорага можна купляць абрэзкі дошкі. Сваім працаўнікам-вяскоўцам прадпрыемства выдзяляе такую сыравіну для ацяплення ўвогуле за сімвалічную плату.
— У кожным населеным пункце ў нас ёсць надзейны актыў — старэйшыны. Прашу іх трымаць на кантролі не толькі пытанне гатоўнасці адзінокага пажылога чалавека да зімы, але і пытанне наяўнасці патрэб іншых. На асаблівым кантролі — цалкам адзінокія пенсіянеры і тыя пажылыя, хто пражывае адзін, а таксама людзі з інваліднасцю, шматдзетныя сем’і. Наведваем гэтыя катэгорыі людзей рэгулярна разам з назіральнымі камісіямі. Наша задача — не толькі наведаць дамы гэтых людзей, але і комплексна агледзець, у якіх умовах жыве чалавек, у якім стане прысядзібны ўчастак, што нарыхтавана з паліва, — зазначае старшыня Рамязоўскага сельвыканкама.
Увогуле ж, у Ельскім раёне на тэрыторыі сямі сельскіх Саветаў — 53 населеныя пункты. Газіфікавана пакуль што менш чым палова з іх.
— Першая задача сельвыканкама, чырвоная нітачка, якая ўключае ў сябе ўсё, што важна для вяскоўца, — гэта вырашэнні задач жыццезабеспячэння, — падкрэслівае старшыня Ельскага раённага Савета дэпутатаў Аксана Захарчанка. — Пытанне нарыхтоўкі паліва перад пачаткам ацяпляльнага сезона нашы сельскія Саветы заўсёды трымаюць на кантролі. Асноўную частку насельніцтва дровамі для ацяплення жылля забяспечваюць ДЛГУ «Ельскі лясгас» і камунальнае жыллёва-эксплуатацыйнае ўнітарнае прадпрыемства «Ельскае». Дапамагаюць сельскія Саветы і ў папярэдняй рабоце з людзьмі на вёсцы, каб усе загадзя прадумвалі, колькі каму дроў на зіму неабходна, каб не ствараць ажыятажу перад пачаткам ацяпляльнага сезона, — дадае лідар дэпутацкага корпуса раёна.
У сельскай мясцовасці на Ельшчыне пражывае больш за 3400 пенсіянераў. Сельскія Саветы па просьбах пажылых могуць самі звязвацца з арганізацыяй і перадаваць заяўкі на дровы.
— Яшчэ да пачатку ацяпляльнага сезона ў сельскіх Саветах загадзя складаем спісы найбольш уразлівых катэгорый грамадзян. Гэта адзінокія пенсіянеры, пажылыя людзі, якія пражываюць самастойна, інваліды, шматдзетныя сем’і. Інфармацыю перадаём у адпаведныя арганізацыі, каб ужо яны разлічвалі загадзя, якія аб’ёмы паліва варта будзе рыхтаваць для спажыўцоў на вёсцы.
Але многім, асабліва пажылым, на вёсцы неабходная дапамога і ў нарыхтоўцы садавіны і гародніны на зіму. Нягледзячы на тое што значная колькасць гаспадароў апрацоўвае і трымае вялікія сельгасучасткі, рэалізацыя садавіны і гародніны сёння таксама запатрабаваная. Вельмі папулярныя кірмашы сельгаспрадукцыі. Між тым старыя, адзінокія людзі, інваліды, якія не маюць сіл апрацоўваць прысядзібныя ўчасткі, саджаць гародніну і садавіну, могуць заўсёды заказаць усё неабходнае праз аўтакраму, сацыяльнага работніка ці напрамую распавесці аб сваёй праблеме кіраўніку сельсавета, старэйшыне ў іх населеным пункце.
Састарэлыя, людзі з інваліднасцю карыстаюцца і паслугай сацыяльнага ложка ва ўстановах аховы здароўя.
— Дакладна адпрацаваны алгарытм узаемадзеяння ў гэтым плане паміж сельсаветамі, Ельскім тэрытарыяльным цэнтрам сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва і цэнтральнай райбальніцай, — тлумачыць старшыня Ельскага раённага Савета дэпутатаў Аксана Захарчанка. — Мы рэгулярна праводзім сумесныя нарады. Загадзя ўлетку рыхтуем звесткі аб тых адзінокіх ці адзінока пражываючых пажылых людзях, якім неабходна такая паслуга, каб аздаравіцца. Акрамя таго, у прыгранічным Ельскім раёне ёсць пажылыя людзі, дзеці і блізкія сваякі якіх засталіся на тэрыторыі Украіны і цяпер не могуць прыязджаць і дапамагаць сваім родным. Таму мы гэтую катэгорыю людзей, безумоўна, таксама не пакідаем без увагі.
Наталля КАПРЫЛЕНКА
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
На гэтым тыдні Цяльцы будуць проста незаменныя ўсюды, дзе іх ведаюць.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
