Славуцкі: На спектакль «Жаніцьба Фігаро» трэба ісці з адкрытым сэрцам

Трупа Казанскага акадэмічнага рускага Вялікага драматычнага тэатра імя В.І. Качалава на сцэне Купалаўскага тэатра прадставіла сваю версію знакамітага спектаклю «Шалёны дзень, або Жаніцьба Фігаро».

— Існуе такі стэрэатып, што «Жаніцьба Фігаро» — лёгкі спектакль, — дзеліцца народная артыстка Татарстана Алена Рашына. — Можа, так адбываецца з-за прадстаўленага вобраза Фігаро. Але артысты Качалаўскага тэатру падчас пастаноўкі свайго спектаклю імкнуцца развеяць думкі аб яго несур’ёзнасці. Фігаро — зусім няпросты, але часцей за ўсе менавіта такім яго ўяўляюць гледачы. Мне здаецца, у нас вельмі цікава абыграны яго вобраз. Мы паказваем іншага Фігаро. Гэта дарослы мужчына, пастаталелы, які хоча ажаніцца, будуе сваё шчасце і пакутуе ад несправядлівасці. У сілу абставінаў, паколькі Фігаро — чалавек паднявольны, ён павінен супрацьстаяць жаданню графа Альмавівы займець яго нявесту. Ён паступае як сапраўдны мужчына.

З усіх талентаў Бамаршэ, здаецца, менавіта талент драматурга ўпісаў яго імя ў гісторыю. У спектаклі "Фигаро" (Ілья Славуцкі, народны артыст Татарстана) кажа: «Я напісаў п’есу, не будучы драматургам, я займаўся ўсім, быў цырульнікам і шмат кім яшчэ...». І гэта нездарма.

Падобна свайму герою, Бамаршэ змяніў нямала прафесій. Сын гадзіншчыка ў 20 гадоў зрабіў адкрыццё, якое ўчыніла рэвалюцыю ў сямейным рамястве, гуляў на многіх музычных інструментах, даваў урокі дачкам Людовіка XV, быў прыдворным музыкам, купіў сабе пасаду сакратара караля, а разам з ёю і дваранства, змяніўшы сваё простанароднае імя на арыстакратычнае «дэ Бамаршэ». 

— Звычайна «Жаніцьбу Фігаро» ставяць як «камедыйку», але п’еса значна больш глыбокая, — дапаўняе думку калегі Ілья Славуцкі. — У ёй няма нічога вясёлага. Людзі спрабуюць стварыць сваё шчасце насуперак абставінам, якія час ад часу ўзнічаюць на жыццёвым шляху. Уяўляеце, які жудасны звычай — перад тым як выйсці замуж, дзяўчыне неабходна было аддацца Графу, калі той пажадае. Гэта трагедыя. І мне хацелася б, каб гледачы гэта ўбачылі. Героі п’есы — несвабодныя людзі, слугі, яны цалкам залежаць ад сваіх гаспадароў, а тыя ў сваю чаргу могуць быць рознымі: сварлівымі, несумленнымі. Граф у пастаноўцы Бамаршэ — чалавек ветраны. Пасля прагляду такога спектаклю я раю кожнаму падумаць: хто ёсць хто. Тэатр насамрэч і створаны для таго, каб чалавек глядзеў і радаваўся, смяяўся і плакаў, а потым думаў. 

Ілья Славуцкі адзначыў, што прыходзіць на спектакль «Шалёны дзень, або Жаніцьба Фігаро» трэба з адкрытым сэрцам і добрым настроем. Гэта спектакль – свята, пастаноўкі такога кшталту яшчэ называюць тэатрам радасці. Гледачы атрымаюць сапраўднае задавальненне ад прыгажосці: касцюмаў, музыкі, гульні акцёраў, сюжэта. Трупа Качалаўскага тэатра паставілася да гэтага спектаклю з асаблівым трапятаннем. 

— Мы сыгралі ўжо пэўную колькасць спектакляў у Мінску, у тым ліку адбылася і прэм’ера «Жаніцьбы Фігаро» на сцэне Купалаўскага тэатра, — расказвае Алена Рашына. — Шчыра кажучы, прыём беларускай публікі нас уразіў. Гледачы вельмі адкрытыя, эмацыянальныя. Мне ўвогуле здаецца, няма дрэннага гледача. Прынамсі, я з такімі не сутыкалася. Нам вельмі падабаецца, што беларускія гледачы адразу ўключаюцца «у гульню».

Мне падаецца, што акцёры Качалаўскага тэатра незвычайна прачыталі гэтую п’есу. Аказалася, што не такая ўжо яна і лёгкая і павярхоўная, цікавыя і складаныя думкі самога аўтара ўвасоблены ў рэпліках акцёраў.

Ілья Славуцкі засяродзіў асаблівую ўвагу на беларускага гледача. 

— Па маіх адчуваннях, людзі тут вельмі спагадныя, адкрытыя, спакойныя. Мінскія ветлівыя жыхары пакідаюць прыемныя адчуванні ў маім сэрцы. Мы даўно хацелі прыехаць да вас, вось гэта і адбылося. Нашы гастролі працягнуцца да 26 верасня, то-бок ёсць яшчэ час нам з вамі сустрэцца.

Напісаная ў 1784 годзе камедыя «Шалёны дзень, або Жаніцьба Фігаро» мела ашаламляльны поспех і сёння пастаўлена на сцэнах многіх тэатраў па ўсім свеце. Беларускаму гледачу трупа Казанскага акадэмічнага рускага Вялікага драматычнага тэатра імя В.І. Качалава прадставіла сваю пастаноўку па п’есе Бамаршэ двойчы: 12 і 19 верасня.

П’еса стварыла аўтару сусветную славу на стагоддзі наперад. Дарэчы, яна была неаднаразова забаронена да паказу, таму П’ер-Огюстэн Каран дэ Бамаршэ, французскі драматург, абраў месцам дзеяння Іспанію, аднак у п’есе высмеяў заганы Францыі таго часу і вывеў на памосткі новага героя часу — Фігаро, чыё імя сёння сусветнавядома.

Яна ВАЛАСАЧ

Фота аўтара