Выступленне Андрэйчанкі на адкрыцці восьмай сесіі Палаты прадстаўнікоў

Выступленне Старшыні Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь У. П. Андрэйчанкі на адкрыцці восьмай сесіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь сёмага склікання.

Паважаныя дэпутаты і запрошаныя!

Адкрываецца восьмая сесія Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь сёмага склікання.

Сімвалічна, што гэта адбываецца ў момант, калі краіна адзначае найважнейшае дзяржаўнае свята — Дзень Канстытуцыі. Сёння для кожнага беларуса ён набывае асаблівае значэнне. Дзяржавай і грамадствам праведзена беспрэцэдэнтная работа. Абноўленая Канстытуцыя ў літаральным сэнсе стваралася народам і для народа.

Зрабіўшы свой выбар, людзі прагаласавалі за суверэнітэт, грамадзянскі мір, сацыяльную справядлівасць і эвалюцыйны шлях развіцця. І цяпер нам усім разам трэба будзе выканаць адказную стваральную місію па ўвасабленні нормаў Асноўнага Закона ў жыццё.

Адну з ключавых роляў у фарміраванні новага аблічча Беларусі закліканы сыграць парламент. Карыстаючыся магчымасцю, хачу шчыра падзякаваць дэпутацкаму корпусу, які ўзяў актыўны ўдзел у арганізацыі грамадскага дыялогу, падрыхтоўцы праекта Канстытуцыі і правядзенні рэферэндуму.

Перакананы, што кожны дэпутат усведамляе ўсю ступень адказнасці за тыя рашэнні, якія нам трэба будзе прыняць на гэтым лёсавызначальным для Радзімы этапе, і гатовы актыўна ўключыцца ў работу па выкананні задач, што стаяць перад Палатай прадстаўнікоў.

Трэба сказаць, што мы звязаныя дастаткова жорсткімі часавымі рамкамі і любое прамаруджванне ў дасягненні пастаўленых мэт цягне сур’ёзныя выдаткі для краіны, грамадзян, нашай агульнай будучыні.

Найважнейшая задача сёння — пачаць сістэмную работу па прывядзенні дзеючага заканадаўства ў адпаведнасць з Канстытуцыяй. На працягу двух гадоў трэба адкарэкціраваць каля 100 законаў, уключаючы 20 кодэксаў Рэспублікі Беларусь. Таму нам прынцыпова важна дакладна расставіць прыярытэты заканадаўчай дзейнасці і вызначыцца з графікам іх рэалізацыі.

Ужо сёлета мы павінны прыняць законы аб Усебеларускім народным сходзе і грамадзянскай супольнасці. Законы складаныя, але з-за іх асаблівай запатрабаванасці ў найбліжэйшы час трэба забяспечыць іх падрыхтоўку і ўнясенне ў Палату прадстаўнікоў. Пэўныя напрацоўкі ў дэпутатаў маюцца, і іх рэалізацыю трэба паскорыць.

Самую пільную ўвагу трэба ўдзяліць удзелу дэпутацкага корпуса ў падрыхтоўцы паправак у законы аб Прэзідэнце, урадзе, а таксама ў Выбарчы кодэкс.

У аператыўным парадку неабходна скарэкціраваць і асноўныя для нас прававыя дакументы — законы аб Нацыянальным сходзе, аб статусе дэпутата Палаты прадстаўнікоў, члена Савета Рэспублікі, а таксама ўнесці змяненні ў Рэгламент Палаты прадстаўнікоў.

Натуральна, прывядзенне дзеючых законаў у адпаведнасць з Канстытуцыяй — гэта толькі адзін са складнікаў работы па трансфармацыі заканадаўства. Дэпутаты павінны ўзяць самы актыўны ўдзел у падрыхтоўцы Канцэпцыі прававой палітыкі, якая вызначае стратэгію ўдасканалення нацыянальнай прававой сістэмы на новы перыяд.

Улічваючы характар будучай работы, пастаянным камісіям трэба забяспечыць дакладнае планаванне і цесную каардынацыю сваіх дзеянняў з Адміністрацыяй Прэзідэнта, урадам, іншымі зацікаўленымі органамі.

Работа будзе напружаная. Аднак гэта не павінна адбіцца на якасці вырашэння нашых бягучых задач, разглядзе законапраектаў, якія знаходзяцца ў пастаянных камісіях або будуць унесены ў Палату прадстаўнікоў у адпаведнасці з планам іх падрыхтоўкі на 2022 год.

Няпэўная знешнепалітычная абстаноўка абавязвае нас прыняць усе неабходныя прававыя меры, каб забяспечыць эканамічную бяспеку краіны і захаваць дастойны ўзровень жыцця беларусаў.

На нашых вачах разбураецца старая сістэма светагаспадарчых сувязяў. Перакройваюцца сусветныя рынкі. Разрываюцца лагістычныя, тэхналагічныя і фінансавыя ланцужкі. А гандлёва-эканамічныя войны і санкцыі ўжо ўшчыльную падвялі свет да катастрофы.

Зразумела, Беларусь валодае сур’ёзным запасам трываласці. Але трэба адаптаваць нацыянальную эканоміку да работы ў гэтых жорсткіх і часам непрадказальных умовах, забяспечыўшы пры гэтым захаванне яе стратэгічных галін, ключавых вытворчасцяў і рабочых месцаў.

На гэта павінна быць накіравана і наша работа над праектам Закона аб рэспубліканскім бюджэце. Ужо цяпер варта рыхтаваць канкрэтныя прапановы. Нягледзячы на ??ўсе цяжкасці, неабходна захаваць сацыяльную накіраванасць бюджэту. У гэтым плане важна задзейнічаць тую інфармацыю, якая была абагульнена намі ў ходзе грамадскага абмеркавання праекта змяненняў у Канстытуцыю на дыялогавых пляцоўках, у працоўных калектывах.

Нараўне з забеспячэннем падтрымкі прадпрыемстваў дзяржаўнага сектара неабходна прапрацаваць дзейсныя меры па захаванні і развіцці прыватнага бізнесу, які ўносіць істотны ўклад у эканоміку краіны.

Трэба ўважліва вывучыць прапановы аб дзяржаўным стымуляванні дзелавой ініцыятывы, заахвочванні прадпрымальніцкай дзейнасці. У краіне шмат людзей, якія гатовы прыносіць карысць грамадству. Ім трэба даць больш свабоды, спрасціць правілы вядзення бізнесу, каб яны не марнавалі час на пустую папяровую цяганіну, а займаліся сваёй непасрэднай справай. Разам з тым, рознага роду кантралюючым органам варта перагледзець сваю работу, адмовіцца ад фармалізму і мінімізаваць колькасць неабгрунтаваных праверак. Гэта асабліва важна ў плане выраўноўвання эканамічных патэнцыялаў рэгіёнаў.

З улікам чаканняў грамадзян павінна быць вырашана і задача па ўдасканаленні зямельных адносін. Справядлівыя базавыя правілы распараджэння зямлёй — падмурак сацыяльнай стабільнасці. Менавіта з пазіцыі гэтага тэзіса кіраўніка дзяржавы неабходна падысці да карэкціроўкі Кодэкса аб зямлі.

Падрыхтоўку і прыняцце рашэнняў па забеспячэнні эканамічнай бяспекі трэба цесна ўвязаць з удзелам парламентарыяў у рэалізацыі 28 саюзных праграм, бо само жыццё пацвярджае правільнасць лініі лідараў дзвюх нашых краін на больш цеснае супрацоўніцтва.

У рамках Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі прынята рашэнне павялічыць колькасць яго камісій з 8 да 12. Такі крок дае магчымасць саюзным парламентарыям больш эфектыўна ўплываць на ход выканання палажэнняў Дагавора аб стварэнні Саюзнай дзяржавы.

Што датычыцца першачарговых задач па рэалізацыі знешнепалітычнага курсу краіны, то сёння яны перш за ўсё абумоўлены нарастаннем найглыбейшага крызісу, які адбыўся ў адносінах Усходу і Захаду.

Мы ўвесь час казалі аб недапушчальнасці палітыкі санкцый, ціску і пагроз, аб тым, як небяспечна ігнараваць прынцып непадзельнасці бяспекі. Беларусы, якія сталі ахвярамі нацысцкага генацыду, не прымаюць вайну на ўзроўні генетычнай памяці. І нават сёння, калі свет стаіць на мяжы ядзернага канфлікту, мы актыўна выступаем за стварэнне надзейных механізмаў забеспячэння глабальнай бяспекі і фармаванне справядлівай і ўзаемавыгаднай сістэмы эканамічнага супрацоўніцтва. Аб гэтым сведчаць намаганні кіраўніка беларускай дзяржавы па стварэнні ўмоў для правядзення мірных перагавораў паміж Украінай і Расіяй, а перш за ўсё — яго ініцыятыва аб перазапуску Хельсінкскага працэсу, вылучаная яшчэ пяць гадоў назад.

Цалкам відавочна, што іншай альтэрнатывы гэтай мірнай ініцыятыве сёння не існуе. Таму яе актыўнае прасоўванне на ўсіх узроўнях і ва ўсіх фарматах міжнароднага парламенцкага дыялогу застаецца нашай галоўнай задачай на знешнім контуры. Глыбока перакананы, што выхад з існуючай сітуацыі магчымы толькі на шляху яе рэалізацыі. Шчыра спадзяюся, што заходнія палітыкі расплюшчаць вочы на гэта і мы ўбачым з іх боку рэальныя крокі ў дадзеным кірунку.

Цяпер трэба засяродзіцца на развіцці ўсебаковых адносін з нашымі саюзнікамі і партнёрамі перш за ўсё ў гандлёва-эканамічнай сферы. Беларусь — экспартаарыентаваная краіна. Таму праблемы ў сусветнай эканоміцы сапраўды ствараюць для нас пэўныя цяжкасці. Але разам з тым яны маюць у сабе і патэнцыяльныя магчымасці. Адшукаць іх і выкарыстаць у сваіх інтарэсах надзвычай важна.

Неабходна ўмацаваць узаемадзеянне з Міністэрствам замежных спраў і беларускімі дыпламатычнымі місіямі на месцах, садзейнічаць устанаўленню рэгіянальных сувязяў.

Зразумела, дэпутаты не заключаюць канкрэтныя гандлёвыя здзелкі. Але інфармацыйны складнік у нарошчванні бізнес-кантактаў вельмі важны, паколькі дае магчымасць намячаць перспектывы супрацоўніцтва, знаходзіць свабодныя нішы на рынках і новых партнёраў.

З улікам санкцый супраць Беларусі трэба дакладна вызначыць групы краін, з якімі мы можам засяродзіцца выключна на палітычным аспекце дыялогу, і тыя дзяржавы, дзе гэты дыялог можа прынесці рэальную эканамічную аддачу. Гэта павінна стаць дарожнай картай нашай далейшай дзейнасці, і Пастаяннай камісіі па міжнародных справах ва ўзаемадзеянні з МЗС трэба аператыўна заняцца яе распрацоўкай.

Пастаянны рост цэн на харчаванне кажа аб тым, што попыт у свеце на яго ў найбліжэйшыя гады не зменшыцца. Трэба выкарыстоўваць гэту сітуацыю для раскрыцця экспартнага патэнцыялу нашай краіны як аднаго з найбуйнейшых вытворцаў сельскагаспадарчай прадукцыі. Я звяртаюся да кіраўнікоў парламенцкіх груп дружбы — гэтыя пытанні павінны быць на вашым персанальным кантролі.

Неабходна больш актыўна садзейнічаць прасоўванню айчынных тавараў на рынкі Расіі і Кітая. Усе ўмовы для гэтага створаны ў рамках дамоўленасцяў па Саюзнай дзяржаве, а таксама Дырэктывы аб развіцці двухбаковых адносін з КНР.

Трэба ўмацоўваць кантакты з нашымі традыцыйнымі партнёрамі па СНД і ЕАЭС, краінамі Паўднёва-Усходняй Азіі, Блізкага Усходу, прапрацаваць перспектывы рэалізацыі дамоўленасцяў, дасягнутых на палях 36-й асамблеі Лацінаамерыканскага парламента, якая прайшла ў Панаме ў лютым гэтага года. Гаворка, у прыватнасці, ідзе аб магчымасці падпісання Пагаднення аб супрацоўніцтве паміж Нацыянальным сходам Беларусі і Парламентам МЕРКАСУР.

Што датычыцца нашага ўдзелу ў рабоце па лініі Міжпарламенцкага саюза і ПА АБСЕ, то тут трэба зрабіць акцэнт на аб’яднальных ініцыятывах гуманітарнага характару. Пры гэтым мы павінны жорстка рэагаваць на любыя варожыя выпады супраць Беларусі, распаўсюджванне хлусні і спробы працягвання на міжнародных парламенцкіх пляцоўках надуманых антыбеларускіх рэзалюцый.

Найбліжэйшай нагодай для гэтага стане 144-я асамблея Міжпарламенцкага саюза, якая пройдзе ў Інданезіі 20–24 сакавіка гэтага года. Нашай дэлегацыі ў цеснай звязцы з геапалітычнай групай «Еўразія» неабходна быць гатовай адбіць магчымыя правакацыі ў адносінах да Рэспублікі Беларусь.

Нельга зніжаць і набраныя тэмпы зносін з выбаршчыкамі. Людзі хочуць працягваць дыялог. І наш абавязак — зрабіць так, каб яны з першых вуснаў даведваліся аб развіцці сітуацыі вакол Беларусі і ходзе канстытуцыйнай рэформы.

Пры гэтым важна дзейнічаць максімальна адкрыта, бо недахоп інфармацыі адразу ж запаўняецца нашымі апанентамі. А ў чым заключаюцца іх сапраўдныя мэты, усе ўжо цудоўна разумеюць.

Трэба тлумачыць грамадзянам, дзе праўда, а дзе хлусня, развенчваць фэйкі, даводзіць пазіцыю ўлады па найважнейшых пытаннях знешняй і ўнутранай палітыкі. А самае галоўнае — бачыць праблемы і з мясцовымі ўладамі, кіраўнікамі прадпрыемстваў вырашаць іх, не дапускаючы сацыяльнай напружанасці.

Безумоўна, неабходна прадоўжыць маніторынг цэн на сацыяльна значныя тавары і паслугі, адсочваць работу мясцовых органаў улады па вырашэнні сацыяльных пытанняў, асабліва па падтрымцы найбольш уразлівых катэгорый насельніцтва — пенсіянераў, інвалідаў, шматдзетных сем’яў.

Прычым важна не проста канстатаваць праблемныя пытанні, але і прадумваць алгарытмы іх вырашэння. Інфармацыю, сабраную дэпутатамі, трэба сур’ёзна аналізаваць і на сістэмнай аснове рыхтаваць канкрэтныя прапановы ў адрас мясцовых уладаў, урада, а таксама вылучаць адпаведныя заканадаўчыя ініцыятывы.

Паважаныя ўдзельнікі пасяджэння!

Завяршаючы сваё выступленне, хачу сардэчна павіншаваць вас, нашых выбаршчыкаў, чыю падтрымку мы адчувалі на ўсіх этапах грамадскага дыялогу, з Днём Канстытуцыі і пажадаць усім нам поспехаў у яе рэалізацыі.