Што рабіць з адходамі

Стварэнне эфектыўнай сістэмы абыходжання з адходамі, памяншэнне аб'ёмаў іх утварэння, максімальнае выкарыстанне смецця, абмежаванне выкарыстання пластыку і ўкараненне вытворчасцяў па біяраскладальнай упакоўцы. Такія мэты, што ставіць перад сабой Беларусь на найбліжэйшыя гады, агучваліся за круглым сталом «Удасканаленне сістэмы абыходжання з адходамі» ў межах экафоруму. Падчас мерапрыемства айчынныя і замежныя эксперты падзяліліся не толькі тэхналогіямі, але і напрацоўкамі нарматыўна-прававой базы ў сферы абясшкоджвання і выкарыстання адходаў.

Біяраскладальная ўпакоўка і харчовыя рэшткі

Асаблівая ўвага ў краіне ўдзяляецца тэхналогіям па абясшкоджванні небяспечных адходаў і перапрацоўцы камунальных. А таксама вопыту абыходжання з непрыдатнымі пестыцыдамі, якіх у нас ужо назапасілася больш як 10 тысяч тон, і абсталяваннем, што ўтрымлівае ПХБ, якога ўтворана каля трох тысяч тон, абазначыў Аляксандр КОРБУТ, намеснік міністра прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя:

— У краіне праводзіцца пастаянная работа па ўдасканаленні заканадаўства і выкананні плана па змяншэнні выкарыстання пластыкавай упакоўкі і пераходу да экалагічна бяспечнай. Абмяркоўваюцца пытанні стварэння вытворчасці біяраскладальных відаў упакоўкі, у тым ліку з прыцягненнем прыватных кампаній і інвестараў.

Распрацоўка біяраскладальных матэрыялаў добра суадносіцца з тым, што ў Беларусі ідзе актыўная работа па стварэнні сістэмы збору раслінных адходаў і размяшчэнні на палігонах пляцовак для іх кампасціравання. Пра неабходнасць асобнага збору арганічных адходаў, у прыватнасці харчовых, гаварыла Ірына Вага, вучоны сакратар Інстытута ЖКГ. Яна нагадала, што забруджаныя рэшткамі ежы і арганічнага смецця адходы, нават адсарціраваныя, значна менш карысныя для другаснага выкарыстання і больш дарагія пры падрыхтоўцы да перапрацоўкі.

Валерый Ганчароў, дырэктар Цэнтра сістэмнага аналізу і стратэгічных даследаванняў НАН, прадставіў тэхналогію вытворчасці біяраскладальных палімераў на аснове прыроднай сыравіны (малочнай кіслаты).

— Галоўнае — не паўтарыць памылкі і не стварыць палімер, які за кошт дабавак будзе раскладацца, скажам, не 400 гадоў, а год, аднак па выніку гэтак жа ўплываць на асяроддзе, як і звычайны, бо канчатковым прадуктам яго распаду стане той жа мікрапластык. Пры гэтым варта памятаць, што біяраскладальная тара будзе патрабаваць асобнай сістэмы збору і абарачэння, — заўважыла Вольга САЗОНАВА, начальнік галоўнага ўпраўлення рэгулявання абыходжання з адходамі, біялагічнай і ландшафтнай разнастайнасці Мінпрыроды.

ПХБ-абсталяванне і пестыцыды

За круглым сталом падзяліліся вопытам абясшкоджвання адходаў і замежныя спецыялісты. Грэгары Хамон з французскай кампаніі TREDІ, якая спецыялізуецца на перапрацоўцы абсталявання з ПХБ, расказаў пра два магчымыя спосабы. Першы — калі кандэнсатар дробніцца і спальваецца цалкам. Другі — калі з трансфарматара зліваецца і знішчаецца масла (антыэлектрычная вадкасць), а сам трансфарматар прамываецца і выкарыстоўваецца далей. Не менш карысным падаецца і вопыт славацкай кампаніі ROVAMІ па выкарыстанні адпрацаванага электроннага абсталявання і іншых небяспечных адходаў, пра што паведаміў начальнік яе экалагічнага ўпраўлення Уладзімір Радух. Падзялілася польскім вопытам бяспечнага знішчэння пестыцыдаў Дзіяна Паруб з кампаніі Geocoma.

— У рамках праекта міжнароднай тэхнічнай дапамогі ў Беларусі ствараецца аб'ект па абясшкоджванні небяспечных адходаў на базе комплексу па перапрацоўцы і захаванні таксічных прамысловых адходаў Гомельскай вобласці. Так што нам было вельмі цікава даведацца, як такая работа арганізавана за мяжой, — акрэсліла Вольга Сазонава.

У Беларусі плануецца максімальна ўцягваць адходы ў грамадзянскі абарот з акцэнтам менавіта на камунальнае смецце. Узровень выкарыстання адходаў вытворчасці без уліку буйнатанажных у краіне складае звыш 80 %, а цвёрдых камунальных — толькі 27 %, адзначыў Аляксандр Корбут:

— На прадпрыемствах першапачаткова, згодна з заканадаўствам, арганізаваны раздзельны збор адходаў, якія арганізацыі абавязаны перадаваць на выкарыстанне і абясшкоджванне. Пры гэтым пералік прамысловых адходаў большы, чым камунальных. Калі ў прадпрыемства ёсць від адходаў, які ў Беларусі можна перапрацаваць, яно ніколі не атрымае дазволу на яго захаванне. На сайце Мінпрыроды змешчаны рэестр аб'ектаў па выкарыстанні адходаў, і любы суб'ект гаспадарання можа скарыстацца ім, каб вызначыць парадак абыходжання з адходамі, якія ў яго з'яўляюцца.

За мяжой да раздзельнага збору таксама ішлі доўга, сведчылі спецыялісты. Напрыклад, прадстаўнік славенскай кампаніі расказаў, як у іх рэалізаваны вакуумныя сістэмы збору смецця, якія знаходзяцца пад зямлёй, ды заземленыя кантэйнеры. Айчынныя эксперты, у сваю чаргу, упэўненыя, што ў Беларусі неўзабаве таксама ўкараняцца новыя тэхналогіі па абыходжанні з адходамі з выкарыстаннем міжнароднага вопыту.

Ірына СІДАРОК