Валанцёр Дзмітрый Мельнікаў: паездка ў дзіцячы дом — не сэлфі-гурток

Кожны, хто жыве ў дзіцячым доме, мае патрэбу ва ўвазе і клопаце. Аднак не ўсе ахвотныя дапамагчы іх выхаванцам ведаюць, як гэта зрабіць. Чаго не скажаш пра Дзмітрыя Мельнікава, які ў 2014 годзе стварыў дабрачынны рух «Дзеля іх усмешак». Мы пагутарылі з ім пра планы на будучыню і пра тое, што найперш патрэбна выхаванцам дзіцячых дамоў.

— Дзмітрый, як вы сталі валанцёрам?

— Проста стаў дапамагаць, паехаў у Рудзенскую дапаможную школу-інтэрнат, дзе жывуць дзеці з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця. У паездку трапіў выпадкова. Мая сяброўка арганізоўвала для іх фестываль, была вялікая, насычаная праграма. Вырашыў паспрабаваць, узяў з сабой нейкія сшыткі і паехаў, не ведаючы, шчыра кажучы, што я там буду рабіць. Спачатку не разумеў, як наладжваць стасункі з дзецьмі, але іх шчырасць, адкрытасць — тое, чаго нам не хапае ў паўсядзённым жыцці, — дапамаглі знайсці агульную мову. Потым у сеціве знайшоў некамерцыйную арганізацыю «Лячэбная магія» і кожныя выхадныя пачаў наведваць дзіцячыя дамы.

— А як з'явілася ідэя стварыць рух «Дзеля іх усмешак»?

— Да гэтага мы з сяброўкай займаліся дапамогай дзіцячаму прытулку ў Лагойску і арганізоўвалі паездкі ў тамтэйшы раённы сацыяльна-педагагічны цэнтр. Праз некаторы час у мяне з'явілася ідэя стварыць уласны праект, захацелася дапамагаць дзіцячым дамам, якія знаходзяцца ў глыбінцы, выхаванцы якіх асабліва маюць патрэбу ў падтрымцы. Прыдумалі назву, сталі запрашаць ахвотных. З імі мы звычайна знаёмімся праз інтэрнэт, дзеля чаго я пішу пост у сацыяльнай сетцы «УКантакце». Максімальна ў мерапрыемствах прымалі ўдзел 30 чалавек, мінімальна — 11.

— У чым заключаецца ваша дапамога?

— Спачатку мы займаліся «задорваннем»: для кожнага дзіцяці збіралі пакет з падарункамі. Але, калі прыязджалі наступны раз да гэтых жа хлопчыкаў і дзяўчынак, пачалі заўважаць, што ім была патрэбная ўжо не столькі наша ўвага... З часам усё змянілася, мы сталі прывозіць толькі патрэбныя рэчы: цацкі, прыналежнасці для вучобы, развіццёвыя гульні. Цяпер працуем у культурна-развіццёвым і забаўляльным напрамках: арганізоўваем майстар-класы, выступленні клоўнаў, праводзім спартыўныя гульні. Але на першым месцы — увага. Вельмі шмат выхаванцаў дзіцячых дамоў трапляюць у турму, потым самі ствараюць праблемныя сем'і. Я лічу, што калі пра дзіця клапоцяцца, калі з ім правільна працуюць педагогі, то такіх сітуацый узнікаць не павінна.

Неяк мы былі ў Маўчадскай школе-інтэрнаце Баранавіцкага раёна, якая знаходзіцца ў вёсцы. Калі прыехалі, то адразу адчулі, які там высокі ўзровень работы з дзецьмі. Выхаванцы дасягаюць добрых спартыўных і інтэлектуальных вынікаў. Летась я арганізаваў для іх майстар-клас па гімнастыцы, і дзеці ўразілі мяне сваімі здольнасцямі. Упэўнены, што яны не прападуць, таму што разумеюць: каб дамагчыся чагосьці, трэба працаваць над сабой.

Я магу зразумець, чаму ў некаторых дзіцячых дамах сітуацыя горшая. Выхаванцаў шмат, а персаналу мала, і за ўсімі не ўсачыць.

Дзеці часам абсалютна не гатовыя да самастойнага жыцця. Бывае, што хлопец ці дзяўчына на парозе выпуску не разумеюць элементарных рэчаў, напрыклад як плаціць за кватэру.

Калі мы ў адзін з прытулкаў прывезлі бармена, выхаванцы нават не ведалі, што ёсць такая прафесія. Таму лічу вельмі важным знаёміць іх з прадстаўнікамі розных спецыяльнасцяў, каб дзеці маглі больш даведацца пра розныя сферы дзейнасці чалавека.

— Што вам яшчэ найбольш запомнілася падчас такіх сустрэч?

— Трэба адзначыць, што існуе сумная заканамернасць: калі дзіця апынулася ў прытулку адзін раз, яно там будзе і другі раз, і трэці. Мяне вельмі моцна ўразіла дзяўчынка, якую з установы вярнулі назад — у праблемную сям'ю. Але ёй так хацелася ў прытулак, што яна вырашыла... падпаліць кватэру.

Першы час я не ведаў, як сябе паводзіць, калі маленькія дзеці называлі мяне татам, калі кідаліся на шыю. Неяк займаўся з дзіцем у рэабілітацыйным цэнтры, куды мама прывезла яго на абследаванне. Я праводзіў з ім шмат часу. Калі хлопчык ад'язджаў, падарыў яму наш агульны фотаздымак. Мама дзіцяці потым расказала, што ён глядзеў на фота і гаварыў: «Вось тата». Гэта быў вельмі няёмкі момант.

— Хто можа прапанаваць дапамогу руху?

— Я чакаю кожнага. Галоўнае, каб людзі не забывалі, што паездкі ў дзіцячыя дамы — гэта не вячоркі і не сэлфі-гурток. На жаль, бывалі выпадкі, калі я назіраў, што людзі больш фатаграфуюцца, чым займаюцца з дзецьмі. У нашых паездках такія не патрэбныя.

Мне шмат разоў прапаноўвалі з руху «Дзеля іх усмешак» зрабіць дабрачынны фонд. Але гэта ўжо іншая дзейнасць. Я проста хачу ездзіць у прытулкі, дапамагаць іх выхаванцам, чаму-небудзь вучыць дзяцей і самому чамусьці вучыцца ў іх.

Дар'я Цауня, Марыя Дарашкевіч, студэнткі ІІ курса Інстытута журналістыкі БДУ