Фотафакт. Дзікія мустангі жывуць у беларускіх лясах з 2019 года

Тарпанападобныя коні прапісаліся ў адным з самых вялікіх лясных масіваў (пл.86,892 га) рэспубліканскага ландшафтнага заказніка «Налібоцкі».

На прасторы ўрочышча Цякова Налібоцкай пушчы, дзякуючы рэвайлдынгу, у жніўні 2019 года завезлі з Галандыі 151 тарпанападобнага каня. Цяпер іх тут больш за 300. Увосень гэтага года ў Налібоцкую даставілі яшчэ 30 дзікіх коней з Расіі. Рассялілі іх у пойме Заходняй Бярэзіны (на тэрыторыі заказніка бяруць пачатак больш за 20 рэк, у тым ліку Заходняя Бярэзіна, Іслач, Ваўка, Вуса) з мэтай паляпшэння экасістэмы ландшафтных прастораў. Калі з’явіўся тарпанападобны статак, некалі зарослыя хмызняком і высокай травой лугі ператварыліся ў роўныя лясныя газоны. Вонкава гэтыя жывёлы небуйныя, каржакаватыя, да 150 см. у карку, шэра-карычневатай, мышыстай масці. Налібоцкія тарпаны прытрымліваюцца адкрытых прастор, але і ў лес сталі заходзіць. Коні мірна ўжываюцца з іншымі насельнікамі пушчы: аленямі, якіх сталі часта бачыць у Цякова, зазіраць у госці да «галандцаў» сталі дзікі, па суседстве пражывае чырванакніжнік барсук. Асцярожную цікавасць да конікаў праяўляюць тутэйшыя гаспадары-зубры. (Гэтых жывёл-волатаў з 1984 года ў Налібоцкай пушчы пражывае 3 статкі-больш за 130 асобін).

—Тарпаны-жывёлы прыязныя, але паводніцкі непрадказальныя, таму бліжэй, чым на два метры да іх лепш не падыходзіць, — папярэдзіў намеснік дырэктара Рэспубліканскага ландшафтнага заказніка «Налібоцкі» Сяргей Трумель. (Зімой мінулага года ён выступіў у ролі гіда для карэспандэнта партала выдавецкага дома «Звязда»). Трумель таксама дадаў, што па ўмовах кантракта коні павінны ўтрымлівацца ў натуральных умовах, іх нельга выкарыстоўваць для сельскагаспадарчых і іншых работ. Тарпановідных нельга карміць, выключэнне складае зімовы перыяд, калі ім можна трохі падкінуць аўса і сена. Егерам забаронена адганяць ад конікаў драпежнікаў. Аднойчы тарпаны, збіўшыся ў круг, адбіліся капытамі ад ваўкоў! Коні павінны быць дзікімі прадстаўнікамі фаўны і весці адпаведны лад жыцця.

Налібоцкія мустангі праяўлялі далікатны клопат адзін да аднаго, займаючыся грумінгам- комплексам працэдур па догляду за поўсцю. Альфа-самцы спакойна падыходзілі да любой асобіны на прадмет абнюхвання і лёгкага пакусвання. Тарпанападобныя коні жывуць гарэмамі. Бліжэй да вясны шматлікія самкі пачнуць нараджаць, а з мая самцы стануць у баях, часам кровапралітных, абараняць старых ці адваёўваць новых сябровак.

Аляксандр Грыгор’еў, фота аўтара