Цяпер не-не ды, здараецца, і пачуеш, што пасварыліся родныя сёстры, што гадамі варагуюць браты, што дзеці забываюць дарогу да сваіх бацькоў. «Некалі такога не было», — кажуць людзі старэйшыя. Але ж я з імі не пагаджуся.
...Алёнцы, адной з нашых школьных прыгажунь, вельмі пашчасціла. Яна паспяхова скончыла тэхнікум, пасля яго па размеркаванні трапіла на работу ў райцэнтр, у горад. І нават больш за тое — пазнаёмілася з мясцовым хлопцам, атрымала прапанову рукі і сэрца.
Пасля гэтага ў вёску да Алёніных бацькоў прыехалі сваты, прычым не на кані, як да многіх іншых дзяўчат, і не на аўтобусе, а на сваёй уласнай машыне... Іх тады мала хто меў — хіба высокае начальства ды людзі вельмі заможныя.
Сваты — як прызналі вяскоўцы — акурат з такіх.
Пазнаёміліся яны з сям’ёй Алёны, да вечара пагасцілі, дамовіліся справіць вяселле. Разам вырашылі, што ў адну суботу-нядзелю жаніх са сваёю світай прыедзе ў вёску, адсвяткуе падзею з раднёй нявесты, а ў наступныя, праз тыдзень, ужо Алёніна радзіна выправіцца ў горад у дом жаніха.
Як надумалі, так і зрабілі. На падворку нявесты напярэдадні пачалася грандыёзная падрыхтоўка: бацькі закалолі парсюка, зарэзалі бычка, засеклі курэй ды гусей, купілі крамнай гарэлкі і нагналі самагону («заправілі» — тады ў модзе было — пад каньяк: зверабоем з рыжскім бальзамам).
І вось той самы дзень: у вёску прыехалі багацеі — радня жаніха, у складзе... дваццаці чалавек. «Божухна, а чаму ж так мала?! — захваляваліся гаспадары. — Мы ж болей чакалі... Мы ж столькі ўсяго напяклі-насмажылі... Хто ж гэта з’есць ды вып’е?»
Праўду кажуць: на смачны кусочак знойдзецца раточак. Гуляць дык гуляць: паклікалі за сталы суседзяў, вясковую моладзь... Усіх пачаставалі, усіх павесялілі — было што ўспамінаць!
Надышла пара ехаць у райцэнтр. Свет не блізкі — шэсцьдзясят кіламетраў. Але ж ахвотных аказалася шмат: многім з вяскоўцаў карцела паглядзець, як жывуць тыя гарадскія багацеі, як яны вяселлі спраўляюць.
Бацька Алёны заказаў аўтобус, думаў, што ўсе даедуць, хто седзячы, хто стаячы... Ажно не: кіроўца сказаў, што ў яго інструкцыя, узяў — «як паложана» — 40 чалавек і без прыгод давёз на патрэбны адрас.
Каля дома спыніўся, расчыніў дзверцы.... Вясельнікі — пад вясёлую музыку — пасыпалі з аўтобуса.
Насустрач ім выйшаў сват (што насцярожыла — адзін, без хлеба з соллю, без жонкі), глянуў, колькі людзей прыехала, — заступіў дарогу ў двор.
— Ты колькі чалавек прывёз? — папытаўся ў свата.
Алёнін бацька падумаў, што ён гэта жартам…
— Сорак, — сказаў, смеючыся. — Малаваты аўтобус — болей не ўлезла…
— Што?! Яшчэ болей хацеў?! — вылупіў вочы сват. — Ты ў нас, мусіць, лічыць не ўмееш? Я да цябе прывозіў колькі? Дваццаць... А таму — як сабе хочаш — дваццаць тваіх я за стол пасаджу, усіх астатніх частуй дзе хочаш.
Прыезджыя ад гэтых слоў, мякка кажучы, разгубіліся: сталі пазіраць адзін на аднаго, на маладых…
Жаніх заліўся чырванню, паспрабаваў заступіцца:
— Тата, у цеснаце — не ў крыўдзе, — стаў даводзіць бацьку. — Зараз даставім сталы, на разе будзе што з’есці і выпіць, потым (грошы ж ёсць) можна з рэстарана прывезці закусак, з крамы — віна з гарэлкай…
Ён да толку ўсё гаварыў, але ж бацька не слухаў.
— Цыц! — абарваў нашчадка. — Пакуль ты сядзіш за маім сталом, кіраваць буду я. Ты пачнеш, калі я прыйду да цябе…
Спрачацца далей сэнсу не мела. Алёнін дзядзька ўзяў дваццаць чалавек і паехаў з імі ў мясцовы рэстаран. Дваццаць тых, што засталіся ў хаце жаніха, адчувалі сябе нібы на хаўтурах. Нават «горка» ніхто не крычаў: заплаканая нявеста не ўзнімала вачэй.
Вяселля не атрымалася.
Па дарозе дамоў вяскоўцы развязалі языкі, далі волю пачуццям. «Дзе быў? Дзе быў? — перапытваў нехта з гасцей і сам жа адказваў. — На вяселлі ў багацея! Мёд-піва піў, па барадзе цякло, а ў роце не было!»
Як не было з той пары і згоды паміж тым жміндам і маладой сям’ёй: ні сын, ні Алёна за бацькавым сталом аніколі больш не сядзелі.
Яшчэ і таму, што ён па-ранейшаму казырыўся, хацеў усім даказаць, што ніхто яму не патрэбен. Загадзя сам сабе справіў труну і крыж, загадзя падрыхтаваў даражэнны помнік і пры ім (каб травой не зарастаў) — трохступеньчатую надмагільную пліту. Патраціў грошы…
І, мусіць, думаў, што правільна, што якраз вось гэтак і трэба?
Н. А. КАНДРАШОНАК
г. Петрыкаў
Студзень ужо далёкага цяпер 1999-га для старшакласнікаў маёй школы быў традыцыйна тлумным: мы рыхтаваліся да аднаго з самых любімых мерапрыемстваў — вечара сустрэчы з выпускнікамі. Іх, гэтых выпускнікоў, збіралася тады столькі, што ні пра якія сталы ў спартыўнай зале нават размова не ішла: пасадзіць бы ўсіх шчыльнымі радамі на крэслах ды лаўках. А яшчэ ж і месцічы прыходзілі, бо школа ў вёсцы, як клуб, — цэнтр культурнага жыцця.
Такім чынам, людзей у памяшканне набівалася як селядцоў у бочку: хто сядзеў, хто стаяў…
І ніхто не скардзіўся, хоць «афіцыйная» частка магла расцягнуцца на тры, а то і болей гадзін — усім цікава было і неяк па-сямейнаму цёпла. На сцэне то нешта прамаўлялі, то спявалі-танцавалі, то вершы чыталі, пародыі ставілі... А пасля ўжо — танцы, дыскатэка да раніцы.
Але ж гэта — лірычнае адступленне, перадгісторыя. Зараз — яна сама.
У той год мы з класам сталі думаць, чым бы ўразіць гасцей: яны заўжды ад нас гэтага чакалі — нельга было падкачаць.
Вырашылі зрабіць пародыі на тэлерэкламу — цэлы блок.
Сяргей, наш самы вялікі фантазёр, прапанаваў пачаць з прасоўвання жывога ёгурту: адкрыем, маўляў, прывычны пакуначак, а з яго — замест прадукту — жабка... Жывая. «А дзе ж мы яе возьмем — зімою?» — спыталася я ў класа. Але вучні ўжо падхапілі ідэю і потым старанна (ды марна!) крышылі лёд на блізкай рачулцы…
А вось з рэкламай гарбаты са сланом усё атрымалася. У роліку на тэлебачанні (мо помніць хто?) сям’я за кухоннай шафкай знаходзіла пачак чаю (ура: «Той самы!..»), потым бачыла яго на паліцах крамы і, шчаслівая, «змятала» сабе ў запас.
Мы з вучнямі рушылі трохі далей. Сям’я ў нас сядзела за сталом, матуля разлівала па кубках чай. Усе былі шчаслівыя, бо ён жа — «той самы!» А да яго…
Дзядуля махае рукой, гаворыць рашучае: «Э-эх! Дзе наша не прападала!», падымаецца з крэсла, выцягвае з-пад матраца засохлы, цвёрды, як косць, батон, стукае ім па стале і ўрачыста прамаўляе: «Той самы батон!»…
Каб неяк раздзяліць яго ды паласавацца, гаспадыня дастае сякерку для адбівання мяса... Сям’я пад мелодыю з далёкай Індыі пачынае размочваць прысмак у «тым самым чаі». Апладысменты!
...Імі, яшчэ больш бурнымі, гледачы прымалі і папулярную тады рэкламу лёзаў «Жылет». У тэлероліку ўсе бачылі брутальнага прыгажунчыка, задаволенага вынікамі брыцця (голас за кадрам: «Жилет» — лучше для мужчины нет!»).
У нас жа атрымалася куды ярчэй. Уявіце: на сцэне — Андрэй. Штось напяваючы — станком, перад люстэркам — ён пачынае «галіць» свае вусы, бараду... Паступова падбіраецца да шыі і тут незаўважна для публікі націскае на схаваны ў далоні пакуначак з таматным сокам... Хрыпіць, закатвае вочы і, сцякаючы «крывёй», абсоўваецца долу пад замагільнае «вяшчанне» другога Андрэя: «Жилет»... День прошел — мужчины нет!»
Галоўнае — у той жа момант мы ледзь не страцілі яшчэ і ... бабу. Цётка Геня самлела пад уражаннем: грымнула на падлогу і тым самым надала гэтай сцэне яшчэ большы драматызм.
...Злыя языкі казалі потым, што жанчына самлела, «упала ў нірвану» праз духату, чым вельмі крыўдзілі маіх любімых артыстаў, бо яны верылі, што ў стан непрытомнасці глядачку ўвёў высокі ўзровень іхняга майстэрства. Так і не іначай!
А. НЕСЦЯРОНАК
г. Докшыцы
Рубрыку вядзе Валянціна ДОЎНАР
Цяпер, каб аформіць дачу, не трэба ехаць туды, дзе яна знаходзіцца.
Узмацненне адраснасці дзяржпадтрымкі і садзейнічання занятасці
Карэкціроўкі па аплаце жыллёва-камунальных паслуг закрануць чатыры катэгорыі жыхароў.
