Аднойчы ўбачыўшы гэтую актрысу, яе немагчыма было не запомніць... Мягкая, пяшчотная прыгажосць... Шчырасць і ўзнёсласць... І бясхібная адвага ў тым, што рабіла.
А мала тых, хто зрабіў для беларускай культуры столькі, колькі Галіна Дзягілева! Актрыса, рэжысёр, заснавальнік, дырэктар і мастацкі кіраўнік Беларускага паэтычнага тэатра аднаго акцёра «Зніч»... Яна выступала ў школах і ВНУ, на вялікіх сцэнах і ў маленькіх вясковых клубах, і паўсюль даносіла да гледачоў беларускае мастацкае слова.
І вось сумная вестка — Галіна Дзягілева сышла з жыцця, праз два месяцы пасля смерці свайго мужа, Леаніда Яўсеевіча Дзягілева, вядомага мастака, дызайнера і педагога. Ёй было семдзесят сем...
Нарадзілася будучая вядомая актрыса ў ваенным гарадку Баравая пад Мінскам, а вось дзіцячыя гады прайшлі на Чукотцы, дзе апынуліся на працы бацькі. Ужо ў дзяцінстве Галіна разыгрывала спектаклі перад сябрамі і роднымі, таму нікога не здзівіла, калі ў 1964 годзе яна паступіла ў Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут, на курс В.П. Рэдліх і А.І. Бутакова. З 1968 па 1985 год служыла ў тэатры імя Якуба Коласа ў Віцебску. На яе рахунку — больш за 50 роляў, сярод якіх Лада са «Снежных зімаў» Івана Шамякіна, Святлана з «Таблеткі пад язык» Андрэя Макаёнка, Наташа ў «Прыніжаных і зняважаных» паводле Ф. М. Дастаеўскага, Жэнька Камялькова ў спектаклі «А зоры тут ціхія...» паводле Барыса Васільева, Элена з «Рабы свайго каханага» Лопэ дэ Вэга, Гера з шэкспіраўскага «Шмат шуму з нічога» Уільяма Шэкспіра. Ёй, дарэчы, вельмі пасавалі так званыя касцюмныя ролі — яе высакародная, вытанчаная прыгажосць выдатна спалучалася з прыдворнымі сукенкамі...
Але Галіна Дзягілева заўсёды імкнулася выйсці за межы нейкага амплуа, эксперыментаваць, заваёўваць гледача не толькі гожым абліччам... У 1985 годзе яна пачала працаваць у Мінску, у эксперыментальнай трупе Маладзёжнага тэатра БССР. Потым быў час эксперыменту, монаспектакляў... А ў 1990 годзе Галіна стварыла Беларускі паэтычны тэатр аднаго акцёра «Зніч». Шмат спектакляў у гэтым тэатры яна іграла сама, некаторыя і ставіла, напрыклад, «У краіне светлай» па творах Максіма Багдановіча. Немагчыма забыць, як падчас свайго бенефісу яна сыграла ў спектаклі па «Маленькіх трагедыях» Пушкіна ў перакладзе Рыгора Барадуліна ўсе ролі — і Дон Гуана, і Дону Ганну, і Каменнага госця... Яна аддана любіла і ведала беларускую літаратуру, таму на сцэне яе тэатра заўсёды гучала беларуская мова, а гледачы адкрывалі для сябе таленавітыя творы айчынных літаратараў. «Трэба любіць Беларусь моцна-моцна» — яе словы.
Сведчанне поспеху — і глядацкая любоў, і шматлікія ўзнагароды міжнародных фестываляў. Аднойчы падчас гутаркі я спытала Галіну, чаму яна любіць увасабляць на сцэне моцных жанчын, кшталту Рагнеды? Галіна адказала: «У першую чаргу гэта ўсё жанчыны, багатыя душой. Здольныя на складаныя рэфлексіі... Здольныя да пераадолення жыццёвых перашкод. Яны ранімыя, датклівыя, але застаюцца вернымі сваёй пуцявіне. Яны не губляюць жаноцкасці і ў той жа час валодаюць мужнасцю. Цярплівыя... Гэта духоўныя людзі. Мне падабаюцца гераіні шчырыя ў сваёй наіўнасці».
Усё гэта цалкам можна аднесці і да Галіны Дзягілевай. Яна ніколі не павышала голас, ніколі нікога не абражала і не крыўдзіла нават словам — і пры гэтым умела змусіць людзей зрабіць тое, што належала. Пераконвала, трымала сваю лінію... І гэта заўсёды было дзеля беларушчыны, дзеля беларускай культуры. «Канфлікты заўсёды вырашала з любоўю да артыстаў, але з цвёрдай пазіцыяй. Вельмі важна, калі артыст пачуваецца свабодна і захоплены не сабой, а матэрыялам, які павінен данесці да гледача» — казала яна пра сваю рэжысёрскую дзейнасць.
Мне давялося працаваць побач з Галіна Дзягілевай, я бачыла, як яна ішла на сцэну хворая, толькі што сагнутая ад болю — а на сцэне імгненна пераўвасаблялася, і выпраменьвала такую энергію, якой магчыма скарыць цэлую залу. Пры гэтым заўсёды заставалася чалавекам сціплым і добрым, ёй не была ўласцівая ганарыстасць і фанабэрыя ні ў найменшай ступені. Тым болей Галіна была шчырай верніцай, і на ўсе свае праекты прасіла Божага блаславення. Калі магла камусь дапамагчы — дапамагала. І ў сям’і яе панавала любоў і дабрыня. Галіна казала — «Я ніколі не рабіла ў сям’і са сваёй працы культу».
Актрыса Галіна Дзягілева знойдзе апошні прытулак на могілках у Тарасава, ля свайго мужа. А след, які яна пакінула ў беларускай культуры, застанецца назаўсёды. Паэт Віктар Шніп у прысвечаным ёй вершы напісаў:
«...і ты выходзіш і выходзіш
на сцэну
ты — зніч
які не знікае
і не знікне нават тады
калі будзе і так светла
у Краіне светлай...»
Людміла РУБЛЕЎСКАЯ
Ад распрацоўкі лекаў да беспілотных аўтамабіляў.
«Наш слоган — „У нагу з часам“».
У поўным аб’ёме задаволена патрэба краіны ў калійных і каменных солях, торфе, сапрапелі, будаўнічым камені, падземных водах.
