Грыбны этыкет. Як не памыліцца з дарамі лесу?

Баравікі, падбярозавікі, чырвонагаловікі — сапраўдны поспех для грыбніка. Іх збор прыносіць масу станоўчых эмоцый і дапамагае разнастаіць меню. Свежае лясное паветра і ўмераная фізічная актыўнасць — адны плюсы для здароўя аматараў ціхага палявання. Аднак нараўне з карыснымі смакавымі якасцямі грыбы нясуць і вялікую небяспеку для здароўя і жыцця. У Беларусі штогод рэгіструюцца выпадкі атручэння грыбамі, у тым ліку і са смяротным зыходам. Каб не азмрочыць сабе жыццё, трэба прытрымлівацца некаторых правіл. Пра іх нагадала інструктар-валеолаг Мінскага абласнога цэнтра гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя Юлія Клімчанка.

• Збірайце толькі добра знаёмыя віды грыбоў. Памятайце правіла: не ведаеш — не бяры!

• Не збірайце старыя, чарвівыя, падгнілыя грыбы.

• Не збірайце грыбы ўздоўж аўтамабільных дарог, у межах горада, паблізу ад прадпрыемстваў.

• Збірайце грыбы ў плеценыя кошыкі — так яны даўжэй застануцца свежымі.

• Грыбы — хуткапсавальны прадукт. Перабраць і падвергнуць кулінарнай апрацоўцы іх неабходна ў дзень збору.

• Не варта захоўваць ці саліць грыбы ў ацынкаваным ці алюмініевым посудзе.

• Перад кулінарнай апрацоўкай старанна перабярыце грыбы, ачысціце іх ад рэштак зямлі, пяску, лісця.

• Не ешце грыбы ў сырым выглядзе.

• Нельга ўжываць умоўна ядомыя грыбы без спецыяльнай апрацоўкі: папярэдняга вымочвання, адварвання з наступным злівам адвару.

• У лесе ўважліва сачыце за дзецьмі, растлумачце, што нельга браць незнаёмыя грыбы ў рукі, у рот.

• Выконвайце правілы кансервавання і прыгатавання грыбных страў.

• Не купляйце ў выпадковых асоб грыбы ў сушаным або кансерваваным выглядзе, прыгатаваныя ў хатніх умовах.

• Грыбы з’яўляюцца прадуктам, які цяжка пераварваецца. Іх не рэкамендуецца ўжываць дзецям, людзям сталага веку, а таксама асобам з захворваннямі страўнікава-кішачнага тракта (гастрыты, халецыстыты, панкрэатыты, гепатыты і інш.), бо прыём грыбоў можа справакаваць абвастрэнне хранічнага захворвання.

Пры з’яўленні першых прыкмет атручвання грыбамі (млоснасць, ваніты, болі ў жываце, расстройства функцыі кішэчніка) варта неадкладна звяртацца па медыцынскую дапамогу.

Ці можна атруціцца ядомымі грыбамі?

Гэта можа адбыцца пры няправільных апрацоўцы ці кансерваванні. Толькі што сабраныя лясныя грыбы пры пакаёвай тэмпературы не варта захоўваць больш за 2-3 гадзіны. Іх абавязкова варта падвергнуць кулінарнай апрацоўцы ў дзень збору ці не пазней за наступную раніцу. Асноўнымі відамі апрацоўкі грыбоў з’яўляюцца чыстка, мыйка праточнай вадой, варэнне са злівам ад аднаго да трох адвараў, саленне, марынаванне, смажанне і сушка. Сырыя, дрэнна вычышчаныя, недавараныя, недасмажаныя і непрасоленыя грыбы могуць стаць прычынай атручвання.

Атруціцца можна і старымі ядомымі грыбамі, а таксама дарамі лесу, сабранымі ў месцах забруджвання глебы таксічнымі элементамі.

Акрамя таго, грыбы могуць быць крыніцай вельмі цяжкага захворвання — батулізму, узбуджальнік якога ў выглядзе спораў змяшчаецца галоўным чынам у глебе.

Алена Кравец