Гэтай гісторыяй узаемадзеяння з адным сталічным агенцтвам нерухомасці падзяліліся з чытачамі «Звязды» Эльвіра Краснова, яе дачка Ганна (прадаўцы кватэры) і Анастасія Драздовіч, якая набывала гэты аб’ект. Жанчыны спадзяюцца, што іх расповед дапаможа іншым пазбегнуць сітуацыі, у якую яны трапілі.
Аб тым, што дзейнасць па аказанні дапамогі ў заключэнні здзелак з нерухомасцю патрабуе высокай кваліфікацыі, нашы гераіні даведаліся занадта позна. Анастасія — калі страціла кватэру, а Эльвіра і Ганна — атрымаўшы павестку ў суд...
— Здарылася так, што восенню 2023 года нам прыйшлося прадаць двухпакаёвую кватэру ў Мінску, — распавядаюць Эльвіра і Ганна Красновы. — Як і большасць людзей, якія жадаюць прадаць нерухомасць, мы звярнуліся ў адно з агенцтваў. Расказалі агенту Дзмітрыю сваю сітуацыю і падпісалі дагавор. З ім абгаворвалася загадзя, што нам патрэбен сустрэчны варыянт жылля і час на выезд, прычым новае жыллё, хутчэй за ўсё, будзе знаходзіцца ў іншым горадзе. Мы хацелі прадаць кватэру, адначасова падабраць сустрэчны варыянт і спакойна выехаць, сабраўшы рэчы. Дзмітрый нас запэўніў, што для агенцтва гэта звычайная практыка, усё будзе зроблена на вышэйшым узроўні і мы можам не хвалявацца.
Пасля некалькіх праглядаў вызначыўся пакупнік — Анастасія. Яны з мужам разам глядзелі кватэру. З Анастасіяй быў заключаны папярэдні дагавор.
— Па словах агента, кватэру купляла сям’я з дзіцем, але пасля паўторнага прагляду кватэры мужам Анастасіі Уладзімірам так і заставалася незразумелым, хто з іх канкрэтна будзе пакупніком, — працягвае аповед Ганна. — Дзмітрый паведаміў нам: сям’я вырашыць гэта на сямейным савеце з бацькамі 22 лістапада (здзелка адбылася 23 лістапада). Позна ўвечары гэтага дня агент патэлефанаваў і сказаў, каб мы ў любым выпадку прыходзілі заўтра на здзелку, а хто пакупнік, будзе ясна раніцай. На ўсе нашы пытанні адказаў: не хвалюйцеся, агенцтва абараняе вашы правы.
Спадзеючыся на ??прафесіяналізм спецыялістаў, Ганна з маці прыйшлі на здзелку і прадалі кватэру маці Уладзіміра, мужа Анастасіі: яны былі ўпэўнены, што кватэру свякроў Анастасіі купляе са згоды ўсіх членаў сям’і. А супрацоўнікі агенцтва не папярэдзілі Красновых аб юрыдычных і матэрыяльных наступствах: жанчыны прадалі кватэру «іншай асобе», а значыць, Анастасія мае права запатрабаваць двайны задатак.
Тэрмінова вызваліце жылплошчу!
Яшчэ пры падпісанні дагавора на аказанне рыэлтарскіх паслуг у агенцтве нерухомасці Ганна і Эльвіра казалі Дзмітрыю, што на пошук жылля ім спатрэбіцца час — два тыдні. Жанчыны спыталі, ці не пачаць пошукі загадзя. Спяшацца не трэба, адказаў той, ваша кватэра можа прадавацца і год.
— Пачынаючы з наступнага дня пасля продажу кватэры, калі мы прыступілі да пошукаў жылля для сябе, нам стаў тэлефанаваць Дзмітрый, — распавядаюць жанчыны. — Яго манера зносін кардынальна памянялася. Ён тэлефанаваў па тры-чатыры разы на дзень, ціснуў на нас, падганяў, палохаў штрафнымі санкцыямі, калі мы не знойдзем за пару дзён сабе новае жыллё. Агент пытаўся, дзе мы шукаем кватэру; настойваў, што яе можна знайсці бліжэй. Мы папрасілі яго паказаць варыянты кватэр для нас, але тыя нам не спадабаліся, а ў іншых гарадах (мы разглядалі Гродна і Брэст) яго агенцтва не працуе.
— На другі дзень пошукаў паехалі ў Брэст, — кажа Ганна. — Званкі ад Дзмітрыя не спыняліся, ціск з яго боку нарастаў. Як нам падалося, ён хацеў нас запалохаць і навязаць свае паслугі падбору кватэры, ды яшчэ і за асобную плату. Усю дарогу мы тэлефанавалі ў брэсцкія агенцтвы па нерухомасці і прасілі дапамагчы тэрмінова, паказаць варыянты кватэр, куды можна адразу засяліцца і перарэгістравацца. Прыехаўшы ў Брэст, за дзень паглядзелі некалькі кватэр і пасля званкоў і запалохванняў Дзмітрыя вырашылі ўзяць адну з кватэр без торгу. Да вечара дамовіліся аб папярэднім дагаворы і задатку. А ўвечары (мы былі ў атэлі) патэлефанаваў Дзмітрый. Пачаў патрабаваць, каб мы тэрмінова ехалі ў Мінск чысціць склеп, выносіць старую мэблю, таму што, паводле яго слоў, пакупнікам гэтае памяшканне патрэбна чыстым. Мы растлумачылі, што, па-першае, знаходзімся за 330 кіламетраў ад Мінска і толькі заўтра заключаем папярэдні дагавор. А па-другое, мы — дзве жанчыны і не зможам вынесці старую мэблю. Так што з гэтым пытаннем яму лепш звярнуцца да новага ўласніка кватэры.
Набыўшы кватэру ў Брэсце, стомленыя жанчыны вярнуліся ў Мінск, збіраючыся спакойна перавезці свае рэчы ў новае жыллё. Аднак спадзяваліся яны дарэмна! Ужо наступнай раніцай Дзмітрый патэлефанаваў і запатрабаваў тэрмінова вызваліць жылплошчу (хоць тэрмін выезду агаворваўся ў дагаворы — да 5 снежня).
— Але ўжо 26 лістапада мы выехалі ў Брэст, аддаўшы ключы пакупніку.
Самі супрацоўнікі агенцтва нават не з’явіліся на перадачу ключоў і складанне акта прыёму-перадачы кватэры, — успамінаюць Ганна і Эльвіра. — Пустыя бланкі Дзмітрый выдаў нам адразу пасля рэгістрацыі дагавора куплі-продажу ў БТІ. Даў указанне запоўніць іх самім, з пакупнікамі, і настойваў, каб мы не турбавалі агенцтва ў выхадны дзень.
Спадзеючыся на прафесіяналізм спецыялістаў, Ганна з маці прыйшлі на здзелку і прадалі кватэру маці Уладзіміра, мужа Анастасіі: яны былі ўпэўнены, што кватэру свякроў Анастасіі купляе са згоды ўсіх членаў сям’і. А супрацоўнікі агенцтва не папярэдзілі Красновых аб юрыдычных і матэрыяльных наступствах: жанчыны прадалі кватэру «іншай асобе», а значыць, Анастасія мае права запатрабаваць двайны задатак.
Па словах Анастасіі, такая спешка патрэбна была для таго, каб хутчэй перапрадаць кватэру: яна была адразу выстаўлена на продаж, але ўжо за большы кошт. Таксама Анастасія паведаміла, што Дзмітрый дыскрэдытаваў Красновых як прадаўцоў перад пакупнікамі, выказваўся непаважліва за іх спінай. Але і да пакупнікоў ён таксама не быў добразычлівы...
— Калі мы ехалі ў адной машыне з Дзмітрыем пасля рэгістрацыі дагавора куплі-продажу, ён нам па сакрэце ў выглядзе плёткі распавёў, што Анастасія і яе муж на мяжы разводу, — успамінаюць Ганна і Эльвіра. —
Маўляў, муж Анастасіі Уладзімір казаў яму, што, магчыма, праз месяц развядзецца, але прасіў захаваць гэта ў таямніцы... Гэтая інфармацыя не была даведзена да нас раней і не выклікала сумненняў у правядзенні здзелкі ў супрацоўнікаў агенцтва.
Прайшло два месяцы, і непрыемнасці, звязаныя з продажам кватэры, паступова сталі забывацца. А ў канцы студзеня гэтага года Красновы атрымалі павестку ў суд...
— Мы пачалі тэлефанаваць агенту Дзмітрыю. Ён сказаў, што ніякага дачынення да ўсяго гэтага больш не мае, і даў нумар юрыста-рыэлтара Арцёма. Той паабяцаў (як высветлілася пазней, падмануўшы), што будзе прысутнічаць на судзе, абараняць нашы інтарэсы, — кажуць Красновы.
Рыэлтар Арцём прапанаваў сустрэцца ўсім разам, у тым ліку і мужу Анастасіі, у офісе агенцтва за дзень ці два да суда, усё абмеркаваць.
Але даверу агенцтва цяпер не выклікала, і прапанову жанчыны праігнаравалі. Ужо ў Брэсце, у сваёй новай кватэры, Ганна і Эльвіра пачалі шукаць дагавор з агенцтвам на аказанне паслуг і квітанцыі аб аплаце гэтых паслуг. Але ні першага, ні другога не знайшлося ў прыгожай папцы з лагатыпам агенцтва, якую ім паднеслі 23 лістапада 2023 года пасля здзелкі.
— У нас не аказалася ні дагавора, ні квітанцый аб аплаце паслуг агенцтва, у якіх мы распісваліся, але ў рукі іх нам не давалі. Мы думалі, усё гэта ляжыць ва ўручанай нам папцы... Праверыць спачатку не было часу, а потым неяк забылася.
Ганна і Эльвіра тэрмінова паехалі ў Мінск і знайшлі адваката ў сталічнай юрыдычнай кансультацыі. Адвакат параіла тэлефанаваць у агенцтва і шукаць дагавор аказання паслуг.
— Пазванілі Арцёму, юрысту-рыэлтару, адказнаму за здзелку. Спачатку ён нам хаміў, а потым, пасля размовы з адвакатам, спалохаўся, і нам аддалі дагавор, з якім мы і пайшлі ў суд.
Але ў чым жа вінавацілі Ганну і Эльвіру? Аказваецца, яны прадалі кватэру «іншай асобе» (свекрыві), а не сям’і, як падавала сітуацыю агенцтва. Анастасія не была папярэджана, што купляе кватэру не муж, а свякроў (між тым у гэтым выпадку яна губляе на яе ўсякія правы, тым больш што жанчына была на мяжы разводу).
— Нас проста ўвялі ў падман супрацоўнікі агенцтва, — кажа Ганна. — Высветлілася, што цяпер мы павінны выплаціць Анастасіі двайны задатак. Кампенсаваць урон агенцтва адмовілася. Месяц яны цягнулі з адказам на прэтэнзію і адказалі адмовай. У суд работнікі агенцтва былі выкліканыя праз адваката з другога пасяджэння, самі яны ад нас дыстанцыраваліся... Вельмі шкадуем, што звярнуліся ў гэтае агенцтва: пацярпелі і маральна, і матэрыяльна. Жадаем, каб непрафесійныя агенты накшталт Дзмітрыя больш нікому не прычынілі шкоды.
Міністэрствам юстыцыі распрацаваны праект Закона Рэспублікі Беларусь «Аб рыэлтарскай дзейнасці», публічнае абмеркаванне якога праходзіла ў ліпені. Пытаннем, якое абмяркоўвалася найбольш горача, стала замацаванне права аказваць рыэлтарскія паслугі толькі за атэставанымі спецыялістамі-рыэлтарамі. Агентам па аперацыях з нерухомасцю прапануецца прайсці спецыяльнае навучанне і здаць атэстацыйны экзамен, набыўшы статус рыэлтара і павысіўшы сваю кваліфікацыю. Мэта прыняцця нарматыўнага прававога акта — комплекснае рэгуляванне сферы рыэлтарскай дзейнасці, яе далейшае развіццё і ўдасканаленне, вырашэнне існуючых праблем і, самае галоўнае, устанаўленне дадатковай абароны правоў і інтарэсаў грамадзян, механізмаў і інструментаў, якія забяспечваюць належную якасць аказання рыэлтарскіх паслуг, адзначаюць аўтары законапраекта. Заключыўшы з рыэлтарскай арганізацыяй дагавор на аказанне паслуг, спажывец мае права разлічваць на супрацоўніцтва з прафесіяналамі-рыэлтарамі, якія маюць сур’ёзную падрыхтоўку і здалі кваліфікацыйны экзамен. З прафесіяналамі, адказнымі за сваю добрасумленную працу. Па словах спецыялістаў Мінюста, прыняцце закона дазволіць мінімізаваць узнікненне сітуацый падобных на вышэйапісаную.
— Вывучыўшы праект закона аб рыэлтарскай дзейнасці, разумееш, што чакаюцца змены. Радуе, што пашыраюцца паўнамоцтвы ў атрыманні ад розных арганізацый інфармацыі, якая неабходна для праверкі аб’екта нерухомасці і абароны правоў кліента. Яшчэ адзін станоўчы момант, з майго пункту гледжання, гэта маючая адбыцца атэстацыя ўсіх спецыялістаў, якія працуюць у агенцтвах нерухомасці. Так у мяне, як у агента, экзамен выклікае хваляванне. Але, па-першае, маючы вышэйшую тэхнічную адукацыю, я неўзабаве змагу пазмагацца за атрыманне атэстата рыэлтара. Па-другое, няхай і не адразу, але вырасце давер спажыўца.
Супрацоўніцтва са спецыялістам, які пацвердзіў сваю кваліфікацыю, — гэта перавага. Па-трэцяе, скароціцца колькасць «спецыялістаў-аднадзёнак» і выпадковых людзей, якія псуюць рэпутацыю агенцтваў нерухомасці і самой прафесіі. А рынак атрымае адказных і кампетэнтных спецыялістаў. Па-чацвёртае, павысіцца ўзровень ведаў супрацоўнікаў агенцтваў. І гэта дасць кожнаму спецыялісту магчымасць правільнага правядзення здзелкі.
Дзіяна Роніна
Наводзіць парадак — з розумам.
Міжнародная спецыялізіваная выстаўка жыллёва-камунальнай гаспадаркі пройдзе ў Мінску.
