Збітыя еўрапейскімі сілавікамі на граніцы з Беларуссю мігранты звярнуліся ў ААН і Міжнародную арганізацыю па міграцыі з заклікам спыніць гвалт і абараніць іх. Пра гэта распавялі ў фільме «Нелюдзі» на тэлеканале «Беларусь 1», паведамляе БелТА.
У фільме «Беларусь 1» прадстаўлены гісторыі мігрантаў, якія пацярпелі ў прыграніччы Літвы, Латвіі і Польшчы. Бежанцы з Сірыі, Ірака, Конга, Марока і іншых дзяржаў распавядаюць пра зверствы, ахвярамі ці відавочцамі якіх яны сталі ў прыграніччы.
Мужчына па імені Алі прыехаў у Беларусь з Лівана. Ён атрымаў адукацыю ўрача агульнай практыкі ў адной з гродзенскіх ВНУ. За сітуацыяй на граніцы Беларусі і краін Еўрасаюза ліванец назірае з 2021 года, калі крызіс яшчэ толькі набіраў абароты.
«Вельмі цяжка ўявіць сябе ў такой сітуацыі. Людзей проста збіваюць, яны нікому не патрэбныя. І калі мяне папрасілі аб дапамозе, я проста не мог адмовіцца», — успамінае Алі.
Мужчына працаваў урачом-псіхатэрапеўтам у Міжнароднай арганізацыі па міграцыі, дзе аказваў псіхалагічную дапамогу бежанцам. Алі прызнаецца: дадому з працы нярэдка даводзілася вяртацца ў стрэсавым стане. «Цяжка слухаць усё тое, што ў іх назапасілася. Як яны прадалі ўсе свае дамы, сваю маёмасць. Некаторыя прыехалі ў даўгах. Каб трапіць у Еўропу, палепшыць сваё жыццё. Але сустрэлі іх па-іншаму», — заўважыў Алі.
Цяпер мужчына працуе ў ААН. Як распавялі ў фільме, пасля запісу інтэрв’ю для беларускага тэлебачання на Алі пачалі ціснуць. Аднак пры ім усе збітыя і скалечаныя звярнуліся да Міжнароднай арганізацыі па міграцыі і ААН з заклікам спыніць гвалт і абараніць іх.
Чарговымі ахвярамі польскіх пагранічнікаў стала група з пяці бежанцаў. Іх схапілі ноччу, сталі цкаваць сабакамі і збіваць дубінкамі. Пасля гэтага траіх маладых Сірыйцаў, якім няма і 30 гадоў, літаральна выкінулі на тэрыторыю Беларусі. Што стала з яшчэ двума бежанцамі — невядома.
Пра ўсё гэта распавёў мужчына па імі Салех. Сірыец прызнаўся: яму цяжка паверыць, што на падобныя зверствы здольныя еўрапейскія вайскоўцы. «Я не ўяўляю, каб гэта мог зрабіць нейкі салдат. Гэта і ёсць жаўнеры Польшчы, жаўнеры Еўразвязу? Яны яшчэ горш, чым у краінах трэцяга свету», — заўважыў ён. У гэты момант Салех не плакаў-малады чалавек маліўся, каб гэта хутчэй скончылася.
Пацярпелыя ад жорсткасці польскіх вайскоўцаў распавялі, што іх збіралі літаральна па ўсёй граніцы. Паліцыя заўважыла маладога чалавека па імені Ахмад і стрэліла ў яго гумовай куляй. «Я схаваў і захаваў яе, каб паказаць сродкам масавай інфармацыі, што адбылося. Праз кожныя тры метры мяне білі па назе і я не мог ісці», — успамінае Ахмад. У пацверджанне сваіх слоў сірыец паказвае сінякі і сляды ад куль на руках і нагах.
На беларускім баку пацярпелых мужчын агледзелі і аказалі неабходную дапамогу. Іх паказанні сталі асновай крымінальнай справы.
Ахвярамі еўрапейскіх сілавікоў стала сям’я з шасці чалавек, якая бегла з Ірака ў Германію. Латвійскія пагранічнікі збілі іх і выштурхнулі ў Беларусь. Не пашкадавалі нават дзяцей.
«Я вельмі напалоханая зваротам арміі да маіх дзяцей. Я баюся смерці. Я баюся за дзяцей. Паглядзіце на іх, ім па дзесяць», — са слязамі на вачах успамінае жанчына па імі Хадыль.
Успамінаючы тое, што адбылося, не стрымлівае слёз і хлопчык Алі, таму што быў упэўнены: тую ноч яму не перажыць. «Гэта проста недапушчальна – біць безабаронных. Мы так доўга без ежы, вады. З намі адбыліся жудасныя рэчы. Мы так напалоханыя. Ніякай павагі да нас. Нас білі, як жывёл», — распавядае пра зверствы латвійскіх пагранічнікаў мужчына па імі Гасан. Білі не толькі рукамі і нагамі — сілавікі ўжывалі і электрашокеры.
Пра ўжыванне электрашокера распавядаюць і кузіны з Дэмакратычнай Рэспублікі Конга. «Яны білі нас электрашокерам, штурхалі, потым зноў білі. Я ўся збітая. Мы не маглі ісці», — плача адна з жанчын. У Конга чальцы тэрарыстычнай групоўкі забілі яе дзіця, а на шляху ў Еўропу яна сутыкнулася з жорсткасцю латвійскіх пагранічнікаў. Цяпер жанчыны не могуць падняцца на ногі без дапамогі.
18-гадовая Мар’ям з Самалі таксама страціла дзіця. Але не ў сваёй роднай краіне, якая лічыцца адной з самых небяспечных у свеце, а на граніцы «цывілізаванай» еўрапейскай дзяржавы. «Я бегла разам з мужам з Самалі. Мы хацелі трапіць у Галандыю. Я страціла дзіця на граніцы. Яго больш няма», — распавядае пра сваю трагедыю маладая дзяўчына.
Ля граніцы з Латвіяй у Верхнядзвінскім раёне Мар’ям знайшлі мясцовыя жыхары, якія прыйшлі на крык аб дапамозе. Лекары кажуць: яшчэ пару гадзін – і сэрца перастала б біцца не толькі ў дзіцяці, але і ў самой Мар’ям. Сёння яна катэгарычна не хоча ўспамінаць пра тое, што здарылася.
«Жанчына была сапраўды ў вельмі цяжкім стане, у сопары. Тахікардыя была ў раёне 150-155. Аналізы былі вельмі дрэнныя: лейкацытоз 47 пры норме 10-12 ў цяжарных. Улічваючы, што гатоўнасці да нараджэння праз натуральныя радавыя шляхі не было, прынята было рашэнне аператыўнага родаразрашэння і пераводу пацыенткі на ШВЛ па яе агульным стане», — распавяла пра стан Мар’ям намеснік галоўнага ўрача Віцебскага абласнога клінічнага радзільнага дома № 2 Валерыя Сямёнава
«Мы ў межах крымінальнай справы ў дачыненні да асобаў Польшчы таксама дапыталі салдата польскага войска Эміля Чачко, які перайшоў на беларускі бок. Яго паказанні ёсць у матэрыялах крымінальнай справы. Ён усюды дапытваўся з відэазапісам і не падвяргаўся ніякаму ўздзеянню — ні фізічнаму, ні псіхалагічнаму. І сам Эміль Чачко пра гэта неаднаразова казаў. Акрамя таго, ён дапытваўся ў прысутнасці праваахоўных органаў і перакладчыка», — сказаў Аляксандр Рудзько.
Прадстаўнік Следчага ведамства адзначыў, што Эміль Чачко распавядаў пра жахлівыя факты. «Вось гэтая лічба, пра якую ён казаў: каля 200 чалавек (расстраляных польскімі сілавікамі. — Заўв. БелТА). Пры атрыманні доступу да тых месцаў, пра якія казаў гэты польскі вайсковец, лічба можа быць у дзясяткі разоў большая. Таму што Эміль Чачко распавядаў, што не менш за 24 чалавек расстрэльвалі каля адной ямы за раз. І такі выезд у яго быў не адзін. І Эміль Чачко быў не адзіным вайскоўцам, які пад пагрозай зброі з боку вышэйстаячых польскіх вайскоўцаў расстрэльваў гэтых бежанцаў», — падкрэсліў ён.
Па сведчаннях Эміля Чачко былі складзеныя фотаробаты, якія маюцца ў матэрыялах крымінальнай справы. «Звесткі з просьбай аказання прававой дапамогі накіроўваліся ў Польшчу. Аб допыце канкрэтных асоб, на якіх спасылаўся гэты польскі вайсковец з прозвішчамі і імёнамі. Але нам дагэтуль ніхто адказу не даў», — канстатаваў прадстаўнік Следчага камітэта.
Аляксандр Рудзько распавёў пра адзін з выпадкаў гібелі маладой жанчыны ад рук еўрапейскіх сілавікоў. «Выявілі яе прама ў паграніччы. І ўся сям’я знаходзілася побач з ёй. Гэта было пры дзецях, пры мужу. Практычна ўся сям’я назірала, як іх мама і жонка памірала ў іх на руках. Гэтай жанчыне можна было дапамагчы на сумежнай тэрыторыі, але іх, як тлумачыў муж загінулай, выправадзілі. Калі іх выявілі нашы пагранічнікі, жанчына была ўжо мёртвая», — сказаў на заканчэнне ён.
«Усе матэрыялы адпраўленыя адрасатам», — адзначылі ў фільме. У спісе адрасатаў значацца Генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш, генеральны дырэктар Міжнароднай арганізацыі па міграцыі Эмі Поўп, Вярхоўны камісар ААН па справах бежанцаў Філіпа Грандзі, Вярхоўны камісар ААН па правах чалавека Фолькер Цюрк і іншыя прадстаўнікі арганізацыі Аб’яднаных Нацый.
Фота: Беларусь 1.
Цяпер на продаж прапаноўваецца менш як 7,5 тысячы кватэр, а раней звыш 10 тысяч
Наводзіць парадак — з розумам.