Талент свацці ў Савельеўны прарэзаўся нечакана, а ўсё таму, што да сэрца прыняла развод суседзяў. Спакойны і гаспадарчы Пётр часта заходзіў да іх па-суседску, а яго жонка Таня нібыта і добрая, але воплескі менавіта яе эмоцый былі часта чутныя праз сцяну. Пры разводзе Таццяна крычала, што ненавідзіць мужа, і кляла яго апошнімі словамі.
Усім пад’ездам спачувалі Пятру, а калі гаварылі пра Таню, круцілі ля скроні: «Нервовая». Нават пайшлі ў сведкі, пацвердзілі залішнюю эмацыйнасць жанчыны. У выніку Пётр адсудзіў аднапакаёвую кватэру, а Таццяна з дзецьмі пераехала ў палутарку.
Савельеўне было шкада, што Пётр з’ехаў у іншы раён, але ён заязджаў да былых суседзяў пагаварыць «за жыццё». І жанчыне прыйшла ідэя: «Аня, суседка з чацвёртага паверха, ужо тры гады ўдава. Чаму б ім не сысціся?»
Яна падкінула ідэю Пятру: «Аня — гэта не Таня, будзеце жыць добра».
Пётр пагадзіўся, але перш чым пагаварыць з Аняй, грунтоўна абдумаў пытанне i параіўся з усімі былымі суседзямі. Людзі падтрымалі: «Аня — жанчына самастойная, спакойная».
Пётр і сам ведаў. Ён памятаў іх сумесную сустрэчу Новага года. Кватэра Ані і Сашы паверхам вышэй, дакладней — прама над галавой Пятра. Ён ніколі не чуў, каб там шумелі або сварыліся. Пры жыцці Сашы іх сем’і былі раўназначныя: па складзе, узросце, дастатку. У год засялення Аня з Сашам узялі з сабой талеркі з закускай, шампанскае, дзяцей і спусціліся да іх сустракаць Новы год.
Стол быў накрыты, усе чакалі, калі праб’юць куранты. Хвілінная стрэлка павольна паўзла па цыферблаце, не паддаючыся падштурхоўваючым поглядам гасцей і гаспадароў. Тост за стары год, віншаванне Прэзідэнта, стрэлкі сышліся, урачыстасць моманту...
Аня кажа тост: «З Новым годам! Шчасця, здароўя, кахання!» Пацалунак дзеткам, пацалунак мужу: «Сашуля, хай спраўдзяцца твае жаданні!» Яна ніяк не чакала, што гэта агаломшыць Пятра і Таццяну. Суседзі і іх дзеці застылі, як пры гульні «Мора хвалюецца раз...»
— Бачыш, як жонка мужа віншуе! — павярнуўся да жонкі здзіўлены Пётр.
— Ды каб я цябе пацалавала... каб ты ... — Таня выдала такі паток ліхіх пажаданняў мужу ў момант пачатку новага года, што ў гасцей літаральна адвіслі сківіцы. Бо да гэтага моманту было ўсё добра. Здымаючы няёмкасць, Саша прапанаваў тост і перавёў размову ў іншае рэчышча. Праз гадзіну ўсе смяяліся. Дома Саша і Аня пагаварылі аб дзіўных адносінах суседзяў і забыліся.
Аня таксама ўспомніла гэты выпадак і на ўгаворы Савельеўны абдумаць пытанне замужжа пагадзілася: «Так, хутчэй за ўсё, у разводзе вінаватая Таня».
Пётр патэлефанаваў Ані, пагаварылі, пагулялі па парку. Распісаліся. Злучалі лёсы ўсвядомлена, па-даросламу: абмеркавалі пытанні сумеснага пражывання, бюджэт. У агульную касу на харчаванне вырашылі ўносіць роўныя сумы, і кожны асабістым прыбыткам распараджаецца, як хоча.
Пётр пераехаў да Ганны, сваю аднапакаёвую здаў унаём. Мужчына прыехаў з дарожнай торбай і паклаў на стол дзве тысячы рублёў: «Усе мае зберажэнні». Аня ўсміхнулася і на наступны дзень з мужам паехала на рынак — мяняць яго экіпіроўку. Ужо вельмі яго адзежка выявілася заношанай.
У кажуху і норкавой шапцы Пётр свяціўся ад шчасця, такую раскошу ніколі б сабе не дазволіў. Аддадзеныя грошы ўжо лічыў страчанымі — жонцы аддаў. А тут такі падарунак, лічы — грошы вярнуліся. Не чакаў, што Аня іх на яго выдаткуе.
Схадзіў з новай жонкай у тэатр, трымаючы яе пад руку і горда пазіраючы па баках: «Хай знаёмыя паглядзяць!» Дзеці Ганны ўжо з’ехалі вучыцца, дзеці Пятра таксама былі прыстроеныя. Дачка працавала прыбіральшчыцай, а сын вучыўся на сантэхніка.
Пётр быў шчаслівы, задаволены новым жыццём, нават прынёс Ані кулёчак цукерак, чым здзівіў яе і крануў. Праўда, здзівіў кулёчак, згорнуты з чвэрці газеты. Як газета аказалася ўпаковачным матэрыялам у краме?
Пётр стараўся, бегаў у краму, выносіў смецце і... штодня зашываў дзіркі у сваіх старых шкарпэтках. Убачыўшы гэта, Аня купіла яму пяць пар новых. Але на наступны дзень ён зноў зашываў тыя ж.
— Вазьмі новыя, — параіла Аня.
— Хай новыя паляжаць, — прабубніў Пётр, — зашыю, гэтыя на дзень даўжэй праносяцца.
Такая эканомія пацешыла:
— Ну-ну...
Па вечарах Пётр, стоячы перад сваёй тумбачкай на каленях, пералічваў схаваныя там у гэтым месяцы грошы, а трыццатага чысла кудысьці з імі знікаў. Аня пацікавілася, у якім банку ён захоўвае грошы.
Аказалася, Пётр не давярае банкам, мае ўласны банк «Шкляны трохлітровы слоік» у гаражы пад хламам. Аню здзівіла наяўнасць гаража, суседзі пра яго не чулі. «Я купіў яго таемна, — горда сказаў Пётр, — Таня не ведала».
Ён ганарыўся сваім талентам эканоміць. Тані на ўтрыманне дзяцей ён вылучаў мізэрную суму, астатнія грошы хаваў на «чорны дзень». «Вось чаму Таццяна з ім скандаліла, — здагадалася Аня. — Бо ў іх двое дзетак, а ён хаваў заробак ад сям’і».
Пётр перад разводам швейную машынку жонкі схаваў у сваім сакрэтным гаражы. Цяпер ён прапанаваў Ані перавезці гэтую машынку ў яе кватэру. Чакаў, што тая ўзрадуецца. Але Аня катэгарычна адмовілася.
«А куды мне яе падзець?» — разгубіўся Пётр. «Вярні Тані», — паціснула плячыма Аня. Адказ увёў Пятра ў ступар: «Як гэта — вярні!» Мужчына задумаўся: «Аня не эканомная. Іншая б узрадавалася прыбытку ў дом, а яна — „вярні Тані“. І на харчаванне зашмат марнуе. Калі жыў адзін, марнаваў менш. Вось калі б траціць грошы як раней, а жыць, як цяпер, шчасце было б поўным».
З гэтага дня ненаедны чарвяк пасяліўся ў яго мозгу і стаў грызці: «Штомесяц не дакладваеш у „слоік“, за год не дакладваеш...» Назойлівая думка прычапілася, як зараза, і грызла, грызла... Ён усё жыццё эканоміў. «Гэтыя „аглаеды“ (дзеці і жонка) усё перавядуць на ўнітаз», — апраўдваў ён сябе за заробак, які «зажылiў».
Каб сям’я зводзіла канцы з канцамі, ездзіў у выхадныя за грыбамі, яблыкамі або бульбай у калгас, на рыбалку. "Здабытчык!«— хваліла яго Савельеўна, калі ён ішоў з торбамі, і суседзі падтаквалі.
«Грошыкі любяць падлік, — казаў ён жонцы, калі тая абуралася недахопу сродкаў, — эканомней трэба быць, эканомней». Усё было класна, толькі думка «марнаваць як мага менш» неадступна свідравала мозг. Мучыўся, не ведаў, як пагаварыць з Аняй. Памучыўшыся тыдзень, загаварыў аб эканоміі ў харчаванні. Аня здзівілася:
— Ты прапануеш варыць пяцілітровы рондаль баршчу на касцях на тыдзень, а навошта? Мы можам дазволіць сабе нармальнае харчаванне.
— Больш зэканомім, — не сунімаўся Пётр.
Аня адмахнулася і занялася сваімі справамі. Пётр не супакоіўся, прыступіў да пошуку шляхоў эканоміі. «Слоiк» патрабаваў больш грошай. Звярнуў увагу на пакеты цукру ў стале. Ідучы ў краму за прадуктамі, паклаў пакет у сумку, а вярнуўшыся, дастаў як набыты. Радасцю стала вяртанне ў асабісты кашалёк некалькіх рублёў з агульных грошай. Выхад быў знойдзены!
Нядзеля была марознай. Па нядзелях Лёня, сын Пятра, прыязджаў да бацькі абедаць, так як Пётр яму грошай не даваў, матывуючы, што Таня патраціць на сябе.
— Чаму без шапкі? — спытала Аня хлопца.
— Згубіў, — адказаў ён і пацёр чырвоныя вушы.
— Купі дзіцяці шапку, — звярнулася яна да мужа.
— Я яму ў тым годзе купляў, хай не губляе, — насупіўся Пётр.
— Якая ў цябе была шапка, Лёня?
— Вязаная.
Аня павярнулася да мужа:
— Дык купі яшчэ адну вязаную, усяго дзясятку каштуе.
Пётр надзьмуўся і зазбіраўся на рынак.
— І прадукты купі, — працягнула cпіс: курыца, кілаграм рыбы, трыста грамаў сыру.
Пётр вярнуўся хутка, задаволены, выклаў пакупкі: шапку, сала, сала вэнджанае і кілаграм масла.
— Дзе курыца? — спытала Аня.
— Сала танней. Звары боршч з салам, я варыў, — затаптаўся на месцы Пётр.
— А навошта масла кілаграм?
— Таннае было, пра запас. Засталося два рублі, табе аддаць або на цыгарэты хай застануцца? — вочы мужчыны паддобрывалі.
З спартыўнай цікавасці Аня спытала:
— Хочаш адступіць ад бюджэту? Грошы на прадукты з агульнай касы, туды ж кладзём рэшту. Цыгарэты ты купляеш за свае грошы, я за свае — дробязі для сябе. Не пакладзеш рэшту, тваіх грошай у касе будзе менш. Змовy парушым.
— Гэта плата за ногі, што на рынак хадзіў! — парыраваў Пётр на поўным сур’ёзе.
У Ані гэтая размова абудзіла цікаўнасць:
— Тады хто будзе плаціць мне за тое, што я гатую і мыю бялізну?
Аня не крычала, як Таня, а ўсміхалася. Пётр увесь сцяўся, захацелася павысіць голас, але ён губляўся ад пытанняў, якія б’юць у кропку, ад цікаўных вачэй і смяшынкі ў кутках вуснаў. Яго чыталі, як кнігу. Злосна адказаў:
— Я не бачыў, каб ты мыла адзежу.
Аня адказала:
— Тады пакажы, што з рэчаў бруднае?
Пётр засумаваў, цяпер яму здавалася, што яго Таня ў параўнанні з Аняй — анёл. Лёня даеў суп і хлебам вадзіў па талерцы, на дарослых увагі не звяртаў.
Аня падала талерку варэнікаў: шкада хлапчука.
Калі Лёня сышоў, спытала:
— Чаму ты не даеш ім грошай, у цябе ж іх дастаткова.
— Прап’е Таня.
— Мы не заўважалі, каб яна піла.
— Вы не заўважалі — я заўважаў, — агрызнуўся Пётр. І пайшоў у спальню.
Раніцай Аня выглянула пажадаць мужу добрага дня і ўбачыла, што ён сыходзіць з поўным пакетам. «Такая ссабойка?» — здзівілася яна. Пайшла на кухню і асалапела ад зiяючай пустэчы вядра, яшчэ ўчора напоўненага цыбуляй. Знікла дзве пачкі цукру і пачак грэчкі...
Рашэнне было простым. Папрасіла кватарантаў Пятра з’ехаць. Патэлефанавала сяброўцы, старшыні жыллёва-камунальнай арганізацыі:
— Выручы, пасялі мужчыну ў інтэрнат на месяц.
— Ці не мужа? А то ты гэта можаш! Калі мужа — не стану.
— Знаёмаму трэба, — схлусіла Аня.
Стараючыся нічога не забыць, сабрала рэчы Пятра. Ведаючы яго скрупулёзнасць, паклала прадуктаў роўна на суму, якая засталася на пражыванне да канца месяца, кашалёк з яго грашыма з тумбачкі. Ключ ад пакоя ў інтэрнаце адвезла яму на працу, працягнула з запіскай:
— Адрас. Пажывеш пакуль там, пражыванне аплаціла. Рэчы і прадукты ўжо адвезла туды. Кватарантаў папярэдзіла, на працягу месяца выселяцца. Не прыходзь і не тэлефануй. На развод падасі сам.
— Гэта яшчэ што? — Пётр злосна схапіў яе за руку.
— Не магу ўявіць, як мужчына з дому цыбулю выносіць.
— Я не браў!
Яшчэ доўга Пётр хадзіў па агульных знаёмых і прасіў: «Пагаворыце з ёй! Так добра жылі, ні разу не пасварыліся, чаму выселіла?»
Умець праводзіць вольны час цікава і з карысцю — свайго роду талент.
Пакуль у продажы ў асноўным расада кветак, лекавых і духмяных раслін, дэкаратыўных кустоў, а таксама клубніц, суніц і «суніц-клубніц».
Зарадныя станцыі для электрамабіляў, дыстанцыйны заказ ежы, зоны адпачынку.
