Калегі-вучоныя прызнаюцца, што крыху зайздросцяць супрацоўнікам менавіта гэтага інстытута Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. А ўсё таму, што іх імёны ведаюць у розных кутках краіны, што іх праца скіраваная не толькі на вывучэнне пэўнага аспекту рэчаіснасці, але непасрэднае жыццё нашага народа. Ды і, па сутнасці, беларусаў як нацыі і Беларусі як краіны, магчыма, не існавала б, калі б не руплівая праца даследчыкаў жыцця і культуры нашых земляў, якія актыўна вандравалі, запісвалі, вывучалі нас у канцы ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя і ўжо тады заклалі асновы беларускай этнаграфіі, фалькларыстыкі і — шырэй — антрапалогіі.
Так, Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы НАН Беларусі адсвяткаваў сваё 60-годдзе. Натуральна, адсвяткаваў, сабраўшы калег і паплечнікаў з нашай краіны і замежжа на вялікай міжнароднай канферэнцыі «Традыцыі і сучасны стан культуры і мастацтваў». Гэты прадстаўнічы навуковы форум прайшоў у НАН ужо восьмы раз.
Сёння культуру часта называюць стратэгічным рэсурсам развіцця краіны, дзяржавы, нацыі. Менавіта нашы карані, адметнасці светапогляду і ладу жыцця, нацыянальная кухня і песні, строі і танцы робяць нас самімі сабой, фарміруюць адметнасці духоўнага жыцця. А гэта асабліва важна ў часы глабалізацыі. Незаўважна праламляючыся ў іншыя сферы, элементы нацыянальнага ўплываюць і на развіццё эканомікі, дабрабыт і — адпаведна, фарміруюць будучыню краіны. А сёння, у час асаблівай цікавасці да этнічнай культуры, вельмі важна мець арыенцір, тую грунтоўную базу, якая застанецца. Назаўжды. І за 60 гадоў працы Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы сабраў сапраўды грунтоўныя калекцыі і архівы, падрыхтаваў і выдаў прынцыпова важныя зборнікі і манаграфіі. У якасці прыкладаў, што асабліва ўражваюць, — багаты збор Музея старажытнабеларускай культуры, які існуе пры інстытуце, 30-томны праект «Беларуская народная творчасць», адзначаны Дзяржаўнай прэміяй краіны, даследаванні па гісторыі тэатра, кіно, музыкі.
Таму і не дзіўна, што, каб павіншаваць інстытут з юбілеем, на ўрачыстае пасяджэнне завіталі высокія і званыя госці.
Старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, член-карэспандэнт НАН Міхаіл МЯСНІКОВІЧ:
— Гэтая канферэнцыя і юбілей, што мы святкуем, вельмі знакавыя для развіцця навуковага, гістарычнага і культурнага патэнцыялу краіны і сусветнай супольнасці. Сёння нам вельмі важна клапаціцца пра развіццё нацыянальнай культуры, мовы і літаратуры, вельмі далікатна і з павагай ставіцца да замежных культур. Інтэграцыйныя працэсы, глабалізацыя ў такім выпадку будуць садзейнічаць развіццю нас як нацыі. Канферэнцыя дае магчымасць абмяняцца думкамі, гэта вельмі карысна ў навукова-даследчай працы. Асабліва істотная яна сёлета, у год, які ў нашай краіне аб'яўлены Годам навукі.
Старшыня Прэзідыума НАН Беларусі акадэмік Уладзімір ГУСАКОЎ:
— Гаворачы пра навукоўцаў, якія працуюць у Інстытуце мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору НАН, нельга не адзначыць іх сумленнасць, асабліва моцную сувязь з роднай зямлёй, народам, самаадданасць. Сапраўднымі зоркамі, прыкладамі прынцыповасці з'яўляюцца цяперашнія і колішнія супрацоўнікі інстытута. Можна згадаць імёны Рычарда Смольскага, Аляксандра Лакоткі, Зінаіды Мажэйкі, Яўгена Сахуты, Таццяны Мдзівані, але гэты шэраг будзе доўжыцца і доўжыцца.
Намеснік міністра культуры Аляксандр ЯЦКО:
— За многія гады ўстанавіліся трывалыя сувязі паміж Міністэрствам культуры і Інстытутам мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. Яго супрацоўнікі актыўна ўдзельнічаюць у фарміраванні навуковага падмурка, на якім сёння грунтуюцца працэсы развіцця нацыянальнай культуры. Даследаванні вучоных, накіраваныя на абагульненне творчага досведу нашых архітэктараў, дзеячаў дэкаратыўна-прыкладнога, выяўленчага, музычнага, тэатральнага і іншых відаў мастацтва, дапамагаюць вызначаць арыенціры культурнага развіцця. Важныя таксама напрацоўкі ў галіне вызначэння нацыянальнай ідэнтычнасці і самабытнасці народа, пошуку падыходаў да вывучэння гісторыка-культурных каштоўнасцяў.
Марына ВЕСЯЛУХА
Фота Юрыя ІВАНОВА
На прасторах яе вялікасці кнігі.
