З будучага года змяняецца парадак налічэння бальнічных. І тут ёсць некалькі істотных змяненняў. Найперш мінімальная выплата па бальнічным вырасце ў тры разы. Гэта актуальна для тых работнікаў, якія выплачвалі ўзносы ў ФСАН менш за шэсць месяцаў, бо ў іх асобны парадак падліку дапамогі па часовай непрацаздольнасці. Для тых, у каго стаж работы складае дзесяць і больш гадоў, 100 % сярэднядзённага заробку будзе налічвацца з першага дня бальнічнага. Для астатніх — 80 %. А перыяд для падліку сярэднядзённага заробку вырасце з шасці да 18 месяцаў.
Як адзначыла кіраўнік Фонду сацыяльнай абароны насельніцтва Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Юлія БЕРДНІКАВА, з 1 студзеня 2024 года чакаецца шэраг навацый па пытаннях прызначэння і выплаты дапамог па часовай непрацаздольнасці, цяжарнасці і родах. У 2022 годзе на выплату ўсіх відаў дапамог з бюджэту фонду было накіравана 4,4 мільярда рублёў, што складае каля 21 % у расходнай частцы бюджэту фонду.
У структуры расходаў на ўсе віды дапамог бальнічныя складаюць каля 40 %, або 1,8 мільярда рублёў. Менавіта столькі было накіравана з ФСАН на фінансаванне бальнічных у 2022 годзе. Сёлета з улікам росту заработных плат на выплату згаданых відаў дапамог запланавана каля 2,2 мільярда рублёў.
— З 1 студзеня 2024 года рашэннем Урада № 945 павысіцца ўзровень сацыяльных гарантый грамадзян па выплаце дапамог па часовай непрацаздольнасці і па цяжарнасці ды родах, — падкрэсліла Юлія Берднікава.
Дадзеная навацыя актуальная для людзей, якія ўладкаваліся на работу нядаўна, скажам, пасля заканчэння навучальнай установы (акрамя маладых спецыялістаў), і калі перыяд выплаты ўзносаў у ФСАН складае ў іх менш за шэсць месяцаў.
Для іх з будучага года павысіцца мінімальны памер бальнічных і ён будзе вылічвацца з памеру мінімальнай заработнай платы, якая на сёння складае 554 рублі. Цяпер мінімальны памер дапамогі па часовай непрацаздольнасці вылічваецца ў памеры 50 % бюджэту пражытковага мінімуму, а гэта 176 рублёў.
— Калі чалавек, які працуе менш за шэсць месяцаў, захварэў і яго хвароба доўжылася 30 дзён, то ён атрымае дапамогу па непрацаздольнасці ў памеры 554 рублі. Сёння гэтая сума складае 176 рублёў, — прыводзіць прыклад Юлія Берднікава. — Такім чынам мінімальны памер аплаты часовай непрацаздольнасці вырасце фактычна ў тры разы.
Ён вырасце для работнікаў, якія працуюць дзесяць і больш гадоў.
— Для грамадзян, якія выплачваюць узносы ў ФСАН дзесяць і больш гадоў, памер дапамогі па часовай непрацаздольнасці будзе вылічвацца з першага дня ў памеры 100 % сярэднядзённага заробку. У тых грамадзян, у якіх працягласць выплаты ўзносаў у бюджэт фонду меншая за дзесяць гадоў, бальнічны будзе вылічвацца ў памеры 80 % сярэднядзённага заробку для ўсёй працягласці выпадку непрацаздольнасці, — тлумачыць кіраўнік фонду.
Нагадаем, што сёння формула разліку іншая. Яна не залежыць ад працягласці выплаты ўзносаў у ФСАН і адзіная для ўсіх катэгорый грамадзян. Цяпер кампенсуецца 80 % сярэднядзённага заробку з 1 да 12 дня хваробы, а далей, з 13-га дня, — 100 %.
Павялічыцца памер сярэднядзённага заробку, які прымяняецца для разліку бальнічных. У новых умовах у яго будуць уключацца ўсе налічэнні і выплаты, на якія разлічваюцца ўзносы ў ФСАН. Нагадаем, што ў бюджэт фонду на сацыяльнае страхаванне выплачваецца 6 %, і ўсе выплаты, на якія яны налічаюцца, будуць удзельнічаць у формуле разліку сярэднядзённага заробку. Пакуль жа пры вылічэнні сярэднядзённага заробку не ўлічваюцца такія разавыя выплаты, не звязаныя з выкананнем працоўных абавязкаў, як матэрыяльная дапамога і дапамога на аздараўленне.
Наступная навацыя — бальнічныя будуць выплачвацца толькі па асноўным месцы работы, але з улікам заробку ва ўсіх наймальнікаў, у тым ліку і былых.
— Калі чалавек хварэў, ён прадстаўляе лісток непрацаздольнасці па асноўным месцы работы і асноўны работадавец прызначае бальнічны. Пры гэтым фонд работадаўцу дасць два параметры: працягласць выплаты ўзносаў у бюджэт фонду і памер сярэднядзённага заробку, бо функцыю вылічэння дапамогі ў новых умовах са студзеня 2024-га на сябе бярэ Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва, — тлумачыць Юлія Берднікава. — І разлік будзе весціся не толькі па асноўным месцы работы, але і па ўсіх іншых дзеючых месцах работы, а таксама папярэдніх, калі яны трапляюць у разліковы перыяд.
Акрамя таго, у новых умовах права на бальнічны будзе вызначацца па ўсіх месцах работы. Калі ў вас некалькі месцаў работы, неабходна, каб перыяд непрацаздольнасці быў адлюстраваны па кожным з іх — як па асноўным, так і па сумяшчальніцтве. Калі атрымаецца так, што па асноўным месцы работы вы знаходзіліся на бальнічным, але па сумяшчальніцтве выконвалі працоўныя функцыі, дапамога па часовай непрацаздольнасці не будзе выплачана, бо ў гэты перыяд вы не страцілі заробак цалкам.
Будзе пашыраны разліковы перыяд сярэднядзённага заробку. Цяпер бальнічны вылічваецца толькі па дзеючым месцы работы і ў разліковы перыяд сярэднядзённага заробку ўваходзіць заробак за шэсць каляндарных месяцаў. У новых умовах разліковы перыяд пашырыцца да 18 каляндарных месяцаў, што будуць папярэднічаць кварталу, у якім наступіў выпадак часовай непрацаздольнасці. І ў гэтых 18 месяцах будзе ўлічаны заробак па ўсіх месцах работы грамадзяніна.
— Дадзеныя змяненні абумоўленыя тым, што мы хацелі знізіць нагрузку на бізнес па адміністраванні і вылічэнні дапамог па часовай непрацаздольнасці і перш за ўсё выключыць тое мноства памылак, якія дапускаюць бухгалтарскія службы, — кажа кіраўнік фонду.
З будучага года кожны работадавец будзе абазначаць перад фондам выпадак часовай непрацаздольнасці свайго работніка і запытваць інфармацыю па двух параметрах. Першы — памер сярэднядзённага заробку, які будзе вылічаны ў аўтаматызаваным рэжыме на падставе даных персаніфікаванага ўліку (а ён вядзецца па кожным працуючым грамадзяніне з 1 студзеня 2003 года). Другі — працягласць выплаты ўзносаў у бюджэт фонду. Калі ён большы за дзесяць гадоў, работніку кампенсуецца 100 % страчанага заробку, калі меншы — 80 % страчанага заробку.
— Формула спрасцілася, разлік будзе адбывацца з боку Фонду сацыяльнай абароны, а значыць, выключаецца памылка, бо мы стаім на варце абароны правоў грамадзян, — падкрэсліла Юлія Берднікава.
У мабільным дадатку фонду, што даступны з лютага бягучага года, можна атрымаць інфармацыю пра выплаты, на якія былі налічаны ўзносы ў бюджэт фонду. Такім чынам можна паглядзець усе выплаты за 18 месяцаў, адлюстраваныя ў асабовым рахунку, і самастойна разлічыць памер дапамогі. А з 2024 года можна будзе праз дадатак самастойна разлічыць сярэднядзённы заробак. А таксама даведацца і пра другі складнік для разліку бальнічнага — працягласць выплаты ўзносаў у бюджэт фонду на дзяржаўнае сацыяльнае страхаванне.
Алена КРАВЕЦ
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
