Арганічнае земляробства бярэ пачатак у глыбіні стагоддзяў. Па сутнасці, да з'яўлення хімічных угнаенняў і пачатку іх масавай вытворчасці, земляробства было экалагічна чыстым.
Адно толькі рыхленне глебы дазволіць скараціць паліў у тры разы. У чым жа тут сакрэт? Аказваецца, з рыхлай глебы вада выпарваецца значна больш павольна. А ў цяжкай, ды яшчэ пакрытай шчыльнай скарынкай зямлі ўтворацца так званыя капіляры, па якіх вада лёгка паднімаецца ўгару і знікае практычна ўмомант. Пры рыхленні такія каналы разбураюцца, і вільгаць даўжэй застаецца ў глебе. Да таго ж рыхлая глеба лепш прапускае ваду пасля дажджоў і паліву.
Вораг майго ворага — мой сябар
Калі на раслінах з'явілася тля, не варта хапацца адразу ж за сродкі для апырсквання, а лепш пачакаць пару тыдняў: за гэты час сад цалкам могуць наведаць насякомыя-памагатыя, якія знішчаць шкоднікаў. Напрыклад, божая кароўка і яе лічынкі штодня з'ядаюць каля 150 тлей. Залатавочка — таксама жаданы госць у садзе: адна лічынка гэтага насякомага на працягу трох тыдняў здольная вынішчыць да 500 тлей! Каб прыцягнуць натуральных ворагаў насякомых-шкоднікаў, вырошчвайце на ўчастку як мага больш дзікіх раслін і не забудзьцеся пра «гасцініцы» для насякомых і хаткі для птушак. А вось на выкарыстанне хімікатаў у эказемляробстве накладзена жорсткае табу.
Пад пластом мульчы, гэта значыць укрыцця з саломы, лісця, драўнянага пілавіння, няспелага кампосту або тонкага пласта скошанай і падсушанай газоннай травы, глеба застаецца цёплай, вільготнай і рыхлай. Урадлівасць павялічваецца, а рост пустазелля, наадварот, прыгнятаецца. Падобнага эфекту можна дасягнуць і з дапамогай нятканага матэрыялу — спанбонду, або агравалакна. Ім засцілаюць градку і толькі пасля таго высаджваюць культурныя расліны. Для гэтага ў патрэбных месцах робяць крыжападобныя надрэзы. Праўда, пад нятканым матэрыялам павышэння ўрадлівасці глебы чакаць не даводзіцца, затое ў пустазелля практычна не застанецца шанцаў вырвацца на волю.
Замест таго каб весці пастаянную вайну з гэтымі слізкімі стварэннямі, абзавядзіцеся раслінамі, якія не абуджаюць у шкоднікаў апетыт. Да такіх адносяцца, напрыклад, манжэтка, бадан, ворлік, аканіт, півоня, астыльба, лаванда, герань і дэкаратыўная трава. А вось хосты, вяргіні, аксаміткі, рагулькі і цынія прыцягваюць смаўжоў як магнітам. Такія «далікатэсы» пажадана вырошчваць у гаршках на тэрасе або высаджваць у адкрыты грунт толькі тады, калі яны ўжо дастаткова вялікія і моцныя.
Бражкі і настоі на аснове некаторых відаў пустазелля адпужваюць насякомых-шкоднікаў і спрыяюць росту культурных раслін. Бражка на крапіве дзейнічае як угнаенне, хвошч палявы выкарыстоўваюць для барацьбы з паршой і іржой, піжма дапамагае супраць тлі. Для падрыхтоўкі чарадзейных зёлак 1 кг свежай травы заліваюць 10 л вады і ставяць на сонца. Праз 14 дзён настой будзе гатовы. Для падкорму раслін разводзяць 1 л настою ў 10 л вады для палівання. Для барацьбы са шкоднікамі апырскваюць расліны растворам настою, разведзеным у вадзе ў суадносінах 1:20.
Кампост — «паліва» для раслін
Шматлікія мікраарганізмы ператвараюць здробненыя садовыя і кухонныя адходы ў багаты на пажыўныя рэчывы перагной, у ім жа размнажаюцца і многія карысныя насякомыя. Для кампаставання адходаў спецыялісты рэкамендуюць падрыхтаваць адразу дзве ёмістасці: адну — для свежай і паўперапрэлай сыравіны, другую — для спелага «прадукту». Абедзве ёмістасці павінны непасрэдна кантактаваць з глебай. Найлепшы час для ўнясення «чорнага золата» — вясна. Кампост паляпшае структуру глебы і адначасова ўгнойвае яе. Яго ўносяць у верхні пласт глебы або змешваюць з садовай зямлёй і дадаюць у ямы пры пасадцы дрэў, кустоў і травяністых мнагалетнікаў. Важна: у кампоставую кучу нельга класці апрацаваныя хімікатамі расліны, бо хімічныя рэчывы лёгка пераходзяць у кампост.
Калі ў вас ёсць вольны ўчастак з беднай на пажыўныя рэчывы глебай, пасейце ў пачатку мая маўрытанскі газон — сумесь розных лугавых траў. У дадзеным выпадку ўлетку будзе і чым палюбавацца, і чым прыцягнуць насякомых-апыляльнікаў на ўчастак. Гэтыя маленькія памагатыя як паветра патрэбныя на агародзе — для якаснага апылення агародных раслін. Нават 2 м такога газона дастаткова, каб прыцягнуць мноства карысных гасцей на градкі. А там і шчодры ўраджай не прымусіць сябе чакаць!
Ірына ТАМКОВІЧ
У парадку дня — зацвярджэнне Канцэпцыі нацбяспекі і Ваеннай дактрыны.
Фіналістка праекта «Акадэмія талентаў» на АНТ — пра творчасць і жыццё.
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
