Вось ужо некалькі гадоў запар прыхаджане круглянскага храма Святой Тройцы вырабляюць да Вялікадня велічэзныя, амаль двухметровай вышыні свечкі. На працягу года яны стаяць у спецыяльна зробленых ёмістасцях па баках ад салеі і запальваюцца падчас богаслужэнняў як сімвал агульнай малітвы. Такім чынам, прыхаджан аб'ядноўвае не толькі малітва, а і справа — разам зробленыя свечкі.
За ідэю круглянцы ўдзячны захавальнікам такой традыцыі са Столінскага раёна. Падобныя свечкі ў Беларусі рабілі ў XVІ стагоддзі ўсёй грамадой. Першымі традыцыю адрадзілі на Брэстчыне, відэазапіс працэсу трапіў на вочы прыхаджанам круглянскага храма. А паколькі сярод іх шмат творчых і ініцыятыўных людзей, традыцыя адразу ж была ўзята на ўзбраенне. Не спыніла нават тое, што майстры са Століншчыны рыхтавалі свечкі да Каляд, а тут ужо набліжаўся Вялікадзень. У Круглым дадзены факт, наадварот, зрабілі адметным. На Брэстчыне хай будзе брацкая калядная свечка, а ў Круглым — велікодная!
Кіраўнік нядзельнай школы храма Анастасія Блашко расказвае, што некалькі гадоў таму, калі толькі вучыліся справе, рабілі свечкі цэлы вечар. На гэты раз хапіла паўтары гадзіны.
У якасці рабочай пляцоўкі выкарыстоўваецца дом Дзмітрыя Андросава і яго жонкі Наталлі. Па-першае, ён прасторны, па-другое, там ёсць печка. А для якасці і хуткасці справы гэта немалаважная ўмова. Да таго ж Дзмітрый — чалавек спрактыкаваны ў пчалярных справах, у яго свой пчальнік, а галоўны матэрыял, з якога вырабляецца свечка, — воск. Паколькі тут робяць дзве вялікія свечкі і шмат маленькіх, воску патрэбна не менш за 20 кілаграмаў.
Відэа, дзе столінскія майстры завіхаюцца каля свечкі, у Круглым вывучылі дасканала. Таму няма сэнсу пераказваць тэхналогію, яна ёсць у інтэрнэце. Галоўнае — карысная справа яднае. Прыемна сабрацца, распаліць печку (трэба, каб воск увесь час быў мяккі), і рабіць разам. «Пах воску, цяпло ад печкі, гутаркі пра жыццё — у гэтым ёсць нешта ад дзяцінства, ад продкаў, — лічыць Дзмітрый.
І ўсё ж такі некаторыя адступленні ад тэхналогіі, якая існуе на Брэстчыне, ёсць. Там справай займаюцца выключна мужчыны, у Круглым да яе далучыліся жанчыны і нават дзеці.
— Вядома, што без мужчынскіх рук тут не абысціся, — адзначае Дзмітрый. — Напрыклад, трэба ўбіць крук у столь, да якога мы падвешваем жгут для свечкі — будучы кнот. Ёсць у нас і спецыяльныя дошкі для выкладвання вырабу. Яны прыблізна каля двух метраў даўжынёй. Трэба ўстанавіць сталы і пакласці на іх гэтыя дошкі. Справа, як разумееце, не жаночая. А вось размінаць воск і рыхтаваць невялікія васковыя каўбаскі, з якіх збіраецца свечка, па сілах жанчыне і нават падлетку. Вось гэтым яны ў нас і займаюцца.
Кожная свечка важыць прыкладна восем кілаграмаў. І збіраецца яна з тых невялікіх «каўбасак», якія нанізваюцца на кнот. Рабіць усё трэба хутка, бо воск застывае. Выраб жа неабходна не толькі злучыць, але і прыдаць яму правільную цыліндрычную форму, каб ён быў гладкі. Тут без сілы таксама не абысціся. Таму гэтым зноў-ткі займаюцца мужчыны.
Кнот знайсці — не праблема, але ў Круглым ёсць майстар, які спецыяльна вырабляе яго для брацкіх свечак. Віктар Тамашэўскі прызнаецца, што для яго гэта вельмі радасная і адказная справа. Кнот ён шчодра насычае воскам, каб ён добра гарэў. І так ужо прыстасаваўся, што ў яго на гэты занятак сыходзіць каля гадзіны і нават менш. На канцы жгута ён прымацоўвае круглую дзеравяшку — аснову для свечкі.
Дарэчы, захапленне традыцыяй вельмі станоўча адбілася на развіцці пчалярства ў райцэнтры. Дваццаць кілаграмаў воску для свечак — аб'ём немаленькі, таму, каб не шукаць яго, лепш мець свой. Летась да аматараў пчалярнай справы далучыўся і Віктар Тамашэўскі. Сціпла прызнаецца, што пакуль пачатковец, але ў яго вельмі добрыя настаўнікі.
У прыходзе такое захапленне толькі вітаецца. Пры храме існуе духоўна-асветніцкі цэнтр з рознымі майстэрнямі, дзе прыхаджанкі разам з дзецьмі вырабляюць сувеніры, у тым ліку дэкаратыўныя свечкі. Гэтыя сувеніры карыстаюцца попытам, храм іх прадае і такім чынам зарабляе на свае і жыхароў горада патрэбы. «Звязда» ўжо расказвала, што на атрыманыя ад рэалізацыі сувенірнай прадукцыі грошы храм купіў тэлескоп, і мясцовыя школьнікі прыходзяць сюды на практычныя заняткі па астраноміі.
Выраб брацкай свечкі збірае ўсіх прыхільнікаў старадаўніх традыцый. Пакуль ідзе работа, людзі дзеляцца ўспамінамі, жартуюць, спяваюць. У пакоі пануе атмасфера добразычлівасці, узнёсласці, вясёлага настрою.
— А інакш і быць не можа, — заўважае Анастасія Блашко. — На гэты раз прысутнічала дзесяць дарослых і некалькі дзяцей. Людзі ўсе працуюць у розных арганізацыях, але кожны знаходзіць хвіліну, каб паўдзельнічаць у агульнай справе. І гэта ўспрымаецца як нешта важнае, бо наперадзе Вялікдзень. Заўсёды вітаецца, калі прыходзяць дзеці. Яны пераймаюць вопыт і вучацца культуры паводзін. Жанчыны і мужчыны ў нас заўсёды адносяцца адзін да аднаго з павагай, ветліва. Дысцыплінуе ўжо сама справа, якой мы займаемся.
Ну а ўпрыгожыць брацкую свечку — клопат жанчын..
Нэлі ЗІГУЛЯ
Сітуацыя будзе толькі пагаршацца.
Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».