Навукоўцы з Ніжагародскага дзяржаўнага тэхнічнага ўніверсітэта імя Р. Я. Аляксеева знайшлі спосаб запусціць у эксплуатацыю беспілотны ледакол. Гэта стане магчымым дзякуючы сістэме кіравання сілавой энергетычнай устаноўкай судна ў Арктыцы, паведамляе выданне «СеверПост».
Сістэма, створаная навукоўцамі, уяўляе з сябе бартавы камп'ютар з уманціраваным аналага-лічбавым пераўтваральнікам і датчыкамі кінематычных параметраў руху для аналізу характарыстык лядовых умоў. Гэтыя датчыкі вызначаюць траекторыю, па якой рухаецца судна, яго хуткасць, а таксама час і месца, у якія адбываецца рух ледакола.
«Наша распрацоўка павялічвае хуткасць руху ледаколаў, дазваляе эканоміць паліва да 19 працэнтаў і ў перспектыве ўключыць у сябе беспілотнае суднаваджэнне», — падсумаваў выкладчык кафедры «Караблебудаванне і авіяцыйная тэхніка» Андрэй Себін.
Пры раскопках у старажытным горадзе Шымаа ў кітайскай правінцыі Шэньсі археолагі знайшлі двухметровую скульптурную выяву мужчыны з каронай на галаве. Скульптура аказалася самай буйной з шэрага іншых каменных фігур паблізу. Навукоўцы мяркуюць, што гэта партрэт правіцеля Шымаа, перадае партал news.artnet.
Гэтую і іншыя скульптуры выявілі каля падножжа піраміды, якая ўзвышалася ў цэнтры горада. Меркаваны ўзрост скульптуры — 4300 гадоў, што робіць яе адной з самых старажытных падобных знаходак.
Руіны Шымаа былі знойдзены на ўсходзе Кітая ў 1976 годзе і да апошняга часу лічыліся рэшткамі невялікага паселішча эпохі неаліту. Але ў 2018 годзе падчас раскопак у тым месцы ўдалося адшукаць горад плошчай каля чатырох квадратных кіламетраў, абнесены крапаснымі сценамі і равамі, запоўненымі чалавечымі чарапамі (мяркуецца, што там практыкаваліся ахвярапрынашэнні). У цэнтры горада ўзвышалася піраміда вышынёй 70 метраў, увянчаная вялізным палацам з вадасховішчам.
Шатландскія навукоўцы з Універсітэта Дандзі падчас даследаванняў прыйшлі да высновы, што хуткая і вясёлая музыка прымушае немаўлят засынаць хутчэй, чым павольная. Даследаванне апублікаваў часопіс Psychologіcal Studіes.
Вынікі былі атрыманы падчас эксперыменту, у якім узялі ўдзел сем'і з сотняй дзяцей ва ўзросце да тыдня. Навукоўцы прасачылі, наколькі хутка яны пераходзілі ад дрымоты да сну ў цішыні, а таксама калі ім уключалі павольную ці вясёлую музыку.
Як адзначаецца ў публікацыі, вучоныя высветлілі, што немаўляты пад музыку засынаюць хутчэй, чым у поўнай цішыні. Рытмічная і вясёлая музыка аказвала самы дабратворны ўплыў на іх — пад яе яны засыналі лепш за ўсё.
Таксама даследчыкі заўважылі, што пад музыку немаўляты часцей заплюшчваюць вочы. Удакладняецца, што ў будучыні навукоўцы маюць намер працягваць вывучаць уплыў музыкі на дзяцей і іх рэакцыю на яе.
На шчыльным, зляжалым снезе лёгка паслізнуцца. А менавіта па такім ходзяць белыя мядзведзі, але чамусьці не паслізгваюцца. Даследчыкі з Універсітэта Акрона пішуць у Journal of the Royal Socіety Іnterface, што ўся справа ў адмысловым будынку падушачак на мядзведжых лапах.
Наогул, падушачкі ў белых мядзведзяў маленькія, менш, чым у іншых, што і зразумела: на падушачках шэрсць не расце, без яе яны лёгка губляюць цяпло, а ў арктычных шыротах цепластраты трэба па максімуме скарачаць. Пры гэтым, калі паглядзець на лапу пад мікраскопам, відаць, што падушачкі абсыпаны выступамі.
Такія выступы ёсць ва ўсіх мядзведзяў, акрамя малайскага, але ў белага яны самыя доўгія. Яны іграюць ролю шыпоў, якія не даюць мядзведзю слізгаць. Даследчыкі нават зрабілі з дапамогай 3D-прынтара мадэль гэтых мікравыступаў, каб выпрабаваць іх на снезе, і аказалася, што ў белых мядзведзяў яны сапраўды павінны лепш чапляцца за снег — у 1,3-1,5 раза, чым у іншых відаў.
Галоўнае, што паказвае гэта даследаванне, — тое, што распаўсюджанае ўяўленне аб норме ў восем шклянак вады на дзень, напэўна, для большасці людзей завышана. Навукоўцы з Універсітэта Абердзіна ў Шатландыі высветлілі, што рэкамендаваная норма ў два літры вады за дзень можа быць залішняя. Шатландскія вучоныя адзначаюць, што прыкладна палову дзённай нормы вадкасці чалавек прымае з ежай, таму піць так шмат чыстай вады неабавязкова. Цяпер на аснове маштабнага даследавання яны раяць піць па 1,5-1,8 літра на дзень, паведамляе Бі-бі-сі.
Прафесар Джон Спікмен, адзін з аўтараў даследавання, сказаў: «Першапачатковае вымярэнне дзённай патрэбы ў два літры — гэта вынік невялікай памылкі. Вада, якую мы павінны піць, — розніца паміж агульнай дзённай патрэбай і тым, што мы атрымліваем з ежай».
Вадкасць, атрыманую з ёй, вымяралі, пытаючыся ў людзей, колькі тыя ядуць. Аднак рэспандэнты, як правіла, гавораць, што ядуць менш, чым у рэальнасці, і таму ў разліку памылка, а колькасць вады, якую трэба піць, пераацэньваецца», — растлумачыў Спікмен.
Аднак у новым даследаванні абарот вады ў чалавечым целе ўдалося палічыць больш дакладна з дапамогай тэхналогіі, у якой прымяняюцца стабільныя ізатопы.
У даследаванні ўзялі ўдзел 5604 чалавекі з 23 краін ва ўзросце ад васьмі дзён да 96 гадоў. Удзельнікі падчас эксперыменту выпівалі шклянку вады, у якой некаторыя з малекул вадароду былі заменены на стабільны ізатоп дэйтэрый. Ён выпрацоўваецца ў целе чалавека і абсалютна бясшкодны.
Па хуткасці, з якой дэйтэрый выходзіў затым з арганізма ўдзельнікаў даследавання, замяралі хуткасць абароту вады ў іх целе. Гэтая хуткасць ва ўсіх людзей розная, таму дакладная дзённая норма вады свая ў кожнага чалавека. Напрыклад, вада ў целе хутчэй абнаўляецца ў тых, хто жыве ў спякотным і вільготным клімаце, у высакагор'і, а таксама ў спартсменаў, цяжарных і кормячых жанчын.
Самы важны фактар, які вызначае хуткасць абароту вады ў целе, — гэта колькасць выдаткаванай энергіі. Найвышэйшы ён у мужчын ва ўзросце 20—35 гадоў: за дзень з іх цела выходзіць у сярэднім 4,2 літра вады. З узростам гэты аб'ём падае і ў мужчын да 90 гадоў апускаецца прыкладна да 2,5 літра. У выпадку жанчын ва ўзросце 20—40 гадоў гаворка ідзе пра 3,3 літра вады за дзень, а да 90 гадоў і ў іх дзённы аб'ём вадкасці, што выходзіць з цела, падае да 2,5 літра.
Аднак калі ваш арганізм за дзень страчвае 4,2 літра вады, гэта не значыць, што вам трэба выпіць такую ж колькасць, адзначыў прафесар Спікмен. «Фактычна піць трэба будзе 3,6 літра, бо большую частку неабходнай нам вады мы атрымліваем падчас ежы», — сказаў ён.
Галоўнае, што паказвае гэтае даследаванне, — тое, што распаўсюджанае ўяўленне аб норме ў восем шклянак вады за дзень, мусіць, для большасці людзей завышанае. «Нашы даныя не пацвярджаюць магчымасці аднаго стандарту для ўсіх людзей», — адзначае навуковец.
Паводле яго слоў, залішняе спажыванне вады можа быць і шкодным. Але не столькі для здароўя, колькі для экалогіі. «Чыстая пітная вада не бясплатная», — адзначыў Спікмен.
«Калі людзі ў сярэднім будуць піць на літр больш, чым ім трэба, памножце гэта на 40 мільёнаў дарослых брытанцаў, і атрымаецца, што мы без патрэбы выпіваем, а затым і выпускаем у выглядзе мачы, то атрымаецца 20 мільёнаў літраў. Гэта не праходзіць бясследна», — растлумачыў ён.
Дык колькі трэба выпіваць вады за дзень? Прынята лічыць, што здароваму даросламу чалавеку патрабуецца каля 35 міліграмаў вады за дзень на кілаграм масы цела — у адпаведнасці з агульнымі рэкамендацыямі навуковых арганізацый. Для чалавека вагой 50 кілаграмаў неабходна 1,7 літра, 60 кілаграмаў — 2,1 літра, 70 кілаграмаў — 2,4 літра, 80 кілаграмаў — 2,8 літра вады кожны дзень.
Сяргей СТАРЫНАЎ
Фота з адкрытых крыніц
Сумесныя праекты ядзерных тэхналогій.
