Фiнансавыя паслугi адзiн аднаму людзi аказваюць ужо тысячы гадоў. Яны давалi пазыку, дапамагалi зберагаць, абменьвалi адну ўмоўную валюту на iншую. Але паколькi ўсе гэтыя дзеяннi спалучаныя з пэўнымi рызыкамi, то браць iх на сябе проста так хоча мала хто. У пачатку 1400-х гадоў пачалi з'яўляцца фiнансавыя арганiзацыi з функцыямi банкаў, якiя гарантавалi захаванасць грошай i ў той жа час маглi даваць у доўг немалыя сумы. Дарэчы, самы стары з дзеючых банкаў створаны ў Iталii ў 1472 годзе.
Ёсць рэзерв — на ўсякi выпадак
Перавага банка заключаецца ў магчымасцi ацэньваць i дыверсiфiкаваць рызыкi. Працэнты, якiя ён прапануе па ўкладах, будуць перавышаць iнфляцыю, ды i спосаб захоўвання там больш надзейны, чым дома або на прадпрыемстве. Акрамя таго, аддаючы грошы ў банк, чалавек атрымлiвае гарантыю вяртання сваiх сродкаў. Заканадаўства патрабуе, каб банкi захоўвалi пэўны працэнт сваiх грошай у рэзерве на выпадак, калi крытычная маса ўкладчыкаў раптам вырашыць у адно iмгненне забраць свае зберажэннi.
У неспакойны час (як цяпер) банкi, каб прыцягнуць грошы насельнiцтва, прапануюць завышаныя стаўкi па дэпазiтах, або iншыя «салодкiя плюшкi» (акцыi) для сваiх клiентаў.
Безадзыўны? Значыць, не адзывайце!
Як толькi ў нас з'яўляюцца лiшнiя грошы, то адразу ўзнiкае пытанне, куды iх укласцi, каб яны прынеслi нейкi дадатковы прыбытак. У фiнансiстаў наконт гэтага прапаноў хапае. Аналiтыкi ўпэўненыя, што грошы павiнны працаваць нават тады, калi поспехi ў эканомiцы не такiя вiдавочныя.
Нягледзячы на спагнанне падаходнага падатку з працэнтаў, атрыманых па банкаўскiм укладзе тэрмiнам менш за год, клiенты банкаў часта размяшчаюць грашовыя сродкi ў беларускiх рублях на кароткiя тэрмiны. Сёння ў нас у краiне iснуе некалькi прыватных банкаў, якiя прапануюць узяць грошы клiентаў пад 23 % гадавых. Гэта рублёвыя ўклады на мiнiмальны тэрмiн (35 дзён) з кiраваннем Smart стандарт, а дакладней, адкрыццё рахунку ў анлайн-рэжыме. Максiмальная стаўка па невялiкiх тэрмiнах (ад 2 месяцаў да паўгода) роўная ад 17 % да 19 % гадавых.
Сiстэмныя (буйныя) банкi прапануюць безадзыўныя ўклады на 360 дзён i больш на ўмовах больш сцiплых — 15-16 % гадавых. Наогул усе вышэйпрапанаваныя — безадзыўныя ўклады.
Адзыўны дэпазiт афармляецца на пэўны тэрмiн, але пры жаданнi вы можаце ў любы момант забраць свае грошы — цалкам або часткова. Ужо за саму магчымасць у любы час пакарыстацца сваiмi грашыма клiент банка расплачваецца панiжанымi працэнтамi. Самы выгадны адзыўны дэпазiт на пяць месяцаў прадугледжвае 7-14 % гадавых.
Калi вы здымаеце грошы датэрмiнова, то працэнты налiчваюцца i выплачваюцца за фактычны час захоўвання сродкаў па стаўцы, нiжэйшай за асноўную. Зараз умовы датэрмiновага скасавання вельмi жорсткiя. Дапусцiм, ваш дэпазiт на пяць месяцаў, а грошы вы забралi ўжо праз месяц. У гэтым выпадку вам налiчаць усяго некалькi працэнтаў даходу.
Безадзыўныя ўклады, наадварот, чакаюць свайго часу. Вы ўносiце грошы на дэпазiт i забiраеце iх толькi пасля заканчэння таго тэрмiну, якi ўказаны ў дагаворы. Сiтуацыi бываюць розныя, i ў форс-мажорных абставiнах банк можа пайсцi вам насустрач i датэрмiнова вярнуць грошы, але для гэтага патрэбныя важкiя падставы.
Рост — i ў валютных дэпазiтах
Вялiкая колькасць нашых грамадзян, пачынаючы з лiпеня, пачалi актыўна скупляць замежную валюту. Такiм чынам, стварыўся ажыятажны попыт на долары, пасля чаго яны сталi даражэць. Скупка валюты ў жнiўнi жыхарамi ажыццяўлялася большай часткай за кошт сродкаў, прызначаных для бягучых выдаткаў, а не доўгатэрмiновых назапашванняў. У асноўным насельнiцтва забiрала грошы з бягучых рахункаў, гэта значыць трацiла на набыццё валюты сваю зарплату. Што датычыцца доўгатэрмiновых рублёвых зберажэнняў, то яны знiзiлiся на 5,5 %. Гэта параўнальна няшмат. Потым попыт на валюту ўпаў i долары патаннелi.
Людзi купiлi долары па досыць высокiм курсе, а цяпер гэтыя грошы проста ляжаць дома? Непарадак. А мiж iншым, многiя банкi цяпер павысiлi працэнты па валютных дэпазiтах. Што мы маем?
Вось тут самыя кароткiя тэрмiны ўкладу прадугледжваюць самыя маленькiя даходы. Найлепшыя ўмовы пры дэпазiце на 35 дзён — 1,25 % гадавых. Валютны ўклад на тэрмiн ад 370 дзён павялiчваецца да 2—2,5 % гадавых.
Адкрый дэпазiт — i атрымай знiжэнне стаўкi па крэдыце
Гэтая акцыя праводзiцца «Беларусбанкам» з 26 кастрычнiка да 31 снежня бягучага года.
Па якiх крэдытах можна знiзiць стаўкi? Калi вы бралi ў гэтым банку крэдыты на спажывецкiя патрэбы ў рамках крэдытнага канструктара або крэдыт «iнтэрнэт-безнаяўны» на тэрмiн ад 1 да 3 гадоў, а таксама крэдыт «Партнёр Аптымальны», то зможаце знiзiць сваю стаўку на 3 працэнтныя пункты.
У выпадку калi пасля знiжэння памеру працэнтаў стаўка па крэдыце перавысiць памер разлiковай велiчынi стандартнай рызыкi (РВСР), усталяванай Нацбанкам на дату заключэння дадатковага пагаднення да крэдытнага дагавора — да РВСР, знiжаная стаўка будзе дзейнiчаць да заканчэння тэрмiну вашага крэдыту.
Каб стаць удзельнiкам акцыi i знiзiць стаўку па крэдыце, клiенту трэба адкрыць у гэтым банку любы з пералiчаных нiжэй укладаў. Першы дэпазiт называецца «Акцыйны Безадзыўны» ў беларускiх рублях. Сума — ад 2500 рублёў, тэрмiн — 13 месяцаў, даходнасць — да 14,5 % гадавых. Другi — «Класiк Безадзыўны з фiксаванай працэнтнай стаўкай» у доларах ЗША. Сума — ад 1000 долараў, тэрмiн — 13 месяцаў, даходнасць — ад 1,5 % да 2,3 %.
Сяргей КУРКАЧ
Як мы бярозавік куплялі на гандлёвай пляцоўцы лясгаса і ў лясніцтве
Творчая вечарына народнага артыста Беларусі прайшла ў адной з мінскіх гімназій.