Пра восеньскую пасадку дрэў

Калі лепш саджаць дрэвы — увосень ці вясной? Адназначнага адказу на гэтае пытанне няма. І вясновая, і восеньская пасадкі маюць свае станоўчыя і адмоўныя моманты. Аднак у восеньскай пасадкі плюсаў больш, чым мінусаў.

Калі саджаць

Тэрміны восеньскай пасадкі залежаць не толькі ад рэгіёна пражывання, але і ад тыпу глебы, высадка, доўгатэрміновага прагнозу надвор'я (у прыродзе год на год не прыходзіцца) і ад многіх іншых фактараў. Таму дакладныя даты назваць складана. Звычайна гэта час з сярэдзіны верасня да сярэдзіны — канца кастрычніка.

Прымаючы рашэнне пра час восеньскай пасадкі пладовых дрэў, звяртайце ўвагу на «падказкі» прыроды:

Саджаць дрэвы можна толькі пасля заканчэння вегетацыі, у перыяд спакою. Пра надыход гэтага этапу сведчыць заканчэнне лістападу: менавіта пасля ападання лісця дрэва ўступае ў перыяд зімовай спячкі. У высадка, які прадаецца з лісцем, даволі вялікая верагоднасць гібелі.
Восеньскую пасадку трэба зрабіць як мінімум за 2—3 тыдні да ўстойлівых маразоў — часу, калі мінусавая тэмпература трымаецца ўжо не толькі ўначы, але і днём. Гэтых некалькіх тыдняў саджанцам хопіць, каб ўкараніцца.

Што саджаць

Спачатку неабходна сказаць, якія дрэвы саджаць восенню нельга.

Для восеньскай пасадкі не падыходзяць костачкавыя культуры. Ім трэба больш часу для ўкаранення, чым семечкавым. Саджанцы могуць проста не паспець прыжыцца да маразоў і ў першую ж зіму загінуць. З гэтай прычыны костачкавыя культуры (вішню, чарэшню, сліву і да т. п.) лепш саджаць вясной.
Паўднёвыя сарты пладовых дрэў адназначна лепш прыжывуцца пры вясновай пасадцы. Таму цеплалюбівыя саджанцы (персік, абрыкос, міндаль і да т. п.) восенню лепш не набываць, нават нягледзячы на іх нізкі кошт.
Таксама на вясну рэкамендуецца перанесці пасадку тых культур, якія наогул дрэнна пераносяць працэдуру перасадкі.

Якім пладовым дрэвам падыходзіць восеньская пасадка?

Выбірайце раяніраваныя сарты пладовых дрэў. Лепш за ўсё прыжываюцца зімаўстойлівыя сарты яблынь і груш.
Выдатна пераносяць восеньскую пасадку практычна ўсе ягадныя кусты.
Агульнае правіла для ўсіх культур — для пасадкі старайцеся выбіраць 1-2-гадовыя саджанцы. Чым маладзейшае дрэва, тым лягчэй яму адаптавацца на новым месцы.

Як падрыхтаваць пасадачную яму

Яму для пасадкі пладовых дрэў пачынаюць рыхтаваць за 1—2 месяцы (мінімум — 2 тыдні) да пасадкі. Яе дыяметр залежыць ад культуры і ўзросту высадка. Так, для семечкавых культур гэта павінна быць яма каля 80 см у глыбіню і прыкладна столькі ж — 60—80 см — у дыяметры. Для костачкавых досыць 40 см у дыяметры і 60 см у глыбіню. Для ягадных кустоў і дыяметр, і глыбіня павінны быць роўныя 40 см. Калі каранёвая сістэма высадка большая, памер лункі павінен быць павялічаны.

Акуратна зніміце верхні — урадлівы — пласт зямлі і адкладзіце яго ў бок. Там ён будзе ляжаць да дня пасадкі. Каб яго не намачыла дажджом і не разнесла ветрам, а таксама каб пазбегнуць прарастання пустазелля, накрыйце выкапаны грунт, напрыклад, чорнай плёнкай. Ніжні пласт зямлі дастаньце і адпраўце ў іншы бок.

На дно ямы насыпце пагорак з некалькіх вёдраў перегною і так пакіньце да самага часу пасадкі. За некалькі тыдняў пад уздзеяннем прыродных фактараў (дождж, вецер і да т. п.) перагной асядзе, ушчыльніцца, і пасадачная яма будзе цалкам гатовая. На той пагорак у дзень пасадкі пастаўце высадак, акуратна распраўце яго карані і засыпце адкладзеным урадлівым пластом, змяшаным з угнаеннямі.

Якія ўгнаенні выкарыстоўваць

Урадлівы пласт зямлі, прыгатаваны для пасадкі, можна змяшаць як з арганічнымі, так і з мінеральнымі ўгнаеннямі.

1. Арганічная падкормка: 2-3 вядры гатовага кампосту змяшайце з перапрэлым гноем (1-2 вядры) і попелам (2 л). Пры пасадцы костачкавых культур колькасць попелу паменшыце ўдвая.

2. Мінеральная падкормка: пры восеньскай пасадцы патрабуюцца толькі фосфар і калій (унясенне азоту можа выклікаць абуджэнне высадка і апёк каранёў, што перашкодзіць маладому дрэўцу падрыхтавацца да перыяду зімовага спакою). Для пасадкі аднаго дрэва змяшайце 100—150 г суперфасфату са 150—200 г сернакіслага калію. Дадайце атрыманую сумесь да выкапанага ўрадлівага пласта.

3. Змешаная падкормка: да згаданай вышэй колькасці гною і кампосту дадайце замест попелу 1 ст. л. сернакіслага калію і 1,5 ст. л. суперфасфату.

Што рабіць, калі тэрміны восеньскай пасадкі дрэў упушчаныя

Бывае, што з нейкай прычыны набыты высадак не ўдалося пасадзіць (самая частая прычына — «нечаканы» прыход зімы). Пастарацца захаваць маладое дрэўца да вясны можна некалькімі спосабамі:

Спосаб 1 — прыкопванне

Выкапайце ямку такой велічыні, каб у ёй маглі свабодна змясціцца карані высадка. Пакладзіце дрэўца пад нахілам кронай на поўдзень і прысыпце карані зямлёй. Злёгку ўшчыльніце, каб запоўніць глебай усе прамежкі паміж каранямі, і старанна паліце. Зверху ўцяпліце высадак пластом мульчы. Так дрэўца здольнае дачакацца вясны. Пасля адтавання зямлі прыкапаны высадак дастаньце з «прытулку» і высадзіце на пастаяннае месца.

Спосаб 2 — захоўванне ў прахалодным месцы

Калі ў вас ёсць склеп або іншае памяшканне, дзе тэмпература ўзімку не апускаецца ніжэй 0 °С і не падымаецца вышэй за 10 °С, то можна да вясны пакінуць высадак там. Старанна ўвільгатніце каранёвую сістэму дрэва і апусціце яе ў ёмістасць, запоўненую альбо мокрым пілавіннем, альбо торфам, альбо пяском. Не забывайце раз на тыдзень увільгатняць субстрат.

Ірына ТАМКОВІЧ