...Першы раз убачыўшы яе, такую кволую, па-дзіцячы нязграбную, безабаронную, Кірыл падумаў, што вось яно — ягонае шчасце! Кветкі насіў, з надзеяй зазіраў у вочы і знайшоў-такі адказ на сваё пытанне: яны згулялі вяселле.
Як быццам нядрэнна жылі, разам гадавалі першынца, аднак на жыццёвым шляху мужчыны сустрэлася іншая. Ёй, працуючы поруч, пад бокам, можна сказаць, няцяжка было знайсці падыход і патрэбныя словы, завалодаць увагай, а ўрэшце ўзяць ды разбурыць тое, што толькі-толькі пачало будавацца — Кірылаву першую сям'ю.
...Праўда, і ў другой ні ён, ні тая шалахвостка-разлучніца шчасця не знайшлі. Таму зноў развод, пасля якога мужчына доўга заставаўся адзін — не хацеў, баяўся памыліцца яшчэ раз.
А Таню ён ведаў даўно, лічыў яе добрым, надзейным сябрам. Адкуль узялося каханне, прычым раптам — ні села ні пала — ніхто не зразумеў.
Але ж сталі сустракацца, разам бавіць час, строіць жыццёвыя планы. Адзінае — тайком, каб не сурочыць. Да таго ж у Таццяны — немаленькая дачка. Раптам не прыме новага чалавека, не адобрыць выбар матулі?
Дарэмна яны баяліся: з дачкой, дзякаваць богу, праблем не было. Супраць новага чалавека паўстала хіба што... кошка. І шкодзіла яна як толькі магла — то ў туфлі Кірылу нагадзіць, то падушку яго памеціць...
Спроба нечым падкупіць ці дамовіцца поспеху не мела. Першыя папярэджанні — разам з падушкай скінуць яе з пятага паверха — на жаль, таксама. Тады Кірыл ёй вынес апошняе, чамусьці кажуць кітайскае...
У тую ноч яго моцна мучыла смага. Уключыў святло, каб не наступіць (кошка мела звычку спаць на дыванку каля ложка), насунуў тэпці, пашыбаваў у кухню. Праз некалькі хвілін вярнуўся і як не знямеў: на прасціне, дзе толькі што спаў, шарэла свежая пляма. Кошка, зрабіўшы яе, куляй сіганула за канапу.
— Ну ўсё! — закрычаў Кірыл, памкнуўшыся лавіць злачынцу. — Далей так працягвацца не можа! Нехта з нас лішні: ці я, ці яна!
— Пастой... Пацярпі яшчэ трошкі, — са слязьмі на вачах стала прасіць Таццяна. — Я сама паспрабую... Я з ёй пагавару — апошні раз...
Што ў іх была за «размова», ніхто не ведае. Можа, адна адной «расказалі» пра свае пачуцці, можа, паскардзіліся на лёс, можа, абмеркавалі далейшыя перспектывы... Аднак з таго часу кошку як падмянілі: цяпер, нейкім чынам адчуваючы Кірылаў прыход, яна загадзя садзіцца каля дзвярэй — чакае, следам за гаспадаром (прызнала!) ходзіць на балкон «пакурыць» і ноччу аддана сцеражэ яго адпачынак... А каб нашкодзіць? Ды ніколі! Ні-ні!
Галіна Нічыпаровіч, Уздзенскі раён.
P.S. Не ведаю, наколькі смешная гэта гісторыя, але ж праўдзівая. І пра ўсе Кірылавы жаніцьбы я расказала спецыяльна, каб падзяліцца адным балючым назіраннем. Раней людзі стваралі сем'і і жылі. Не без таго — часам спрачаліся, моцна сварыліся, злавалі адно на аднаго, але ж потым мірыліся, разам гадавалі дзяцей, чакалі ўнукаў. Цяпер жа — час нейкага легкадумства: можна сыходзіцца і разыходзіцца з-за драбязы альбо дзеля нейкіх сумнеўных прыгод…
Альбо нават з-за кошкі.
На пачатку года ў працоўных калектывах складаюцца графікі адпачынкаў. Шмат каму хацелася б мець іх улетку, каб пабыць разам з дзецьмі, праведаць родзічаў, рвануць да мора, калі ёсць такая магчымасць...
У тым годзе ў маёй знаёмай яе не было: дачка развітвалася са школай, паступала вучыцца далей. Хіба маці тады да нейкіх паездак?.. Аднак, нягледзячы на гэта, з водпуску яна вярнулася з такім шыкоўным загарам...
— Дзе была? Адкуль? — здзівіліся жанчыны.
— З зялёнага мора, — усміхнулася яна.
— Гэта дзе ж такое знаходзіцца? Чорнае — зразумела, Белае з Чырвоным — таксама, а пра Зялёнае мы нават не чулі.
— А я пабывала! — стала хваліцца Наташа. — Вы толькі ўявіце: падыходзіш да яго і здалёк яшчэ бачыш, як хвалі плывуць — зялёныя такія з жоўтым пералівам... А над імі птушкі — то па адной, то чародкамі — да хваль дакранаюцца, спевам заліваюцца... Я нават навучылася іх распазнаваць — па знешнім выглядзе, па галасах... Паслухаеш іх, пасядзіш ці паляжыш паблізу ды скіруеш у блізкі сасоннічак. А там — аж чырвана ад пахкіх суніц! Назбіраеш трохі, панюхаеш — галава закружыцца, есці шкада!.. З поўным вядзерцам пойдзеш дамоў, а перад табой — роўныя радочкі бульбы...
— Дык ты ў вёсцы, у мамы была? — здагадаліся супрацоўніцы.
— Так. А мора — гэта калгаснае жытнёвае поле, побач з рапсавым... Ад яго і адліў зеленавата-жоўты.
— У нас на радзіме таксама і бор, і грыбы, і ягады, — пахвалілася адна з жанчын.
— І ў нас на лецішчы, — падхапіла другая...
— Нам з сястрой таксама ў спадчыну бабулін домік дастаўся... Побач з Белавежай. Там пакуль ніхто не жыве. Але вы так расказваеце, што мы абавязкова яго падладзім і будзем туды прыязджаць!
...Ну чаму б і не, калі і там, мусіць, ёсць мора?!
Лілія Скіндзер, г. Івацэвічы.
Настала сенакосная пара, і ўспомнілася даўняя праўдзівая гісторыя. Мне здаецца, што яна якраз для любімага ўсімі «Провада...»! Чытайце:
...«Пара мальцу ўжо
за навуку»:
Дзед накляпаў касу ўнуку,
Падагнаў кассё пад рост, —
Хоць сягоння на пакос.
Планаваў, што выйдуць
зрання,
Так, як трэба, як прывык...
І ў хлопца хваляванне:
Танцы ў клубе ці пікнік?
А з касой...
«Дзівак ты, дзеда:
Я ж не конь і не вярблюд,
Не таму ў вёску ехаў,
Каб гарбаціцца вам тут».
...Вечар з ночкай прагудзеў
ён:
«Віскі», дзеўкі, шашлыкі,
Салаўёў пачуў і... пеўняў
Пад дубамі ля ракі.
Дзед жа
з ранішняй расою,
Ледзь жывы,
махаў касою:
Думкі горкія ў старога:
Не прыйшла яму падмога,
Не збыліся спадзяванні
І нямілым стала ранне.
На ўнука душыць крыўда:
Болей
быць так не павінна!
...І ўзнік у дзеда план
(Хай жа знае гэны пан!):
Найкаштоўныя дарункі
Ён складаў для ўнука
ў сумкі,
Пакаваў цяжкі заплечнік...
Госць прачнуўся
аж пад вечар.
Каб жа выстранчыць
«дзіцяці»,
Бабка тупала па хаце.
Еў унучак — за траіх.
Дзед жа —
нечага прыціх:
Не было папрокаў, грозьбы,
Не гучала нейкіх просьбаў...
«Зразумеў мяне,
здаецца?» —
Госць дадому
з лёгкім сэрцам.
А стаў сумкі разбіраць, —
Што ні слова —
«маць» ды «маць».
Як дастаў усё
дазвання, —
Бачыць
дзедава пісанне:
«Вёз, унучак, ты цаглінкі
Замест сала і вяндлінкі,
З печы — трохі галавешак
Замест свежанькіх яечак,
Замест пляшкі першака
Май са склепа бурака,
Ну а масла-тваражок
Тым, хто косіць муражок,
А хто любіць толькі гулі,
Тым жыццё
падносіць дулі.
Зразумеў?
То будзь здароў!
Прыязджай у госці зноў».
...І ў самога, бачыць,
госць —
Сябручок
у хаце ёсць:
Бачыў ён цяжкія сумкі,
Помніў дзедавы ласункі:
Не аднойчы частаваўся
Так, што нанач заставаўся.
...У справу «ўехаў»
тут як тут,
Ну і выдаў свой прысуд:
«Так Макаранка б ці змог?
Дзед — найлепшы
педагог!»
...Ён адзін тады касіў,
Але ж хлопца павучыў.
Любоў Чыгрынава, г. Мінск.
Гэту гісторыю мне расказала мая каляжанка, а ёй — муж, які ў 60-я гады мінулага стагоддзя працаваў доктарам у паліклініцы...
Дык вось аднойчы вёў ён прыём, і чарга каля кабінета сабралася вялікая. Людзі сядзелі, чакалі выкліку. І не проста так: да іх перыядычна выходзіла медсястра, першым тром падавала тэрмометры, каб змералі тэмпературу — скарацілі час прыёму ў доктара.
Такім чынам даходзіць чарга да старэнькай хутаранкі, якая дагэтуль ніколі ў жыцці не хварэла і не лячылася, не хадзіла раней да доктара. І цяпер бы не прыйшла, але ж моцна занядужала — карову не змагла падаіць.
Узяла яна ў сястрычкі тэрмометр, трохі пакруціла ў руках.
— А што з гэтай штукай рабіць? — спыталася ў жанчыны, што сядзела побач.
Тая, не доўга думаючы, расшпіліла на бабулі кофту, па-свойску засунула прыбор пад паху, сказала прыціснуць, каб крый бог не зваліўся.
...У канцы той змены аднаго тэрмометра медсястра не далічылася. Падумала, што нехта разбіў і не прызнаўся.
А праз некалькі дзён у паліклініку зноў прыйшла тая бабуля. Толькі згледзеўшы медсястрычку, яна кінулася насустрач з... з загорнутым у хустачку тэрмометрам, сказала:
— Дзякуй, табе, дачушка! Я ўсяго два дзянькі яго панасіла і так дапамагло, так дапамагло!.. Хвароба мая дзе і падзелася!
Медсястра тады схапіла ў яе тэрмометр і адразу сіганула ў кабінет. Разам з доктарам яны трохі пасмяяліся, а потым ён сам запрасіў бабулю ў кабінет, уважліва выслухаў, змераў ціск і з палёгкай уздыхнуў: лячыць не было чаго — дапамог тэрмометр!
Цудадзейны, як аказалася, сродак! Праўда, з кабінета яго больш не выносілі...
Зоя Наваенка, г. п. Падсвілле, Глыбоцкі раён.
Рубрыку вядзе Валянціна Доўнар.
Як мы бярозавік куплялі на гандлёвай пляцоўцы лясгаса і ў лясніцтве
Творчая вечарына народнага артыста Беларусі прайшла ў адной з мінскіх гімназій.