Чаго толькі не даводзіцца глядзець. На гэтым рэцэнзію можна было б скончыць, але пра новы англа-амерыканскі кінамюзікл «Кошкі» зараз столькі кажуць, у тым ліку на ўручэнні прэміі «Залаты глобус», што хочацца ўставіць слова. Альбо, хутчэй, падтакнуць тым, што ўжо ўстаўлены. Вядучы цырымоніі Рыкі Джэрвейс, спіч якога стаў навіной у галоўных медыя свету, спаслаўся на рэцэнзію, у якой сказана, маўляў, гэты мюзікл — найгоршае, што здаралася з кошкамі пасля сабак. Ён можа таксама стаць найгоршым, што здаралася ў вашым глядацкім досведзе.
Рэжысёр Том Хупер, аўтар аскараноснага фільма «Кароль гаворыць», маштабнага мюзікла «Адвержаныя» паводле Гюго і карціны пра змену полу «Дзяўчына з Даніі», гэтым разам адаптаваў да вялікага экрана паспяховы мюзікл брытанскага кампазітара Эндру Лойда Уэбера, што ставіўся і ў Лондане, і на Брадвеі, і ў розных краінах свету. Па сюжэце каты і кошкі збіраюцца з розных куткоў на штогадовы каціны баль, на якім стары важак Дзьютэронамі павінен абраць таго, хто адправіцца ў рай і перародзіцца для іншага жыцця.
Каб быць абраным, кожны прэтэндэнт павінен спець песню і расказаць у ёй, чым ён выключны. У працэс умешваецца кот-разбойнік Макавіці і выкрадае важака, а станоўчыя героі мусяць выратаваць Дзьютэронамі і разам завяршыць распачатае. Зрэшты, у фільме гэта не важак, а важачка ў выкананні не каго-небудзь, а Джудзі Дэнч.
Нават па беглым пераказе зразумела, што для кіно, уладкаванне якога ўсё ж адрозніваецца ад тэатра, сур’ёзнасці перыпетый яўна малавата. Калі на сцэне з «Кошак» можна стварыць бліскучае шоу, дзе апранутыя ў каціныя касцюмы артысты — чалавечыя твары герояў тут хоць бы апраўданы — будуць спяваць перад гледачамі як апошні раз, то што з такім умоўным сюжэтам можа зрабіць кінарэжысёр? Дадаць катам рэалістычнасці праз камп’ютарную графіку і дэманізаваць Макавіці, каб узмацніць канфлікт? Гэта быў бы жарт, але Том Хупер адаптаваў брадвейскае шоу да вялікага экрана менавіта такім чынам і больш асабліва не турбаваўся. Каты нават захавалі чалавечыя твары — анімаванае кіно, па-добраму, дазваляе такую пачвару не ствараць, але ж як бы тады фільм падкупіў гледачоў тварамі Тэйлар Свіфт, Джэйсана Дэрула ці Іэна Макелена? Няўжо іх бы пазналі па голасе?
Асур’ёзванне сцэнарыя між тым атрымалася так сабе, бо як ні выціскай з заснаванага на вершах Томаса Эліата сюжэта падзейнасць, выціскаецца дрэнна — мюзікл можа дазволіць сабе схематычнасць гісторыі, а ў пазбаўленым вялікай часткі тэатральнай умоўнасці і непасрэднасці фільме гісторыя пра катоў, якія спяваюць, каб адправіцца ў каціны рай, выглядае амаль што вар’яцкай галюцынацыяй. Некаторыя спробы зрабіць мюзікл кінематаграфічным творам аўтары, канешне, зрабілі. Напрыклад, Макавіці ў кінакарціне — гэта каб накруціць інтрыгу — перш чым сцягнуць каціную важачку, аднаго за адным выкрадае некалькі будучых гасцей балю. Станоўчую і адмоўную лініі аўтары такім чынам запаралелілі, не зацягваючы, але прапісаць матывацыю дзеянняў забылі: злачынцу патрэбна толькі важачка і нават у момант, калі ён мог бы шантажаваць Дзьютэронамі пагрозай палонным, гэтага не робіць, каты нават не ўдзельнічаюць у яе выратаванні, што і казаць — у развіцці гісторыі таксама. І так ва ўсім — у фільме адбываецца немаведама што, але — напэўна, таму што гэта казка — даваць зразумець, напрыклад, чаму Макавіці раптам страціў свае звышнатуральныя здольнасці (а галоўнае, адкуль яны ў яго, усе ж, наколькі гэта магчыма, «нармальныя»), ніхто не лічыць патрэбным. Так, гэта не тое, што ставіць мюзікл па «Адвержаным» Гюго, зрэшты, і яны не выклікалі ў крытыкаў уздыханняў.
Макавіці, адкрытага ворага «харошай» суполкі катоў, іграе афраамерыканец Ідрыс Эльба. Штука ў тым, што другую агідную суполцы істоту, а іх такіх яўных усяго толькі дзве, Грызабэлу іграе Джэніфер Хадсан, таксама афраамерыканка. Галоўную ролю грацыёзнай кошачкі Вікторыі, вачыма якой мы назіраем за катамі і ўваходзім у іх дзіўную каманду, а таксама ролі важачкі і ўсіх, апроч аднаго, больш-менш важных персанажаў, іграюць белыя. Свет як бы раздзяліўся на чорны і белы, і да якога належыш ты, вызначае колер скуры. Прынамсі, фемінісцкі рух аўтары прынялі да ўвагі і на ролю важака запрасілі Джудзі Дэнч.
Значыць, танцы Вікторыі (у яе няма партыі, але выведзеная на першы план гераіня павінна неяк вылучацца), песні катоў, фокусы-покусы — і ў мізэрных падкопах Макавіці суполка перамагае. Так, каты з чалавечымі тварамі — яшчэ, аказваецца, куды б ні ішло: на фоне песень-танцаў грунтоўнасць сюжэта ўсё яшчэ важная, але перыпетыі фільма кульгаюць у тым ліку з-за цалкам непераканаўчай з-за сваёй дробязнасці гісторыі, якая ў гэты ж час прэтэндуе на нешта без ценю іроніі грандыёзнае.
«Кошкі» добрыя хіба тым, што ў кінатэатры можна паслухаць песні з вядомага мюзікла, які ў беларускіх тэатрах не ідзе. Ці найлепшае тут для іх візуальнае суправаджэнне — я моцна сумняваюся, прынамсі, гэтыя істоты ў якасці персанажаў здольныя вас пацешыць.
Ірэна КАЦЯЛОВІЧ
А разам з імі навучанне, сацпакет і нават жыллё.
Беларусь — адзін з сусветных лідараў у галіне здабычы і глыбокай перапрацоўкі торфу.
«Мы зацікаўлены, каб да нас прыязджалі».
