Вада пачынае смяротны адлік. Як без рызыкі адпачыць каля рэк і азёр?

Сёлетняя вясна ўжо паспела адзначыцца магутным летнім акордам, калі тэмпература паветра некалькі дзён сягала за плюс 25 градусаў. Пацяпленне наступіла рэзка, і некаторыя адпачывальнікі ўжо накіраваліся тады да вадаёмаў. Але паколькі спякота грымнула раптоўна, то вада нармальна за такі кароткі час прагрэцца не здолела. І як вынік, падчас купання ўжо танулі людзі.

— Усе ахвяры знаходзіліся ў нецвярозым стане, — кажа вядучы спецыяліст рэспубліканскага савета Таварыства ратавання на водах Алег Баразна. — Напрыклад, 20 красавіка ў тэхнічным вадаёме ў Калодзішчах, што пад Мінскам, падчас купання патануў 47-гадовы мужчына. Дзве іншыя трагедыі разыгрываліся па падобным сцэнарыі.

Смяротны «градус»

Для таго каб чалавек мог знаходзіцца ў вадзе без рызыкі атрымаць пераахаладжэнне, яна павінна прагрэцца мінімум да 18 градусаў. Ды і тэмпература паветра мусіць быць не ніжэй за 22—23 цяпла. Калі ж разбежка паміж гэтымі двума паказчыкамі істотная, то такі кантраст можа прывесці да звужэння сасудаў галаўнога мозга і агульнага парушэння работы ўнутраных органаў. А гэта, у сваю чаргу, прыводзіць да рызыкі лятальнага зыходу.

На вялікіх выхадных, калі май больш нагадваў канец сакавіка, тэмпература вады падала да адзнакі ў 8—10 градусаў. За апошні час яна крыху прагрэлася, але не нашмат — да 11—15 градусаў, і толькі па поўдні дзе-нідзе вада «набрала» ўжо 17 градусаў. Аднак гэтага ўсё роўна не хапае.

— Вельмі часта купальшчыкі адпраўляюцца да вадаёма не адны, а з кампаніяй, — працягвае Алег Баразна. — Здавалася б, дапамога на выпадак нейкага здарэння побач. Але... Адпачынак нярэдка суправаджаецца спажываннем алкагольных напояў. І вось у нейкі момант нехта разгарачыўся і вырашыў «панізіць градус» у вадзе. Увага і канцэнтрацыя прытуплены. Трагедыя адбываецца за лічаныя хвіліны. Тыя, хто на беразе, своечасова не заўважаюць, што нехта знік. Тое, што прысутных стала меней, высвятляецца толькі тады, калі наступае час сыходзіць. А ўжо позна...

Не пакідайце малых без увагі

Некалькі няшчасных выпадкаў сёлета адбылося ў копанках. Гэта штучнае паглыбленне ў зямлі, якое запоўнена вадой. Апошнім часам яны ўваходзяць у моду на прыватных падворках. І ўсё б нічога, але... Копанкі вельмі моцна цягнуць да сябе дзяцей.

14 красавіка драма разыгралася ў Віцебску. Пяцігадовы хлопчык гуляў каля свайго дому і ў нейкі момант знік з поля зроку. Бацька адправіўся шукаць сына. І знайшоў яго за домам у вадаёме. На жаль, дапамагчы малому было ўжо немагчыма.

Яшчэ адзін хлопчык загінуў на штучным вадаёме ў Бягомлі. Адбылося гэта ўвечары 23 красавіка. Дзед прыйшоў на дамбу разам са сваімі ўнукамі. Дзеці гулялі разам. І вось у нейкі момант прысутныя спахапіліся: а дзе 4-гадовы хлопчык? Нешта яго некалькі хвілін нідзе не відаць. На пошукі пайшла сястра. Малы ляжаў на паверхні вады без прыкмет жыцця.

— Малому хопіць літаральна аднаго-двух дзясяткаў секундаў, каб захлынуцца, — кажа Алег Баразна. — Таму як мінімум да 10 гадоў нельга пакідаць дзяцей без пастаяннага надгляду. Дзіцячая псіхалогія працуе так, што вада для іх — гэта не небяспека, а сродак спазнаць штосьці новае.

Раз-пораз прыходзяць паведамленні аб тым, што на якімсьці вадаёме перавярнулася лодка з людзьмі, якія ў ёй знаходзіліся. Напрыклад, летась у канцы чэрвеня ў Дняпры патануў 14-гадовы школьнік. Адбылося гэта падчас трэніроўкі па веславанні.

— На любым маламерным судне трэба абавязкова знаходзіцца ў зашпіленай выратавальнай камізэльцы, — сцвярджае Алег Баразна. — За ўвесь час, калі была ўведзена гэтая норма, не загінуў ніводны чалавек, які трымаўся гэтага правіла. Бо камізэлька сканструявана так, што апынуцца тварам у вадзе практычна немагчыма.

І «Запарожац» на дне

У ноч на 21 красавіка на адным са знакамітых Краснасельскіх кар'ераў загінуў 18-гадовы юнак. Кампанія маладых людзей вырашыла адпачыць на прыродзе з палаткамі. І вось а палове чацвёртай ночы хлопец некуды выйшаў і не вярнуўся. Сябры паспрабавалі знайсці яго, але безвынікова. Цела ў выніку паднялі вадалазы Таварыства ратавання на водах з глыбіні ў пяць метраў.

— Кар'еры не прызначаны для таго, каб у іх купаліся, — падкрэслівае Алег Баразна. — Гэта проста выемка, якая засталася пасля вычарпання запасаў карысных выкапняў і запоўнена вадой. Глыбіня там можа дасягаць дзясяткаў метраў, а сцены, як правіла, няўстойлівыя. Зрабіць рэкультывацыю кар'ера — падсыпаць дно, умацаваць бераг тэарэтычна можна, практычна амаль немагчыма. Але ў нас толькі натуральных вадаёмаў па краіне больш за 20 тысяч. І на ўсё гэтае прыроднае багацце — 66 выратавальных станцый і 143 выратавальныя пасты, прычым 35 з апошніх сезонныя, якія адкрываюцца толькі на перыяд купальнага сезона. Доўжыцца ён з 1 мая да 30 верасня. Яны працуюць поўны светлавы дзень. Аднак адбываецца рознае — спякота, моцны наплыў адпачывальнікаў... У такім выпадку работа працягваецца да таго часу, пакуль з пляжа не сыдзе апошні чалавек.

Ратавальнікі, натуральна, дзяжураць на афіцыйных пляжах. Іх акваторыі чысцяцца перад пачаткам купальнага сезона, а ў цёплую пару года перыядычна праходзіць маніторынг дна, каб яно не ператваралася ў звалку.

— На кожнай станцыі ў нас дзяжураць медыцынскія супрацоўнікі, якія аказваюць экстранную дапамогу, — працягвае Алег Баразна. — Шмат адпачывальнікаў звяртаецца з парэзамі, ушыбамі, былі выпадкі пераахаладжэння, сонечнага ўдару. На некаторых станцыях да нас прыходзілі больш за 300 разоў. Што да смецця, то здаралася, што з вадаёма вывозілі па некалькі прычэпаў адходаў. Чаго толькі няма на дне нашых вадаёмаў — шыны, халадзільнікі, аконныя рамы, бутэлькі...

А ў мінскім кар'еры на вуліцы Гарэцкага на дне ляжыць даўно затоплены «Запарожац». Машыну знайшлі падчас спробы зрабіць кар'ер месцам афіцыйнага адпачынку — усё ж такі ў размешчаных побач густанаселеных раёнах з воднымі аб'ектамі цяжкавата. Але не атрымалася — аднекуль у кар'ер пастаянна б'юць крыніцы.

Даведка «Звязды»