Сангіта Бахадур: Ён прынёс мне свой кінасцэнарый

Калі задумацца, культура Індыі — ёга, індыйская філасофія, медытацыя, балівудскае кіно, знаёмыя музычныя матывы — суправаджае нас паўсюль. Яна нават не патрабуе дадатковай рэкламы, пры гэтым любая інфармацыя аб дамоўленасцях паміж нашымі краінамі раскрывае карты ў дачыненні да стратэгічных напрамкаў кааперацыі, а пра культуру абвяшчае толькі факт: кантакт ёсць. Каб зразумець, што дакладна маецца на ўвазе пад «супрацоўніцтвам у сферы культуры», мы прыйшлі да пасла Індыі ў Беларусі Сангіты Бахадур. Што прыкметна, дыпламат мае непасрэднае дачыненне да акрэсленай тэмы, бо з'яўляецца добра вядомай аўтаркай кніг у жанры фэнтэзі.

— Падпісаныя двухбаковыя дамоўленасці аб культурным супрацоўніцтве звычайна толькі акрэсліваюць рамкі, у межах якіх маюць арганізоўвацца адпаведныя мерапрыемствы. Але я магу сказаць, што ў гэтай сферы паміж Беларуссю і Індыяй дастаткова трывалыя кантакты. Наша пасольства стараецца спрыяць адносінам у як мага больш шырокім коле інтарэсаў. Мы, напрыклад, падтрымліваем выканальніцкае мастацтва — традыцыйныя індыйскія танцы і музыку — тут, у Мінску, а значыць, у пэўным сэнсе робім індыйскую культуру ў Беларусі жывой. Мы таксама запрашаем калектывы з Індыі — адзін з іх выступіць на Дні індыйскай культуры 23 верасня. Мы імкнёмся развіваць адносіны з рознага роду інстытуцыямі ў сталіцы і іншых гарадах, напрыклад Домам дружбы, які я не так даўно наведала, альбо музеямі. З дапамогай гэтага мы не проста маем пэўны дакумент, намінальна накіраваны на развіццё культуры, а на справе паглыбляем дасведчанасць людзей аб Індыі. Мы таксама вядзём перагаворы з бібліятэкамі, у тым ліку ўніверсітэцкімі, каб ствараць у іх індыйскі куток, якому мы маглі б падарыць кнігі і візуальныя матэрыялы, даступныя кожнаму ахвотнаму. У культурнай супрацы я хацела б адзначыць некаторыя асаблівыя рэчы. Ужо чатыры гады ў Мінску праходзіць Міжнародны дзень ёгі — ён карыстаецца вялікім поспехам, у ім удзельнічае шмат людзей, усё больш і больш студый далучаюцца да прасоўвання ёгі ў Беларусі. А пачынаючы з 2 кастрычніка мы на працягу двух гадоў будзем адзначаць 150-годдзе Махатмы Гандзі. У праграме, якую мы рыхтуем, запланавана шмат культурных мерапрыемстваў, якія будуць датычыцца жыцця, часу, работ, думак Гандзі. Налета ў супрацоўніцтве з сеткай гатэляў, прадстаўленай у Беларусі і Індыі, мы плануем арганізаваць фестываль індыйскай ежы. І апошняя ідэя, якая неяк прыйшла мне ў галаву, датычыцца кіно. Я ўжо зразумела, што беларусы любяць ці, прынамсі, любілі балівудскія фільмы, якія ўжо доўгі час не паказваюцца ў кінатэатрах, я нават не ведаю, у чым тут праблема. Я падумала, мы можам арганізаваць кінаклуб і, спадзяюся, ужо з наступнага месяца паказваць балівудскія карціны спачатку для запрошанай аўдыторыі, а пазней са свабодным наведваннем.

— Дзе будуць праходзіць кінапаказы і якія фільмы будуць выбірацца для прагляду?

— У памяшканні пасольства, якое можа ўмясціць 30—50 чалавек. Пазней, я думаю, мы здолеем арганізаваць фестываль накшталт тыдня індыйскага кіно, магчыма, у адным з мінскіх кінатэатраў. Я, канешне, хацела б паказваць сучасныя карціны, бо беларусы, думаю, знаёмыя з Раджам Капурам і фільмамі 1970—1990 гадоў. Варта прадставіць новы Балівуд — ён кардынальна адрозніваецца ад Балівуда мінулых часоў. Новае кіно — я маю на ўвазе прафесійна зробленае — больш не тыя фільмы з песнямі і танцамі, што многія ўяўляюць, і не гісторыі пра тое, як хлопец сустрэў дзяўчыну, дакладней, і пра гэта таксама, але ў іншым — сучасным, міжнародным кантэксце, так што кожны можа супаставіць сябе з сюжэтам і героем. Я не кажу, што кіно Раджа Капура — дрэннае, але хачу падкрэсліць, што індыйскае кіно вельмі змянілася, і менавіта гэта нам цікава адлюстраваць.

— Я ўпэўнена, у нас ёсць шмат людзей, якія самі імкнуцца даследаваць індыйскую культуру і працаваць у гэтым напрамку. Ці прыходзяць да вас з уласнымі ініцыятывамі і ці падтрымліваеце вы такога роду ідэі?

— Так, падтрымліваем. Я працую ў Мінску прыкладна чатыры месяцы і за гэты час сустрэлася з некалькімі людзьмі, ідэі якіх датычацца адносін паміж Беларуссю і Індыяй. Некаторыя пішуць кнігі пра індыйскую філасофію, гісторыю ці нешта іншае, нехта перакладае класічную індыйскую літаратуру з санскрыту на беларускую мову. Тут быў таксама чалавек, які пражыў у Індыі некалькі гадоў: ён прынёс мне свой кінасцэнарый — гісторыю кахання паміж беларускай дзяўчынай і сынам індыйскага дыпламата. Мне было вельмі забаўна яго чытаць. Усе яны прыходзяць з уласнымі праектамі, якія імкнуцца развіваць, і, канешне, мы стараемся ім дапамагаць і падтрымліваць — бясплатнымі візамі альбо кантактамі з неабходнымі арганізацыямі і людзьмі ў Індыі, што могуць дапамагчы. Да нас звяртаюцца і цэлыя інстытуцыі, напрыклад, інтэрнацыянальны ПЭН-цэнтр, што мае аддзяленне ў Беларусі, арганізуе пэўнае мерапрыемства ў Індыі і таксама патрабуе нашага ўдзелу. Гэта як бы пастаянная эвалюцыя — вы разумееце, я не магу сказаць, што кожны, хто прыходзіць да нас з ідэяй, у выніку мае ўсю неабходную падтрымку, але мы з усіх сіл стараемся ўдзельнічаць усё больш і больш.

— Я хацела б запытацца пра вашы кнігі. Ці ўплывае дыпламатычны досвед на вашу літаратуру?

— Гэта складанае пытанне. Я пачала пісаць у трынаццаць гадоў, калі была яшчэ, можна сказаць, дзіцем (напісаныя тады раманы я ніколі і нідзе не публікавала), так што пісьменніцтва ўжо вельмі доўгі час з'яўляецца маім пастаянным кампаньёнам. Я пішу ў жанры гераічнага фэнтэзі, які становіцца спосабам збягаць ад розных працоўных складанасцяў. Мая літаратура адасобленая ад рэальнага жыцця, такім чынам дыпламатычная кар'ера паўплывала на жанр, у якім я пішу. Апроч іншага, я займала шмат пастоў, жыла ў вялікай колькасці краін і ўзаемадзейнічала з рознымі людзьмі — у выніку, калі вы пачытаеце мае кнігі, знойдзеце ў іх ідэі, якія я сабрала ў розных культурах. Спосаб жыцця, філасофія, светапогляд — усё гэта адлюстроўваецца праз маіх персанажаў. Мае кнігі — быццам уяўны свет, але ўсё тут запазычана з рэальнага жыцця, якое мне давялося пабачыць у розных краінах.

— Вы не хацелі б прадставіць свае кнігі беларускаму чытачу?

— Я была б вельмі шчаслівая гэта зрабіць, але з той нагоды, што першапачаткова яны напісаны на англійскай, іх трэба перакласці. Калі нехта хоча гэта зрабіць, я буду рада супрацоўніцтву. Магчыма нават, я магу пачаць з кароткіх гісторый — імі падзяліцца было б прасцей і хутчэй.

Гутарыла Ірэна КАЦЯЛОВІЧ

Фота БелТА