Голад па малой радзіме

Не ведаю, чаму так склалася, але мы прызвычаіліся не вельмі любіць сябе. Маўляў, няма нічога такога цікавага ў Беларусі — нікуды асабліва не сходзіш, нічога не паглядзіш. Аднак мне, як чалавеку, які даволі часта ездзіць па Беларусі, часам даводзіцца назіраць вельмі цікавыя формы любові да сваёй краіны...

Надарылася неяк завітаць у адзін даволі аддалены раённы цэнтр з камандзіроўкай-вандроўкай. Сустрэлі мяне вельмі добра, засялілі ў невялічкую каларытную прыбудову — люблю такія месцы, у якіх адчуваецца душа. З аднаго боку відаць, што ўсё даволі проста, — многае рабілася сваімі рукамі, а з іншага акурат прыемна тое, што шмат аб чым паклапаціліся для таго, каб госцю было зручна. У такіх месцах хочацца спыніцца і застацца даўжэй.

Прачнуўшыся даволі рана ў такой прыемнай атмасферы, я сабралася, падсілкавалася і адразу выправілася працаваць. У першай палове дня адбыліся дзве сустрэчы з мясцовымі героямі. Паабедалі мы з краязнаўцай, якая ўсё мне тут распланавала. А пасля пайшлі глядзець горад. Па маіх (нават самых грубых) падліках у 17 гадзін я ўжо дакладна павінна была вызваліцца — вярнуцца ў свой пакойчык, а пасля зноў выбрацца ў горад, па ўласным інтарэсе. Аднак дзе там! Мы хадзілі па розных вуліцах і завулках, доўга стаялі каля вельмі многіх будынкаў. Я пачула пра гэты горад надзвычай шмат, — падавалася, што пра яго я ведаю больш, чым пра родны горад і сталіцу, дзе цяпер жыву, разам узятыя! А экскурсія ўсё працягвалася... Ведаеце, добрага павінна быць таксама ў меру. А 19-й гадзіне я пачала адчуваць, што пара ладзіць уцёкі. Аднак гэта аказалася не так проста: горад даволі заблытаны, і адпускаць мая «гаспадыня» мяне ну ніяк не хацела. У 20 гадзін я, ужо не хаваючы раздражнення, запытвала толькі адно: «у якім баку маё жыллё?», каб самой дабрацца туды. Ды на гэта пытанне праважатая мне... схлусіла. І павяла ў супрацьлеглы бок. Каб паказаць месца, дзе адзін беларускі мастак, праязджаючы тут, стварыў сваю вядомую карціну... Ні слухаць, ні бачыць нічога я ўжо не магла. Калі падман раскрыўся, раззлавалася. Падумала, што лепш сама пайду ў нікуды і буду шукаць патрэбны дом. У 21 гадзіну на вуліцы панавала цемра (было гэта не летам), а мы сядзелі на прыпынку, чакаючы аўтобуса. І толькі бліжэй да дзясятай я нарэшце здолела вярнуцца ў пакойчык...

Гісторыя гэтая не адзінкавая ў маёй працы (што праўда, я добры, зацікаўлены слухач, таму часам суразмоўнікаў, не распешчаных увагай, даводзіцца спыняць). Неяк даводзілася вяртацца з паездкі ў яшчэ адзін раённы цэнтр. Да адпраўлення аўтобуса заставалася 45 хвілін. Ужо іншая мясцовая краязнаўца, якая суправаджала мяне, прапанавала паглядзець на іх славутасць, да якой, быццам бы, рукой падаць! Я пагадзілася... Мы ішлі і ішлі, колькі разоў я прапаноўвала вярнуцца, аднак чула ў адказ, што мы шмат адолелі шляху, а засталося мала... Абутак быў не вельмі зручны, я крыху нацёрла ногі. Як дайшлі да месца, палюбаваліся літаральна хвіліны тры — і пакрочылі назад. Натуральна, на запланаваны транспарт я ўжо не паспела.

Калі раптам героі, апісаныя вышэй, пазнаюць сябе, вельмі б не хацелася, каб яны пакрыўдзіліся. Я прыгадваю гэтыя выпадкі хутчэй з усмешкай і нават з удзячнасцю за тое, што гэта было, — і за тую гасціннасць, з якой мяне сустракалі.

Аднак вось якая напрошваецца выснова. Мы любім сваю малую радзіму, мы шмат ведаем пра яе — і вельмі хочам каму-небудзь расказаць. Пры гэтым любаванне прыгажосцю сваіх гарадоў неяк не закладзена ў нашу культуру. Не надта прынята камусьці паказваць штосьці не вядомае ў межах усяго свету, але пры гэтым вельмі асаблівае і цікавае на мясцовай карце (заўсёды з радасцю дзеляцца ведамі хіба гісторыкі). Ды падсвядома мы адчуваем, што паказаць ёсць што! Ёсць што расказаць і чым ганарыцца.

Мы «галодныя» па сваёй малой радзіме. Мы хочам аддаць ёй даніну павагі, у пэўным сэнсе праславіць, толькі не заўсёды ведаем, як. Адчуваем, што, нягледзячы нават на знешнюю прастату, за ёй хаваецца штосьці вялікае і прыгожае. Гэта як прызнанне ў любові. Якога так не хапае.

Ніна ШЧАРБАЧЭВІЧ