Вы тут

Цікавыя факты з жыцця Нікола Паганіні


Сын партовага грузчыка з італьянскага горада Генуі, Паганіні, тым не менш, дзякуючы свайму таленту змог стаць баронам і зарабіць некалькі мільёнаў франкаў. Гэты змрочнага выгляду чалавек, гулец і дэбашыр, зусім мяняўся, узяўшы ў рукі скрыпку. Нават тым, хто лічыў, што яго слава найлепшага скрыпача ў свеце разадзьмутая, даводзілася змірыцца, калі яны чулі яго ігру.


Калі хлопчыку споўнілася пяць гадоў, бацька, заўважыўшы здольнасці сына, пачаў вучыць яго музыцы спачатку на мандаліне, а з шасці гадоў — на скрыпцы. Шлях да славы ў Паганіні не ішоў бесперашкодна. З дзяцінства яму даводзілася цярпець тыранію бацькі, які прымушаў яго займацца музыкай цэлымі днямі, не дазваляючы выходзіць на вуліцу. Ад недахопу кіслароду, руху і празмерных нагрузак хлопчык трапіў у каталептычную кому. Бацькі палічылі яго памерлым і ледзь не пахавалі. Пасля хваробы ён не спыніў заняткаў, а, наадварот, стаў займацца вельмі захоплена і ўпарта, і хутка слава пра таленавітага скрыпача выйшла далёка за межы Генуі.

У 8-гадовым узросце Паганіні напісаў скрыпічную санату і некалькі цяжкіх варыяцый. У юным узросце ён стварыў вялікую частку сваіх знакамітых капрычыа, якія да гэтага часу застаюцца ўнікальнай з'явай музычнай культуры. У ігры на скрыпцы Паганіні быў сапраўдным віртуозам. Хутка асвоіўшы традыцыйную тэхніку, ён пачаў эксперыментаваць: імітаваў спевы птушак і чалавечы смех, гучанне флейты, трубы, ражка, мыканне каровы, ужываў разнастайныя гукавыя эфекты.

Юнага віртуоза хацелі аддаць у навучанне знакамітаму скрыпачу Алесандра Рола. У той дзень, калі бацька і сын Паганіні наведалі майстра, апошні быў хворы і не збіраўся нікога прымаць. У пакоі побач са спальняй маэстра на стале ляжалі ноты канцэрта, напісанага Рола, і скрыпка. Нікола ўзяў інструмент і сыграў з ліста твор, створаны напярэдадні. Здзіўлены Рола выйшаў да гасцей і, убачыўшы, што яго канцэрт грае хлопчык, заявіў, што ўжо не можа нічому навучыць яго.

На канцэртах Паганіні ладзіў сапраўднае шоу. На публіку гэта стварала настолькі моцнае ўражанне, што некаторыя гублялі прытомнасць у зале. Кожны нумар і выхад ён прадумваў да драбнюткіх дэталяў. Усё было адрэпеціравана: ад рэпертуару, які складаўся выключна з уласных кампазіцый, да эфектных трукаў накшталт струны, якая лопнула, засмучанай скрыпкі і «прывітання з вёскі» — пераймання гукаў жывёл.

Паводле ўспамінаў самога Паганіні, у першы час самастойнага жыцця, акрамя страсці да жанчын, ён апантана кінуўся ў картачныя гульні. Часта ён прайграваў усё, і «толькі яго ўласнае мастацтва магло выратаваць яго», але ён здолеў адмовіцца ад азартных гульняў і больш ніколі не дакранаўся да картаў.

Аднойчы Паганіні заключыў пары пра тое, што зможа дырыжыраваць аркестрам з дапамогай скрыпкі, на якой будуць усяго дзве струны. Яму ўдалося не толькі выйграць заклад, але і зрабіць уражанне на сястру Напалеона Элізу Банапарт. Існуе легенда, што ўражлівая карсіканка ад захаплення страціла прытомнасць. Так нібыта пачаўся іх раман. Паганіні атрымаў тытул «прыдворнага віртуоза» і адначасова быў прызначаны капітанам асабістай гвардыі княгіні.

Ігра на дзвюх струнах не стала мяжой магчымасцяў Паганіні: у дзень нараджэння Напалеона ён пераўзышоў самога сябе, сыграўшы на адной струне. Да Элізы скрыпач хутка страціў цікавасць і захапіўся іншай сястрой Банапарта Палінай Баргезэ. Іх сувязь была такой жа нядоўгай.

Так жа лёгка, як жанчын, Паганіні скараў гарады і краіны. Яму апладзіравалі ў Італіі, Аўстрыі, Германіі, Францыі, Англіі, Ірландыі. Усюды, дзе ён з'яўляўся, тут жа здараліся пацешныя гісторыі, якія спараджалі чуткі. Генрых Гейнэ пра гэта пісаў у «Фларэнтыйскіх начах»: «Так, мой сябар, справядліва тое, што ўсе пра яго кажуць. Што, калі Паганіні быў капельмайстрам у Лука, ён закахаўся ў адну тэатральную прымадонну, прыраўнаваў яе да нейкага нікчэмнага абата, магчыма, стаў раганосцам, а затым, па добрым італьянскім звычаі, закалоў сваю няверную каханую, трапіў у Геную на катаргу і прадаў сябе нарэшце чорту, для таго, каб стаць найлепшым у свеце скрыпачом».

У Германіі Паганіні купіў тытул барона, які перадаваўся ў спадчыну.

Ва ўзросце 34 гадоў музыкант захапіўся 22-гадовай спявачкай Антоніяй Б'янкі, якой ён дапамагаў з падрыхтоўкай сольнага выступлення. У 1825 годзе ў Нікола і Антоніі нарадзіўся сын Ахіл. У 1828 годзе Паганіні расстаўся з жанчынай, дабіўшыся аднаасобнай апекі над сынам.

Пасля канцэрта ў Вене адзін са слухачоў сцвярджаў, што ён бачыў, як за спінай музыканта стаяў д'ябал і вадзіў яго рукой са смычком. Журналісты падхапілі гэтую навіну і паведамлялі яе зусім сур'ёзна. На шматлікіх карыкатурах яго адлюстроўвалі непрыгожым, у газетах характарызавалі як сквапнага, скупога і дробязнага чалавека, зайздроснікі і ворагі распускалі пра яго недарэчныя чуткі. Дурная слава суправаджала яго ўсюды і заўсёды.

Паганіні актыўна гастраляваў па Еўропе, і ўсюды яго канцэрты карысталіся неверагоднай папулярнасцю. Шмат працуючы, музыкант даваў канцэрты адзін за адным. Жадаючы забяспечыць сыну годную будучыню, ён патрабаваў сабе велізарных ганарараў, так што пасля сваёй смерці ў 1840 годзе пакінуў багацце ў некалькі мільёнаў франкаў.

Нікола Паганіні быў масонам. Ён напісаў масонскі гімн і выканаў яго ў ложы Вялікага Усходу Італіі, дакументы таварыства таксама пацвярджаюць яго прыналежнасць да масонаў.

Маэстра памёр у 57 гадоў, на працягу ўсяго жыцця ў Паганіні было мноства хранічных захворванняў. У 1834 годзе з-за сухотаў музыканту давялося вярнуцца ў родную Геную, прыступы кашлю не давалі яму размаўляць. Жахліва пакутуючы ад цяжкіх прыступаў, музыкант памёр у Ніцы 27 мая 1840 года.

Паганіні катэгарычна адмаўляўся пісаць псалмы для царкоўнікаў, таму тыя пастаянна злосна казалі пра яго. А пасля смерці Паганіні біскуп Ніцы абвінаваціў яго ў ерасі і забараніў царкоўнае пахаванне яго астанкаў. Пахаванне адбылося праз 56 гадоў пасля яго скону, і відавочцы сцвярджалі, што яго цела ўвесь гэты час заставалася нятленным, а з магілы даносіліся гукі скрыпкі. Так нават пасля смерці геніяльны скрыпач заставаўся прадметам чутак і легендаў.

Сваю любімую скрыпку работы Гварнеры віртуоз завяшчаў роднаму гораду, Генуі (маэстра не хацеў, каб на ёй нехта граў пасля яго смерці). Пазней інструмент атрымаў імя «Удава Паганіні».

Загаловак у газеце: Віртуоз скрыпкі

Выбар рэдакцыі

Грамадства

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

На Гомельшчыне актыўна развіваюць валанцёрскі рух

Форма сацыяльнай актыўнасці падлеткаў.

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».