Ці пагражае рыбе Віцебская ГРЭС на Заходняй Дзвіне?

Карэспандэнт «Звязды» пацікавіўся ў эколагаў, ці трэба верыць чуткам пра пагрозу для рыбы з-за эксплуатацыі Віцебскай ГРЭС на Заходняй Дзвіне.

Водны рэкардсмен

— Паўночны рэгіён найбольш забяспечаны воднымі рэсурсамі. Тут працякаюць дзве вялікія трансгранічныя ракі — Заходняя Дзвіна і Днепр, а таксама каля 600 сярэдніх і малых рэк агульнай працягласцю каля 9 тысяч кіламетраў.

Азёр у нас каля дзвюх тысяч. Іх агульная плошча больш за 900 квадратных кіламетраў. Агульны аб'ём вады — каля 3,2 мільёна кубічных метраў, — расказаў Пётр Дук, намеснік старшыні Віцебскага абласнога камітэта прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя.

Самыя буйныя азёры — Асвейскае, плошчай 52,6 км² (другое месца ў краіне пасля Нарачы), Лукомскае (36,6 км²), Дрывяты (36,1 км²). У Браслаўскім і Ушацкім раёнах вялікая колькасць розных па велічыні і глыбіні азёр утвараюць разгалінаваныя азёрныя сістэмы. Браслаўская ўключае ў сябе 31 возера, Ушацкая — 60.

Дзе бываюць заморы?

Мінулай зімой у Віцебскай вобласці не было зарэгістравана рыбных замораў.

— Заморныя з'явы адбываюцца ў плыткіх бяссцёкавых або слабапраточных азёрах. Па сутнасці, рыба гіне масава, калі ў вадзе не хапае кіслароду. На зімовы перыяд 2017—2018 гадоў вызначана 40 вадаёмаў, на якіх праведзены лабараторныя даследаванні. Праводзяцца таксама аб'езд вадаёмаў і апытанне мясцовых жыхароў, — тлумачыць галоўны спецыяліст аддзела камітэта Генадзь Гарланаў.

Каб не дапусціць замораў, ажыццяўляюцца розныя мерапрыемствы. Напрыклад, робяць аэрацыю вады — механічную або паветраную. Добра апраўдваюць сабе і «дзедаўскія метады»: уладкаванне палонак, лунак. Нядаўна лункі зрабілі на возеры Дыманоўскім у Віцебскім раёне. Працэс просты, адпрацаваны вякамі.

Цікава, што больш цяжка папярэджваць летнія заморы. Пры высокай тэмпературы паветра вадаёмы мялеюць, падводныя расліны, пясок, камяні ператвараюцца ў «кашу», пад якой гіне рыба. Напампоўваць ваду, задзейнічаць тэхніку, каб пашырыць водную прастору, — вельмі дорага. Выкарыстоўваюць і вапнаванне. Унясенне вапны спрыяе паляпшэнню кіслароднага рэжыму і паскарае працэс фотасінтэзу водарасцяў.

Шкодная пена?

Пасля ўвядзення ў эксплуатацыю Віцебскай ГРЭС на хвалях Заходняй Дзвіны можна ўбачыць пену. Скептыкі сцвярджаюць, што гэта — вынік парушэнняў умоў эксплуатацыі станцыі.

Эколагі супакоілі. Пена атрымліваецца з-за таго, што вада праходзіць праз турбіны. Чуткі пра зліў нафты ў раёне ГРЭС не маюць пад сабой нічога блізкага да рэчаіснасці. Наадварот, узровень вады ў адной з самых вялікіх рэк Еўропы дзякуючы станцыі павысіўся. У яе акваторыі прадугледжваецца стварэнне зоны для адпачынку і воднага турызму...

У інтэрнэце абмяркоўвалася і пагроза для вадаёмаў Беларусі з-за будаўніцтва на Пскоўшчыне больш як 30 свінакомплексаў, кожны не менш, чым на 24 тысячы свінак.

Як канстатавалі ў камітэце, насамрэч яны небяспечныя для некалькіх прытокаў буйных беларускіх рэк прыгранічча. Забруджвання басейна ракі Заходняя Дзвіна не выяўлена.

Аляксандр ПУКШАНСКІ