Вы тут

Беларусь рухаецца ў бок інклюзіўнага грамадства


Доўгі час лічылася, што інваліднасць — гэта такая абдзеленасць лёсам. Але жыццё не стаіць на месцы і разам з развіццём грамадства змяняюцца і грамадскія погляды і ўстаноўкі. Цяпер у развітых краінах інваліднасць разглядаюць хутчэй як пэўны лад жыцця пры пэўных абставінах, што склаліся ў чалавека. Вось такое карэктнае і нейтральнае азначэнне — без упору на шкадаванне, без паблажлівага стаўлення і погляду зверху ўніз — хутчэй з пачуццём пэўнага разумення абставін, у якіх апынуўся чалавек і да якіх павінен прыстасавацца.


Больш за тое, у многіх краінах пайшлі яшчэ далей і лічаць, што прыстасоўвацца да рэалій і ўмоў навакольнага свету і грамадства павінен не толькі чалавек з інваліднасцю — грамадства таксама павінна адаптавацца і прыстасоўвацца да яго, а калі браць шырэй — да патрэб і асаблівасцяў кожнага чалавека, з інваліднасцю ці без яе. Усё гэта называецца інклюзіяй — працэсам рэальнага ўключэння ўсіх людзей, у тым ліку і з інваліднасцю, у актыўнае грамадскае жыццё. І гэта ў аднолькавай ступені неабходна ўсім нам — не толькі інвалідам. Як шмат страціла б чалавецтва, калі б не былі ўключанымі ў актыўнае жыццё глухі Людвіг ван Бетховен, сляпая празорлівая Ванга, паралізаваны фізік лаўрэат Нобелеўскай прэміі Стывен Хокінг, эпілептыкі Пётр Першы і Дастаеўскі... Таму так важна імкнуцца рэалізаваць патэнцыял кожнага чалавека.

Наша краіна таксама паступова рухаецца ў бок інклюзіўнага грамадства. Робіць першыя крокі сацыяльнае прадпрымальніцтва, якое садзейнічае інклюзіўнай занятасці не толькі людзей з інваліднасцю, але і іншых уразлівых груп. Мы прайшлі значны шлях па стварэнні нарматыўнай базы, якая забяспечвае безбар'ернае асяроддзе. Але замацаваныя нормы і патрабаванні пакуль яшчэ не заўсёды выконваюцца, таму гэтае пытанне яшчэ далёка не закрытае. Адначасова эксперты папярэджваюць, што ў нас на раённым узроўні ўсё яшчэ няма адзінай стратэгіі па сацыяльнай інтэграцыі людзей з інваліднасцю, якая не абмяжоўвалася б працатэрапіяй у цэнтрах дзённага знаходжання, што створаны пры мясцовых ТЦСАН. Хоць пазітыўныя зрухі і прыклады ініцыятыў, якія насамрэч працуюць, у сферы сацыяльнай інтэграцыі, вядома, ёсць. І, дарэчы, яны якраз і паказваюць, што без супрацоўніцтва паміж мясцовымі органамі ўлады і недзяржаўнымі структурамі тут не абысціся.

Святлана БУСЬКО

buskо@zvіаzdа.bу


У тэму

Старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі па адукацыі, навуцы, культуры і сацыяльным развіцці Ірына СТАРАВОЙТАВА:

— У Беларусі створаны прававыя, арганізацыйныя і інстытуцыянальныя ўмовы для рэалізацыі правоў і свабод інвалідаў нароўні з іншымі грамадзянамі. Разам з тым, па выніках праведзенага маніторынгу дзеючага заканадаўства ў гэтай сферы Пастаянная камісія па адукацыі, навуцы, культуры, сацыяльным развіцці Савета Рэспублікі лічыць патрэбным унесці шэраг змяненняў у закон аб сацыяльнай абароне інвалідаў.

У прыватнасці, мы лічым неабходным замацаваць нормы, якія гарантуюць інвалідам права на ўдзел у жыцці грамадства ў якасці раўнапраўных яго членаў і забяспечваюць такое права, вызначыць патрабаванні да абсталявання спецыяльных рабочых месцаў для працаўладкавання інвалідаў. На наш погляд, мэтазгодна ўдакладніць тэрміналогію, а таксама ўвесці тэрмін «дыскрымінацыя па прыкмеце інваліднасці» і яго азначэнне. Таксама неабходна прадугледзець палажэнні адносна інклюзіўнай адукацыі інвалідаў, удакладніць нормы, якія датычацца фарміравання даступнага асяроддзя жыццядзейнасці для людзей з абмежаванымі магчымасцямі — бесперашкодны доступ да жылых аб'ектаў, аб'ектаў сацыяльнай, інжынернай і транспартнай інфраструктур, да месцаў адпачынку. Акрамя таго, неабходна прадугледзець нормы аб фарміраванні і вядзенні інфармацыйнага рэсурсу, які змяшчае звесткі аб інвалідах у Беларусі.

Уладзіслаў ЛУКАШЭВІЧ

lukashevich@zvіazda.by

Загаловак у газеце: Інклюзія, а не ілюзія

Выбар рэдакцыі

Культура

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Чым сёлета будзе здзіўляць наведвальнікаў «Славянскі базар у Віцебску»?

Канцэрт для дзяцей і моладзі, пластычны спектакль Ягора Дружыніна і «Рок-панарама».

Грамадства

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Час клопату садаводаў: на якія сарты пладовых і ягадных культур варта звярнуць увагу?

Выбар саджанца для садавода — той момант, значнасць якога складана пераацаніць.

Культура

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Вольга Здзярская: Для мяне мая прафесія — жыццё

Актрыса НАДТ імя М. Горкага — пра шлях да сцэны і натхненне.

Грамадства

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

«Любоў — галоўнае, што бацькі павінны даць сваім дзецям»

Тата і мама — два самыя важныя чалавекі ў жыцці кожнага дзіцяці.