Прыйдзе марац — схаваеш лагожы

Штотыдзень у эфіры тэлеканала «Беларусь 3» тэлевіктарына «Размаўляем па-беларуску». Для таго каб стаць яе ўдзельнікамі, неабходна зайсці на сайт tvrgоmеl.bу або 3bеlаrus.bу і праз банер «Размаўляем па-беларуску» запоўніць заяўку на каманду з трох чалавек. Ну, а праверыць сваё веданне роднай мовы пасля таго, як праграма выйшла ў эфір, можна з дапамогай «Звязды».

Ці ведалі вы, што:

• хату́ль — вялікі клунак рэчаў, звязаных у хустку;
• баця́н — тое, што і бусел;
• бікла́га — невялікая пасудзіна для вады. «Хтосьці прынёс на сенажаць біклагу вельмі добрага хлебнага квасу», — пісаў Кузьма Чорны;
• лаго́жы (назоўнік, які ўжываецца пераважна ў множным ліку) — сані для перавозкі грузаў; розвальні. «Лагожы, здаецца, дзяруць снег; цяжкія, з шырокімі новымі палазамі, яны, звальваючыся з гору ў цалік, лезуць да зямлі», чытаем у Івана Пташнікава;
• мары́на — карціна, на якой адлюстраваны марскі краявід;
• ма́рац — сакавік. Якуб Колас пісаў:

Ой, цешыўся старац,

Што перажыў марац,

А прыйшоў ясны май,

І панеслі старца ў гай.

• Распускаць нюні — 1) плакаць, 2) надакучліва скардзіцца, жаліцца. Беларусы яшчэ скажуць: аблівацца слязамі, пець рэпку. Рускія: пускать слезу.
• На поўны рот — прагна есці, жаваць, адкусваючы вялікімі кавалкамі. Беларускія адпаведнікі: аж за вушамі трашчыць, аж нос гнецца, на поўную губу. Рускі: за обе щеки.

Чарговыя выпускі тэлевіктарыны глядзіце ў эфіры «Беларусь 3» раніцай кожную суботу.

Ірына АСТАШКЕВІЧ

іоst@zvіаzdа.bу