Коласаўская восень

Юбілей Песняра ў навуцы і культуры

Бягучы год багаты на святы: акрамя 500-годдзя беларускага кнігадрукавання адзначаем юбілеі двух тытанаў айчыннай літаратуры, паэтаў і празаікаў, драматургаў, літаратуразнаўцаў. Лета засталося за Янкам Купалам, восень сустрэлі з імем Якуба Коласа.

У першую чаргу святочныя мерапрыемствы захліснулі Дзяржаўны літаратурна-мемарыяльны музей Якуба Коласа. З дапамогай яго супрацоўнікаў падрыхтаваныя сустрэчы і імпрэзы, урачысты канцэрт, ускладанне кветак, падарожжа на малую радзіму Песняра. Гасцінны Дом Якуба Коласа ператварыўся і ў пляцоўку для навуковага форуму: адбылася традыцыйная ХХХІ Міжнародная навуковая канферэнцыя «Каласавіны». Адметнасць канферэнцыі ў тым, што тут не проста згадваюць і ўшаноўваюць імя літаратара, а ў пэўным рэчышчы працягваюць і робяць актуальнай яго працу. «Каласавіны» — гэта і добрая нагода для сустрэчы старых сяброў, бо ў музеі штогод збіраюцца шчырыя аматары беларускай літаратуры і культуры. «Каласавіны» аб’ядноўваюць не толькі беларусаў, але і прыцягваюць у Мінск літаратуразнаўцаў з Расіі, Украіны і Літвы: праца выбітных сыноў нашай зямлі, нават і скіраваная ў першую чаргу на карысць менавіта свайго народа, не можа заставацца ў межах айчыны, бо геніяльныя творы жывуць у сусветнай прасторы дзеля ўсіх людзей. Так і імя Якуба Коласа нясе па свеце звесткі пра Беларусь...

Пленарнае пасяджэнне распачаў галоўны коласазнаўца краіны, член-карэспандэнт НАН Беларусі, прафесар Міхаіл Мушынскі з дакладам «Спадчына Якуба Коласа ў парадаксальных ацэнках І. П. Мележа і П. Е. Панчанкі». Калі меркаваць па дакладах, агучаных падчас канферэнцыі, дзейнасць Песняра застаецца надзвычай запатрабаванай тэмай для даследаванняў. І справа не толькі ў тым, што багатая творчая спадчына класіка дазваляе філолагам працаваць над ёй яшчэ доўгія гады. Імя Якуба Коласа жыве ў сучаснай Беларусі, арганічна спалучаецца з сённяшнімі падзеямі. Высветлілася, што асобу Якуба Коласа можна разглядаць і ў кантэксце персанальнага брэндынгу, і ў кантэксце адукацыйнага працэсу (яго біяграфію і творы можна выкарыстоўваць не толькі на занятках для беларускіх вучняў, але і падчас выкладання рускай мовы для замежнікаў). Традыцыйна ў «Каласавінах» бяруць удзел і члены сям’і паэта. У музей завітаў сын Якуба Коласа Міхаіл Міцкевіч. З навуковымі дакладамі выступілі ўнучкі Вера і Марыя.

Сёлета канферэнцыя адзначылася дадатковай імпрэзай. Разам з ганаровымі гасцямі і супрацоўнікамі музея прайшло ўрачыстае гашэнне паштовай маркі, выпушчанай да 135-годдзя з дня нараджэння Песняра. Міністэрства сувязі і інфармацыі Беларусі, якое падрыхтавала адмысловы падарунак да юбілею літаратара, зрабіла мастацкай асновай маркі знакаміты партрэт Якуба Коласа, напісаны народным мастаком СССР Міхаілам Савіцкім у 1982 годзе.

Не забыліся і пра карані творцы: у межах святкавання юбілею традыцыйна завіталі ў Стаўбцоўскі край, дзе ў музейным філіяле «Мікалаеўшчына» можна адчуць адметнасць мясцін, што ўзгадавалі Песняра. Ушанаваць памяць Якуба Коласа сабралася творчая супольнасць Беларусі. З прамовамі і вершамі выступілі пісьменнікі Анатоль Бутэвіч, Навум Гальпяровіч, Ганад Чарказян, Казімір Камейша, Яўген Хвалей ды іншыя. Вядомы беларускі скульптар Іван Міско прапанаваў арганізаваць для мастакоў пленэр па коласаўскіх мясцінах. З народным каларытам Стаўбцоўшчыны сёлета пазнаёміліся літаратары з Дагестана, Санкт-Пецярбурга, Друскінінкая. На малой радзіме Якуба Коласа гасцям паказалі, што такое сапраўдная беларуская гасціннасць: сустракалі з хлебам-соллю, з музыкай і пачастункамі, а галоўнае — са шчырымі словамі, якіх гэтымі святочнымі днямі знайшлося вельмі шмат.

Дар’я ЧАРНЯЎСКАЯ

Фота Кастуся ДРОБАВА