Чалавек з драпінамі на сэрцы

Памяць, што жыве ўнутры чалавека, — унікальны скарб, раскрыўшы які можна даведацца пра важныя рэчы. Не кожны з нас жадае капацца ў сваёй памяці, але ж калі даводзіцца, то і сябе мы пазнаём з іншага боку. Мастак Уладзімір Табушаў праз сваю памяць раскрыў шмат важных і кранальных падзей. Упершыню ў Мінску ў галерэі «Арцель» адкрылася персанальная выстаўка яго работ «Цяпло душы».

Унікальнасць экспазіцыі вызначае асоба самога аўтара, бясспрэчная рознабаковасць яго таленту, віртуознае валоданне тэхнікамі старой школы. На персанальнай (на жаль, не прыжыццёвай) выстаўцы работы прадстаўлены шырокаму колу ўпершыню.

Уладзімір Табушаў з пакалення дзяцей вайны. Нарадзіўся і правёў дзяцінства ў Бабруйску. Калі ў дзесяць гадоў ён знаходзіўся ў піянерскім лагеры далёка ад дома, пачалася Вялікая Айчынная вайна. Бацька ў першыя ж дні рушыў на фронт і прайшоў усю вайну да Берліна. Сям'я не паспела эвакуіравацца і апынулася ў акупаваным горадзе. У 1942 годзе фашысты адправілі маці разам з маленькім Валодзем эшалонам у Германію. Там, у так званых працоўных лагерах Уладзімір Пятровіч з маці прабылі да канца вайны. Дзень Перамогі стаў для іх галоўным святам на ўсё астатняе жыццё.

Таму ў кожным слове пра вайну ў ім адраджалася бездань жывых вобразаў, што знайшлі адлюстраванне ў творчасці. На выстаўцы дакладна бачна, што аўтар хацеў расказаць: вайна — гэта не толькі працэс, але і людзі з рознымі поглядамі, характарамі і мэтамі.

Уладзімір Табушаў скончыў графічнае аддзяленне Беларускага тэатральнамастацкага інстытута. Пасля выкладаў у ім на аддзяленні ткачоў і мадэльераў, вёў малюнак. Працаваў мастаком газеты «Чырвоная змена», з 1975 па 1993 год — мастацкім рэдактарам газеты «Літаратура і мастацтва». Аформіў шэраг кніг. Удзельнічаў у рэспубліканскіх і саюзных выстаўках.

Творца валодаў тэхнікай акварэлі, пастэлі, пяра, рэдкай цяпер гравюры. Яго работы вылучаюцца пранікнёнасцю, тонкасцю каляровых спалучэнняў, псіхалагізмам. У памяці людзей, якія добра ведалі Уладзіміра Пятровіча, ён застаўся чалавекам інтэлігентным, велікадушным, высакародным, прыстойным, сціплым, жыццярадасным, прыгожым не толькі знешне, але і ўнутрана. Ён вельмі любіў жыццё, людзей, прыроду і кветкі.

Прадстаўленыя ў аснове экспазіцыі гравюры на ваенную тэматыку поўныя ўнутранага надрыву і экспрэсіі. Гэта не проста памяць пра вайну — гэта драпіны на сэрцы. Зусім іншы змест — на партрэтах мастака. Лірычныя, спакойныя акварэльныя «Дзяўчына з бантам», «Раніца», дзе тонка перададзены таямнічы і няўлоўны дзявочы свет. Запалам і маладосцю зараджае партрэт 15-гадовай Тані. А востры погляд старога з алоўкавага партрэта бянтэжыць. Міжволі ўспамінаеш Гогаля і верыш, што ўначы стары выходзіць з рамы. Кожны партрэт, прадстаўлены на выстаўцы, — гісторыя, маленькі сусвет унутры кожнага ўвасобленага героя.

Многія з прадстаўленых на выстаўцы твораў маюць не толькі мастацкую, але і гістарычную каштоўнасць, напрыклад, гравюра «Мінск», выкананая ў 1950 — 1960-х гадах. Ці гравюра і малюнак алоўкам старых (1950 — 1970-я гады), якія раскрываюць характар і тып людзей таго часу.

Несумненную каштоўнасць уяўляе і сама так званая старая школа, яркім прадстаўніком якой і быў Уладзімір Табушаў.

Наталля ТАБУШАВА, жывапісец, магістр мастацтвазнаўства