«Прыгожая выпіска з радзільні па-беларуску» — такая незвычайная паслуга з'явілася ў сталіцы гэтым летам. Стварыць свята каханай і немаўляці вырашыла дапамагчы татам беларусікаў і беларусачак Святлана АЎЧЫННІКАВА.
Святлана разам з камандай аднадумцаў прапаноўвае мужчынам вялікую колькасць цікавінак з нацыянальным каларытам. У прыватнасці, тата можа ўзяць у арэнду аўтэнтычныя строі для сябе і сваёй жонкі. А таксама набыць адзежу для маленькага беларусіка (у ёй, дарэчы, пасля можна і пахрысціць дзіцятка) ды канверт на выпіску з радзільні, які трансфармуецца ў коўдрачку ў ложак ці каляску. На апошнім замест пышнага ружовага ці блакітнага банта — стужка з беларускім арнаментам. Усё гэта мала таго, што якаснае і выглядае цудоўна, дык пры гэтым яшчэ нясе глыбокі сэнс.
— Нашы продкі лічылі: тое, што ты надзяваеш, моцна ўплывае на цябе, — кажа Святлана. — Вельмі важна правільна спалучаць тканіну, арнаменты-абярэгі і каляровую гаму. Спрадвеку для дзетак, асабліва ў першыя дні жыцця, выкарыстоўвалі пераважна белы колер як сімвал чысціні. Колерам жаноцкасці лічыўся блакітны, таму што мы, жанчыны, лагодныя, як вадзічка, журчым, супакойваем нашых мужчын. Чырвоны — мужчынскі колер, колер абароны, актыўнай энергіі, агню. А мы ж з самага нараджэння адзяваем нашых дзяўчынак у ружовае, а хлопчыкаў — у блакітнае... І пры гэтым хочам, каб жанчыны не былі феміністкамі, а мужчыны слабымі?..
Папулярнасцю ў маладых татаў карыстаюцца і беларускамоўныя вінілавыя налепкі на машыну. Накшталт «Каханая, дзякуй за дачку (ці сына)», «Я стаў татам! Прымаю віншаванні — «бі-бі».
— Некалькі татаў ужо замаўлялі ў нас гэтыя налепкі. Дык потым дзяліліся ўражаннямі: «Едзеш па горадзе, і незнаёмыя людзі бібікаюць. Гэта так прыемна». Таксама мы распрацавалі два наборы абярэжных магнітаў — восем для дзяўчынкі і столькі ж для хлопчыка (даём апісанне сэнсу кожнага арнаменту). Яны таксама прымацоўваюцца на машыну.
Святлана Аўчыннікава і яе каманда — першыя і пакуль адзіныя ў нашай краіне, хто арганізоўвае выпіску з радзільні з нацыянальным каларытам, улічваючы старажытныя беларускія традыцыі. Адаптуюць да сучаснасці назапашаныя ў нашым народзе за сотні гадоў веды. Свята, якое яны ладзяць, займае агулам 15—20 хвілін. Самім татам рабіць нічога не трэба. За іх усё робіць аніматар у вобразе Купалінкі, Бусла ці Шляхцянкі XVІІ стагоддзя. Пры жаданні можна замовіць жывую музыку.
— У нашай камандзе ёсць некалькі цымбалістак. З маіх назіранняў, дзеткі сябе спакойна адчуваюць, менавіта калі чуюць гукі цымбалаў. Сустрэча з радзільні запісваецца на відэакамеру. А якія каларытныя фотаздымкі атрымліваюцца ў ліцвінскай намітцы, шапцы з пер'ем паўліна ці ў беларускім венчыку ды поясе з арнаментам!
Усяго за 15—20 хвілін бацькі і сваякі атрымліваюць не толькі прыемныя эмоцыі ды памяць для сябе і сваіх дзетак на доўгія гады, але і даведваюцца шмат цікавага.
— Мы дорым маладым бацькам пры сустрэчы з радзільні солід, насенне дрэва ды абярэжную ляльку. Так яны не толькі даведваюцца пра традыцыі нашых продкаў, але і працягваюць іх у сваіх сем'ях.
Солід — гэта адзіная манета ВКЛ і Рэчы Паспалітай, якая чаканілася на тэрыторыі Беларусі, у Бярэсці. Нашы продкі, калі дзіцяці спаўнялася 7 гадоў, дарылі яму першы грош. Тым самым сімвалічна падкрэслівалі пераход на новы этап. З гэтага часу ў дзетак з'яўляліся адмысловыя абавязкі і правы. Мы цалкам рэканструявалі солід, тым самым вырашылі адрадзіць перадачу сямейнай рэліквіі з пакалення ў пакаленне. Уявіце, бацькі будуць захоўваць манету сем гадоў, а пасля падораць яе свайму дзіцяці. Гэта будзе важкі падарунак, а не проста прыстаўка, ноўтбук, планшэт... Так робяць усе. І гэта выклікае не тыя глыбока цёплыя пачуцці.
У нашых продкаў была і яшчэ адна цудоўная традыцыя. Калі дзіцятка нараджалася, яны садзілі ў яго гонар дрэва — мужчынскае ці жаночае. Даглядалі яго ўсёй сям'ёй. Тым самым змалку прывівалі сыну ці дачушцы адказнасць. З сямі гадоў дзеткі самі пачыналі клапаціцца пра сваё дрэва.
Яшчэ я раблю абярэжныя лялькі. Для немаўлятак яны называюцца спавівашкі. Даўней лічылася, што праз такую немудрагелістую цацку дзіцяці перадаецца цяпло і энергія мамы. Лялечка звычайна клалася ў ложачак побач з немаўлём і ахоўвала яго. Таму я да кожнай сваёй спавівашкі прымацоўваю яшчэ і падрабязную інструкцыю, каб маці, калі пажадае, магла зрабіць такі абярэг сама.
— Паслуга, наколькі я зразумела, арыентавана больш на татаў, якія хочуць зрабіць для жонкі сюрпрыз?
— Так, важны менавіта эфект сюрпрызу. Бо жанчыны вельмі нервуюцца, і, што ім ні прапануй, яны ад усяго адмовяцца. Аднак потым, калі сюрпрыз удаўся, вельмі ўдзячныя свайму каханаму. Кажуць: «Які ж ты малайчынка, гэта было так незвычайна!» Асабліва, калі пачынаюць садзіць дрэва ў гаршчок, глядзяць, як зрабіць лялечку-спавівашку.
Сёння нікога не здзівіш тым, што сустрэў жонку з радзільні на лімузіне з ружамі ды шарыкамі. Так робяць ва ўсім свеце. Іншая справа, калі ты скажаш, што сустрэў каханую як сапраўдны беларус — на карэце, пад гукі цымбалаў...
— Света, як у тваёй галаве нарадзілася такая цудоўная ідэя?
— Я вельмі шаную ўсё беларускае. Вучылася ў беларускамоўнай школе, у штодзённым жыцці з задавальненнем размаўляю па-беларуску. Па першай адукацыі я гісторык. Апошнія некалькі гадоў пачала больш глыбока цікавіцца славянствам, старажытнымі традыцыямі нашага народа. Цешуся, што паступова ідзе адраджэнне ўсяго беларускага. Я, як жанчына і будучая маці, адчула, што важна адраджаць традыцыі беларускага бацькоўства. Паглядзела, што ў нашай краіне ёсць арганізацыі, якія сустракаюць з радзільні. Аднак яны гэта робяць, як усе па усім свеце. А хочацца захаваць сваю адметнасць, каб мы разумелі, хто мы, і выкарыстоўвалі тое, што нам пакінулі нашыя продкі. Калі бацькі зразумеюць, што яны беларусы, тады і іх дзеткі будуць з гонарам несці сваю беларускасць.
— Ты сама хацела б, каб цябе сустрэлі так з радзільні?
— Шчыра кажучы, я нават не магу ўявіць сабе ўсё гэта па-іншаму. Толькі так. Толькі сваё, роднае, беларускае. Бо я сама беларуска і хачу гэта пачуццё перадаць сваім будучым дзецям. Мне было б не надта прыемна, калі б мяне сустрэлі з радзільні са звычайным торцікам, які я нават не змагу пакаштаваць. Тортам з памперсаў таксама сёння нікога не здзівіш. А мы ж сустракаем з караваем, зробленым паводле беларускіх традыцый. Яго можа есці нават мама, якая корміць дзіця грудным малаком. Калі буду глядзець сваё відэа сустрэчы з радзільні, прыемна, што яно будзе знята на фоне беларускамоўнай расцяжкі, дзе напісана «Любая мая, я цябе кахаю!» Гэта гучыць так цёпла, вы толькі паслухайце! Нават калі тата не замаўляе жывую музыку, мы ўсё адно ўключаем гукі цымбалаў у запісе, каб стварыць каларытную атмасферу. Уяўляеце, дзіця выходзіць першы раз у свет і чуе гукі цымбалаў! Гэта не перадаць словамі! Проста цяплее ўнутры, калі ты гэта бачыш і чуеш. Я нават гавару гэта, і ў мяне слёзы наварочваюцца. Мне хацелася б, каб мяне сустракалі так. Таму хачу падзяліцца гэтым з беларускімі сем'ямі. Каб матулі ды таты адчулі вось гэтую цеплыню ў сэрцы ад свайго, ад роднага. А нашы дзеткі з нараджэння былі сапраўднымі беларусамі.
Надзея ДРЫНДРОЖЫК
Амаль тысяча дзвесце чалавек сабраліся, каб вырашаць найважнейшыя пытанні развіцця краіны.
Расказаў першы намеснік старшыні Дзяржаўнага камітэта па навуцы і тэхналогіях Рэспублікі Беларусь Дзяніс Каржыцкі.
Як вакцыны выратоўваюць жыцці і чаго можа каштаваць іх ігнараванне?
Аляксандр Курэц – самы малады народны выбраннік у сваім сельсавеце і адзіны дэпутат сярод сваіх калег па службе.
